Biden of Trump? Het wordt een unieke verkiezingscampagne in de VS

In november kiezen de Amerikanen een nieuwe president. Wellicht gaat de strijd tussen Joe Biden en Donald Trump. Het belooft een nooit gezien ­spektakel te worden.

Behoudens ziekte of overlijden, worden de presidentsverkiezingen van 2024 een rematch van die van 2020. Normaal wordt de zittende president zonder al te veel strijd gekozen als de genomineerde van zijn partij. Aan de Democratische kant zal dat zo gebeuren. Maar aan Republikeinse kant zal het veel vreemder gaan.

De aandacht van de politiek geëngageerde Amerikanen zal snel verschuiven van ‘Trump de kandidaat’ naar ‘Trump de beklaagde’. Het federale proces tegen de voormalige president voor de poging om de verkiezingen van 2020 ongedaan te maken, begint op 4 maart, de dag voor Super Tuesday, wanneer in dertien staten wordt gestemd in de Republikeinse voorverkiezingen. Zijn campagneteam zal die timing gebruiken om de rechtszaken af te schilderen als een links complot om te voorkomen dat Trump een tweede termijn wint, en door zijn achterban te vragen op hem te stemmen als een daad van verzet. Terwijl hij terechtstaat voor het ondermijnen van de Amerikaanse democratie, zal hij beweren dat de echte bedreiging voor de democratische vrijheid de federale rechtbank is.

De officiële aanwijzing van de kandidaten vindt plaats in Milwaukee, waar de Republikeinen in juli hun conventie houden, en ­Chicago, waar de Democraten in augustus bijeenkomen om enthousiast te worden over nog vier jaar Biden. De keuze van de locaties is een erkenning van het buiten­sporige belang van het Midwesten in een verkiezingsjaar, en van de mate waarin dit niet echt een ­nationale verkiezing is.
Als de stemming nipt wordt, zal de uitslag afhangen van wat er in zes staten gebeurt: Arizona, Georgia, Michigan, Nevada, Pennsylvania en Wisconsin. Het betekent dat staten met samen amper 50 miljoen inwoners de volgende president zullen kiezen. Een grotere verschuiving zou nog een paar staten in het spel kunnen brengen: Minnesota, New Hampshire, North Carolina, misschien zelfs Florida.

Het is onwaarschijnlijk dat de ­federale zaken tegen Trump op 5 ­november, de dag van de verkiezingen, afgerond zullen zijn. En dus krijgt Amerika voor het eerst een presidentskandidaat op het stembiljet die beschuldigd wordt van federale en staatsmisdrijven. Begrippen als ‘nooit gezien’ en ­‘onwaarschijnlijk’ waren al ver­sleten aan het einde van de eerste ambtstermijn van Donald Trump. ­Amerika zal nieuwe woorden nodig hebben voor deze verkiezing.

Vreselijk

Het is niet te overschatten hoe belangrijk de uitkomst zal zijn voor Amerika en de rest van de wereld. De volgende president krijgt te maken met een aantal voorspel­bare problemen. De fondsen die de sociale zekerheid en Medicare betalen, raken leeg. Nucleaire proliferatie in Iran en Noord-­Korea zal weer in de aandacht ­komen. En dan is er Taiwan. ­China-experts denken dat er een kleine periode is, die overlapt met het volgende presidentschap, waarin het Volksbevrijdingsleger in het voordeel zou zijn in een conflict over het eiland. De president die in 2024 wordt gekozen, zal dus de leiding hebben op het moment van maximaal gevaar.

De meeste crises zijn echter van het onverwachte soort. In 2016 voerde Trump campagne voor het beëindigen van de Amerikaanse bemoeienis in het Midden-Oosten. Minder dan een jaar later gaf hij het bevel om 59 kruisraketten te lanceren op ­doelen op Syrisch grondgebied. Het laatste jaar van zijn presidentschap werd in beslag genomen door het coronavirus.

Een tweede overwinning van Trump zou vreselijk zijn. De komende twaalf maanden zullen er plannen worden gemaakt om zijn regering te bemannen met slaafse volgelingen. Wat zal dat betekenen voor het buitenlands beleid, of de maatregelen tegen klimaatverandering? Voor Amerika zijn de gevolgen nog groter. Wat zou het betekenen voor de democratie om een man te herkiezen die regeerde zoals Trump deed, die twee keer werd aangeklaagd door het Huis van Afgevaardigden, en die probeerde de uitslag van verkiezingen ongedaan te maken?