Expert blikt vooruit naar zomerdrukte op onze luchthavens en geeft tips: ‘Bij Brussels Airport blijft de vrees voor een domino-effect’

De Vlaming heeft reisgidsen doorbladerd, vluchten geboekt en nieuwe bikini’s gekocht. Ze zijn klaar om deze zomer op vakantie te gaan. Luchthavenexpert Wouter Dewulf schetst de verwachte situatie op de luchthavens van Zaventem, Charleroi en Oostende. Hij is positief als hij vergelijkt met buitenlandse luchthavens, maar “Brussels Airport heeft duidelijk een zwakke schakel”.

Zeven op de tien Belgen hebben vakantieplannen deze zomer, blijkt uit een recent onderzoek van de verzekeraar Europe Assistance. Het enthousiasme van voor de coronaperiode is helemaal terug, bleek ook uit een bevraging van Trends onder de belangrijkste luchthavens van ons land. Het aantal boekingen van vluchten leunt weer sterker aan bij de cijfers van het referentiejaar 2019.

We vroegen de luchthavens of zij met de zomerdrukte problemen verwachten als gevolg van personeelstekorten en stakingen, maar zij keken over het algemeen erg positief naar de zomer. Wij legden hun verklaringen voor aan luchthavenexpert Wouter Dewulf. Hij maakt een voorzichtigere en genuanceerdere analyse.

“Tijdens de zomer zullen onze luchthavens kraken, maar ik verwacht niet dat ze zullen barsten”, begint Dewulf. “Dat gebeurde vorig jaar wel in het buitenland, met name op Schiphol, Londen Heathrow, de Parijse luchthaven Charles de Gaulle en enkele luchthavens in Duitsland. Dat is hoofdzakelijk te danken aan het feit dat ons land de technische werkloosheid van luchthavenpersoneel beter heeft opgevangen tijdens de coronacrisis, waardoor het personeel grotendeels is gebleven.”

– Lees verder onder de afbeelding –

Die pluim stak de woordvoerder van Brussels Airport ook op de hoed van de regering, toen we haar onlangs spraken over een stand van zaken. De luchthaven verwacht geen uitzonderlijke problemen, ook al geeft de woordvoerder aan dat niet alles voorspelbaar is.

WOUTER DEWULF. “Toch heeft Brussels Airport nog relatief veel controle op zijn werking, omdat de luchthaven ook traditioneel bij haar partners de touwtjes strak in handen houdt. Schiphol doet dat veel minder, want veel meer taken worden gecoördineerd en opgevolgd. Dat verklaart mee de problemen.

“Een luchthaven als Brussels Airport verwacht deze zomer tienduizenden passagiers per dag en weet op zo’n honderd passagiers nauwkeurig hoeveel het er elke dag zijn. Het enige vraagstuk – toch wat de wat de passagiers betreft – is wanneer ze op de luchthaven aankomen. Dat kan samen met de personeelsbezetting van bijvoorbeeld de luchthavenpolitie een onzekere factor zijn. Heel wat luchthavens, waaronder Brussels Airport, investeren daarom in een zogenoemd command center van waaruit ze de hele keten monitoren. Daar kunnen ze, in overleg met partners, inspelen op problemen.”

Hoe kijkt u naar de situatie op Brussels Airport deze zomer?

DEWULF. “Voor Brussel heb ik twee bezorgdheden. De grenspolitie vormt een zwakke schakel in de ketting voor wie naar bestemmingen buiten Schengen vliegt. De wachtrijen zijn daar lang wegens een personeelstekort. Passagiers dreigen niet alleen hun vlucht te missen, maar er kunnen ook vertragingen voorkomen als er op passagiers wordt gewacht. Op den duur ontstaat door die vertragingen een domino-effect, met geschrapte vluchten tot gevolg. De vrees over een tekort aan personeel bij de grenspolitie geldt ook voor andere internationale luchthavens.

‘Alle luchtvaartmaatschappijen doen er alles aan om te werken op maximale capaciteit. Dat maakt hun werking fragiel’

Wouter Dewulf, Universiteit Antwerpen

“Een tweede bekommernis zijn de volgeboekte vluchten deze zomer. We leunen weer dichter aan bij de cijfers van voor corona en luchtvaartmaatschappijen zien een kans om hun omzet te laten groeien. Veel vluchten zijn dit jaar volgeboekt, waardoor er minder flexibiliteit is voor de luchtvaartmaatschappijen. Stel dat er problemen zijn bij de grenspolitie of de bagagehandelaars, dan kan dat de hele keten ontregelen. Als de vluchten dan vol zitten, wordt het voor luchtvaartmaatschappijen moeilijk om voor passagiers een oplossing te vinden en een vlucht om te boeken. Het resultaat is dat een volgende beschikbare vlucht soms enkele dagen op zich kan laten wachten, of dat maatschappijen in het slechtste geval een terugbetaling doen aan passagiers.”

Geldt dat probleem voor alle luchtvaartmaatschappijen?

DEWULF. “Alle luchtvaartmaatschappijen doen er alles aan om te werken op maximale capaciteit. Dat maakt hun werking fragiel. Ik verwacht bij alle maatschappijen annuleringen. De maatschappijen die sterk inzetten op vakanties – zoals TUI en Brussels Airlines in België – gaan het beste om met piekmomenten op de luchthavens. Zij kunnen goed schakelen als er bijvoorbeeld personeel uitvalt wegens ziekte. Sommige andere luchtvaartmaatschappijen zetten ook steeds meer op vakantiereizen in, zij worden dit jaar mogelijk getest.”

Hoe zit het op de kleinere luchthavens?

DEWULF. “Op bijvoorbeeld de luchthaven van Oostende is er de kleinste kans op problemen. Er is geen echt personeelstekort. Daar vertrekken maar een handvol vluchten per dag, hoofdzakelijk van TUI. Op dat vlak zit je met zo’n regionale luchthaven dus goed.

“Charleroi is de tweede grootste luchthaven van ons land, maar toch is ze op Europese schaal relatief klein. Ryanair vliegt het meeste op de luchthaven van Charleroi en omdat dat een lagekostenmaatschappij is, wordt er weinig bagage versleept. De boarding en het vertrek verlopen erg efficiënt. Daarbovenop hebben Ryanair-vluchten meestal geen aansluitende vluchten, wat ook al de kans op problemen verkleint. De maatschappij was ook een van de eerste die na de coronaperiode opnieuw te maken kreeg met drukte. Ryanair kan daar goed mee omgaan.”

Wat met de vrees voor stakingen? Charleroi leed in maart 2023 en in oktober vorig jaar onder stakingen. In februari ontstond op de luchthaven van Zaventem daarnaast een staking bij de bagageafhandelaar Aviapartner.

DEWULF. “Er zijn wel vaker moeilijkheden met Aviapartner, maar op dit moment lijkt de sociale rust te zijn teruggekeerd. Door het failliet van Swissport is er in Zaventem een bagageafhandelaar verdwenen, maar dat is inmiddels goed opgevangen. Brussels Airport blijft historisch gezien wel een sociaal kruitvat. Daarom moet ik voorzichtig blijven met mijn analyse.

‘Als u via een goedkoper boekingplatform vliegtickets koopt, dan is dat platform en niet de luchtvaartmaatschappij uw aanspreekpunt als uw vlucht wordt geschrapt’

Wouter Dewulf, Universiteit Antwerpen

“Op Charleroi zijn er zeker niet meer stakingen dan op andere luchthavens. Ik verwacht vooral problemen op buitenlandse luchthavens, wat risicovol is voor aansluitende vluchten of voor de terugvlucht na een vakantie. De nieuwe CEO van Schiphol doet goede inspanningen om de problemen van zijn luchthaven aan te pakken, maar in Parijs verloopt het een stuk moeizamer. Ik verwacht daar deze zomer stakingen op een aantal piekmomenten. Het land worstelt nog steeds met protesten over de pensioenplannen van president Macron.

Lees ook: