De vakbonden stellen alles in het werk om een aanpassing van het automatische indexsysteem tegen te houden. Bijvoorbeeld door te wijzen op de dalende loonkosten. De werkgevers zijn niet onder de indruk.
De Belgische loonkostenhandicap ten opzichte van Duitsland, Nederland en Frankrijk is volgens Eurostat in de eerste zes maanden van 2011 gedaald. De Belgische loonkosten per uur zijn met 3 procent gestegen, terwijl ze in de buurlanden met gemiddeld 3,6 procent toenamen. Dat is vooral het gevolg van een sterke stijging van de lonen in Duitsland. Door de bijna volledige tewerkstelling in een aantal deelstaten en de daaruit voortvloeiende krapte op de arbeidsmarkt neemt de druk op lonen er toe. Ook zijn in enkele grote sectoren zoals de chemische industrie (+4,1 % brutoloon per uur) en de metaal- en elektro-industrie (+2,7 %) royale loonakkoorden afgesloten.
Volgens de vakbonden zijn die recente statistieken het bewijs dat het nog best meevalt met de ontsporing van de Belgische loonkosten. “België verteert als een van de beste landen de crisis. Voor de groeivooruitzichten in 2012 springt België zelfs over Duitsland”, zegt het ACV.
Werkgevers zien in de recente Eurostat-cijfers hoogstens een momentopname. Volgens de OESO zal de Belgische loonkostenhandicap in 2011-2012 ondanks een gematigd interprofessioneel akkoord (0,3 % reële loonsverhoging bovenop de index) met 1,8 procent stijgen. Dat is sneller dan in de buurlanden.
Inflatiepiek voorbij
We krijgen de loonkostenhandicap volgens de werkgevers pas onder controle als gepraat wordt over het automatische indexsysteem. Sinds begin dit jaar ligt de Belgische inflatie gemiddeld 1,2 tot 1,6 procent hoger dan in onze buurlanden, berekende de technologiefederatie Agoria. In augustus klokte de Belgische inflatie af op 3,6 procent. Ook de kerninflatie – die geen rekening houdt met energie- en voedselprijzen en die voor centrale banken als een belangrijke graadmeter voor het binnenlandse prijzenpeil geldt- ligt hoger (zie grafiek Hoge Belgische kerninflatie). Door het automatische indexeringssysteem wordt die hoge inflatie in België snel doorgerekend in de lonen. Dat tast de concurrentiepositie van de ondernemingen aan en zet de koopkracht onder druk.
Volgens Agoria moet de overheid dringend de aanbevelingen van de Europese Commissie uitvoeren. Die roept op het indexsysteem bij te sturen. Ondertussen werkt de Nationale Bank aan een studie naar de oorzaken van de hoge inflatie in België. Een studie waar de vakbonden zich altijd tegen verzet hebben. De recente Eurostat-cijfers zien ze als bewijs dat “de index de Belgische loonhandicap en concurrentiepositie toch niet zo onhoudbaar maakt”. Bovendien is volgens economen de inflatiepiek achter de rug, waardoor het probleem van de automatische loonindexering zich niet meer zo scherp stelt. Toch ziet het ernaar uit dat de index en de loonkosten het sociaaleconomische najaar zullen blijven beheersen. Begin november komt de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB) met een tussentijds rapport over de loonkostenevolutie.
ALAIN MOUTON
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier