De handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en China laait opnieuw op. Nadat de Amerikaanse president Donald Trump een algemene invoerheffing van 10 procent op Chinese export had ingesteld, kondigde Peking vergeldingsmaatregelen aan. China voert nieuwe invoerrechten in op Amerikaans vloeibaar aardgas (lng), steenkool, ruwe olie en landbouwmachines. Daarnaast opent het een antitrustonderzoek naar Google en legt het extra exportbeperkingen op voor zeldzame metalen.
Vergeldingsheffingen en sancties
De Chinese invoerheffingen, die variëren van 10 tot 15 procent, treden op 10 februari in werking. Ze komen als reactie op de Amerikaanse tariefverhoging die op dinsdag middernacht inging. Dit markeert een nieuwe fase in de handelsoorlog, die voor het eerst oplaaide tijdens Trumps eerste ambtstermijn.
Naast heffingen op Amerikaanse energieproducten legt China ook tarieven op Amerikaanse auto’s en pick-uptrucks. Bovendien stelt het extra beperkingen in op de export van zeldzame metalen, zoals wolfraam, die cruciaal zijn voor onder meer de halfgeleider- en defensie-industrie. De Chinese regering voegt ook het Amerikaanse modeconcern PVH, de eigenaar van Calvin Klein en Tommy Hilfiger, toe aan de “onbetrouwbare entiteitenlijst” wegens vermeende discriminatie van katoen uit Xinjiang. Ook het biotechbedrijf Illumina, gespecialiseerd in DNA-sequencing, komt op de zwarte lijst.
De Chinese ministeries van Financiën en Handel stellen dat de Amerikaanse maatregelen in strijd zijn met de regels van de Wereldhandelsorganisatie (WTO). “Deze tarieven helpen de VS niet bij het oplossen van hun eigen problemen, maar ondermijnen wel de normale economische en handelsrelaties tussen China en de Verenigde Staten”, klinkt het in een verklaring van het ministerie van Financiën.
Bondgenoten onder druk
Trump heeft met zijn handelsbeleid niet alleen China geviseerd. Afgelopen weekend kondigde hij ook hoge invoerheffingen aan op producten uit Canada en Mexico. Hij verweet beide landen dat ze te weinig doen om illegale immigratie en de smokkel van de synthetische drug fentanyl naar de VS te stoppen.
Na overleg met de Canadese premier Justin Trudeau en de Mexicaanse president Claudia Sheinbaum werden de tarieven op Canada en Mexico op het laatste moment opgeschort. De extra heffingen op China blijven echter overeind, en Trump staat op het punt om met de Chinese president Xi Jinping te spreken. Beleggers hopen dat een gesprek tussen de twee leiders alsnog tot een compromis kan leiden.
Nerveuze markten
De financiële markten reageerden gespannen op de ontwikkelingen. De Hang Seng-index in Hongkong steeg aanvankelijk met 3,3 procent, maar gaf een deel van die winst weer prijs na het verstrijken van de Amerikaanse deadline. De index sloot uiteindelijk 1,8 procent hoger. De offshore Chinese yuan verloor eerder behaalde winsten en daalde met 0,1 procent naar 7,32 yuan per dollar.
Ook de olieprijzen kregen een klap. De internationale referentieprijs voor Brent-olie daalde met 0,7 procent naar 75,41 dollar per vat. West Texas Intermediate, de Amerikaanse benchmark, zakte met 1,8 procent naar 71,90 dollar per vat.
Naast handelsmaatregelen opent China ook een antitrustonderzoek naar Google. De Chinese concurrentiewaakhond onderzoekt of de Amerikaanse techgigant zijn dominante positie misbruikt in de digitale advertentiemarkt en bij het Android-besturingssysteem, dat breed wordt gebruikt door Chinese smartphonefabrikanten.
Hoewel Google zelf grotendeels geblokkeerd is in China, verdient moederbedrijf Alphabet nog steeds aan Chinese bedrijven die in het buitenland adverteren. Dit onderzoek kan dat inkomstenmodel onder druk zetten.
Strategische metalen
Een ander belangrijk wapen in China’s economische vergeldingsarsenaal is de exportcontrole op kritieke grondstoffen. Vanaf nu gelden extra beperkingen op de uitvoer van wolfraam en 25 andere zeldzame metalen en technologieën. Wolfraam is essentieel voor de productie van onder meer militaire uitrusting en halfgeleiders.
Dit is niet de eerste keer dat China dergelijke maatregelen inzet. Vorig jaar voerde Peking al exportbeperkingen in op gallium en germanium, twee metalen die cruciaal zijn voor chipproductie. De nieuwe beperkingen zetten extra druk op de VS, dat voor een groot deel van zijn toevoer van deze metalen afhankelijk is van China.
Weinig hoop op snelle oplossing
Ondanks de speculaties over een mogelijke de-escalatie lijken economen weinig hoopvol. Robin Xing, Azië-econoom bij Morgan Stanley, stelt dat de kans op een akkoord beperkt is. “De mogelijkheden voor een compromis blijven beperkt en vereisen grote concessies van beide kanten”, klinkt het tegenover de Financial Times.
