Liever Wouter Torfs (Schoenen Torfs) dan Marc Justaert (CM)

Wouter Torfs heeft gelijk met zijn pleidooi voor een federale regering die rekening houdt Vlaamse economische bezorgdheden. De ondernemer overtuigt in elk geval meer dan CM-voorzitter Marc Justaert die in zijn Rerum Novarum-speech lachte met het oordeel van de kiezer.

De uitspraken van de werkgevers na een stembusgang zijn voorspelbaar. Ze zeggen allemaal dat de volgende regering moet kiezen voor een beleid gericht op welvaartscreatie en versterking van de concurrentiekracht van de ondernemingen. Een voorkeur voor een coalitie spreken ze meestal niet uit.

Sinds de verkiezingen van 25 mei is dat anders. Op Twitter pleitte Wouter Torfs, CEO van Schoenen Torfs, openlijk voor een federale ploeg die wordt samengesteld uit N-VA, CD&V en Open Vld. Jo Libeer, topman van de werkgeversorganisatie Voka, vertelt graag dat die drie partijen een sociaaleconomisch verkiezingsprogramma hebben dat op veel punten een kopie is van het Voka-verkiezingsmemorandum. Karel Van Eetvelt (Unizo) sluit zich daar bij aan: “De kiezer in Vlaanderen koos voor een centrumrechts beleid van lastenverlagingen en vermindering van de uitgaven”, zei Van Eetvelt vorige week aan Trends. De werkgevers vinden het dan ook vanzelfsprekend dat lagere lasten (vooral loonkosten) en uitgavenbeperkingen de pijlers worden van het volgende federaal regeerakkoord.

Maar de Vlaamse ondernemerswereld voelt nattigheid. Ze hebben de indruk dat N-VA-voorzitter Bart De Wever door de andere partijen als informateur het veld wordt ingestuurd met het doel bij de eerste horde te struikelen. Waarna de drie traditionele politieke families overgaan tot de orde van de dag en een klassieke tripartite vormen. De facto is dat een regering met sociaaldemocratische inslag. De overheidsuitgaven worden amper verlaagd, de lastenverlagingen voor de bedrijven zijn weinig meer dan wat snoepgoed en de jobcreatie is gefocust op de non-profit en de overheid. De concurrentiekracht van de ondernemingen vormt dan slechts een voetnoot in het regeerakkoord.

De bezorgdheid van de Vlaamse CEO’s is terecht. Maar is het wel gepast om in vol formatieberaad openlijk uit te komen voor een coalitie? Het antwoord is ja en wel om twee redenen. Ten eerste heeft Vlaanderen duidelijk voor een centrumrechts beleid gekozen. Maar door de moeilijke staatsstructuur en de politieke spelletjes van een aantal partijen (de CD&V die eigenlijk niets anders wil dan haar grootste concurrent te doen bloeden) is de kans groot dat er van dat centrumrechts beleid niets in huis komt.

Ten tweede is het een goede zaak dat werkgevers nu al druk zetten. Zoals Voka doet met de affichecampagne die zegt dat groei gegenereerd door bedrijven de beste sociale zekerheid is. In het verleden hebben de werkgevers in de loop van de legislatuur en dus na de regeringsvorming al meermaals geprobeerd om het beleid te sturen. Toen liepen ze achter de feiten aan. Dat was eind 2012 het geval toen de liberalen het probleem van de concurrentiekracht op tafel hebben gegooid. Vooral Open Vld pleitte toen voor een indexsprong en stilaan werd ook vanuit werkgevershoek de druk opgevoerd om maatregelen te nemen ter versterking van de concurrentiekracht. De regering-Di Rupo leek er aanvankelijk oor naar te hebben, maar de grote lastenverlagingen die waren aangekondigd werden uiteindelijk door de PS – en dankzij de passiviteit van ACW-vice-premier Steven Vanackere – door de mangel gehaald waardoor er nog weinig van overbleef. De vrees van de werkgevers dat dit scenario zich herhaalt, is terecht.

Bovendien is hun oproep na de verkiezingen meer legitiem dan de oekazes die de christelijke arbeidersbeweging op Rerum Novarum uitstuurde. Het meest hallucinante was de speech van Marc Justaert, topman van de Christelijke Mutualiteiten (CM). “Akkoorden maken, los van voor wat of wie mensen hebben gestemd, is waar de mensen van dit land naar vragen vanaf dag 1 na de verkiezingen.” Zo heeft hij het echt gezegd. Dat wil zeggen dat een regeerakkoord geen centrumrechtse inslag hoeft te hebben, ook al heeft 65 procent van de kiezers uit Belgiës grootste deelstaat daarvoor gekozen. Marc Justaert moet de komende dagen dringend duidelijk maken of de democratische procedures zoals verkiezingen wel aan hem en zijn beweging zijn besteed.

Blijkbaar mag er niet meer bespaard worden in de sociale zekerheid dan het bedrag dat de ziekenfondsen vooropstellen. Ook al wil de kiezer het anders. Blijkbaar was het njet van zelfs de CD&V op de invoering van een vermogensbelasting maar om te lachen, want voor CM, ACW en co is die wel nodig. Met hun bezorgdheid over de toekomstige coalities verdienen de Vlaamse werkgevers dan ook meer respect dan de CM-topman die de de kiezer een neus zet.