De balans: amper budgettaire ruimte voor nieuwe Waalse regering

Over tien dagen is er wellicht een nieuwe Waalse regering. MR en Les Engagés willen breken met het decennialange PS-beleid en inzetten op een hogere werkzaamheidsgraad en meer ondernemerschap. Maar gezien de precaire budgettaire situatie, zal de Waalse regering meer een besparings- dan hervormingsregering zijn.

Op dinsdag 16 juli leggen de nieuw verkozen Europese Parlementsleden de eed af. Bij hen onder andere uittredend Waals minister-president Elio Di Rupo (PS). Dat betekent dat hij die dag het Elysette, zijn ambtswoning in Namen, moet verlaten. In dat geval wordt de minister van Werk, Christie Morreale (PS), Waals minister-president ad interim. Dat willen de liberalen van MR en de centristen van Les Engagés, die momenteel een Waalse regering in de steigers zetten, te allen prijze vermijden. De overdracht van de macht moet gebeuren door Di Rupo, het symbool van het jarenlange PS-beleid. En dus is het de bedoeling dat er voor 16 juli een nieuw Waals regeerakkoord is en dat de ministers tegen die datum de eed afleggen.

De centrumrechtse coalitie-onderhandelingen bezuiden de taalgrens zitten dan ook in de laatste rechte lijn. MR en Les Engagés kregen echter weinig opbeurend nieuws. Vorige week publiceerde Cerpe, een economisch onderzoeksinstituut van de Universiteit Namen, een alarmerend onderzoek over de Waalse overheidsfinanciën. De schuld van het Waals Gewest bedraagt momenteel 28,3 miljard euro en zal in 2029, tegen het einde van de legislatuur, stijgen tot 38,7 miljard euro.

Richting een miljard euro rentelasten

Wat Cerpe vooral verontrust, is de evolutie van de rentelasten op de schuld. Dit jaar moet de Waalse regering 522 miljoen euro rentelasten betalen om die schuld te financieren. Dat bedrag zal in 2029 gestegen zijn tot 982 miljoen euro. Dat komt overeen met 6 procent van de Waalse inkomsten (17,5 miljard euro). De Waalse schuld is volgens de economen uit Namen niettemin nog altijd financierbaar, maar ze waarschuwen wel voor de impact van hogere rentevoeten en een vertragende groei. Die miljoenen aan rentelasten kunnen niet gebruikt worden om beleid te voeren.

Het ligt dan ook voor de hand dat de volgende Waalse regering vooral zal moeten besparen om het begrotingstekort terug te dringen en een einde te maken aan de oplopende rentelasten. MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez heeft al duidelijk gemaakt dat dit wel degelijk de bedoeling is. Hij wordt daarbij geholpen door berekeningen van de denktank Itinera die leert dat er in Wallonië in verhouding tot Vlaanderen twee tot drie keer meer ministers, verkozenen en ambtenaren zijn.

Genoeg middelen om echt beleid te voeren?

De volgende Waalse regering zal dus vooral een besparingsregering worden. Volgens Cerpe is er een jaarlijkse structurele en cumulatieve besparing van 150 miljoen euro per jaar nodig. Over vijf jaar is dat dus 750 miljoen euro. De vraag is of er dan nog budgettaire ruimte is om een aantal broodnodige hervormingen mogelijk te maken. De Waalse werkzaamheidsgraad van 66 procent moet bijvoorbeeld omhoog. Dat kan niet alleen gebeuren door een meer performante arbeidsbemiddeling door Forem, het Waalse VDAB. De volgende Waalse regering kan ook gebruikmaken van de eigen fiscale autonomie om de belastingen op arbeid te verlagen en werken aantrekkelijker te maken. Zoals de Vlaamse regering deed met de jobbonus. Maar heeft Wallonië wel geld voor zo’n belastingverlaging? Dezelfde vraag rijst over de middelen om ondernemerschap te stimuleren met subsidies of fiscale kortingen. Want de verlaging van de successierechten die de MR-Les Engagés-coalitie wil doorvoeren, zou evenmin gefinancierd kunnen worden.

Geen Bouchez in Namen

Ondertussen wordt duidelijk dat Georges-Louis Bouchez niet het minister-presidentschap van de Waalse regering ambieert. Hij blijft partijvoorzitter en wil wegen op de federaleregeringsvorming. Bovendien overweegt hij in oktober een gooi te doen naar het burgemeesterschap van zijn stad Bergen. Voor de functie van Waals minister-president doen twee namen de ronde. Pierre-Yves Jeholet (MR), de uittredende minister-president van de Franse Gemeenschap, wordt gerespecteerd voor zijn bestuurservaring. Waals minister van Begroting Adrien Dolimont (MR) is de andere naam.