Begonnen als een veelbelovend avontuur, werd de overname van een Canadese warenhuisketen een zware beproeving voor de holding Ackermans & van Haaren. Het eindigde in een louterend afscheid. Trends ging ter plekke kijken.
Toronto.
“A Belgian company, you said ?” Een dame die in Kipling Avenue, in een voorbuurt van Toronto, aandachtig de uitgestalde koopwaar monstert van een warenhuis van het Canadese Consumers Distributing, kijkt verbaasd op. Zij kan moeilijk geloven dat de catalogusketen Consumers, toch bijna 40 jaar een vertrouwd beeld in Canada, sedert ’91 gecontroleerd wordt door een holding uit een klein en ver landje, Ackermans & van Haaren (AvH). Haar verbazing wordt nog groter als zij hoort dat de superstore waarin zij zorgeloos staat te winkelen, weldra definitief sluit. Consumers, gebukt onder een schuld van 250 miljoen Canadese dollar (CAD) (5,5 miljard frank), moest immers beschutting zoeken tegen haar schuldeisers via een Companies’ Creditors Arrangement Act (CCAA), zowat ons concordaat. De banken verwierpen een reddingsplan, en AvH dat 52 miljoen Canadese dollar (1,14 miljard frank) te goed heeft van Consumers wil de kas niet langer spekken en zoekt naar een overnemer. Ook de Canadese kranten schijnen nauwelijks te weten dat de meerderheid (72,2 %) van het kapitaal van Consumers in handen is van Belgen. The Gazette zegt het in de laatste regels van een artikel over de gebeurtenissen bij Consumers, alsof het een bijkomstigheidje was. The Globe and Mail, die toch een kwaliteitskrant heet te zijn, maakt er niet eens gewag van.
Consumers is geen postorderbedrijf. De klant kiest uit een naar hem thuis gezonden catalogus met daarin een oneindige reeks producten, van fietsen en fitnesstoestellen tot en met juwelen en horloges en komt de waar zelf afhalen en betalen in één van de 217 warenhuizen van Consumers in Canada. Vroeger leed Consumers aan een gebrekkige bevoorrading. In drie gevallen op tien was een product niet te krijgen, nu is dat nog slechts 1,5 keer op 10. De dame van zoëven heeft daarover geen klachten. “Enkel in de kerstperiode moet je wat wachten in de rij. Maar ik winkel hier graag. De prijzen zijn altijd wat lager dan elders,” zegt ze. Een man, die het gesprek volgde, springt in : “Het probleem ligt in de kleinere warenhuizen van Consumers. Daar moet je aanschuiven om het product uit de catalogus te zien te krijgen to check it out. In deze superstore echter staan nagenoeg alle producten uit de catalogus uitgestald, zodat je zonder tijdverlies kunt zien wat je koopt.”
Net deze klantvriendelijke superstores, waarvan er een 10-tal zijn, zal Consumers afbouwen. “Ze kosten teveel”, zegt Denis Pierrard in het hoofdkwartier van Consumers Distributing in Mississauga nabij Toronto. Ooit nog directeur van La Libre Belgique, probeert hij in opdracht van AvH een herstructureringsplan uit te werken voor Consumers. Onder de CCAA heeft hij daarvoor tijd tot 15 november. Die tijd zal hij goed kunnen gebruiken. Aan de banken is Consumers 86 miljoen CAD (1,9 miljard frank) verschuldigd, aan drukkers, vastgoedeigenaars en andere dienstenleveranciers 20 miljoen CAD (440 miljoen frank) en aan haar 420 leveranciers 85 miljoen CAD (1,9 miljard frank). Consumers wil de helft van de 217 verkooppunten (goed voor 3700 werknemers, waarvan 1200 voltijdsen) sluiten, het aantal werknemers op het hoofdkantoor reduceren van 210 tot 70, haar aanwezigheid in een aantal provincies concentreren “we blijven wel aanwezig in het Franstalige Québec” en over alle contracten heronderhandelen met de leveranciers (die al weken geen goederen meer leveren aan Consumers). “Deze herstructurering is ons afgedwongen door de banken, maar is niet noodzakelijk de beste oplossing,” zegt Pierrard.
De onderhandelingen met de leveranciers kunnen, objectief gezien, lukken, meent Pierrard, maar er is een psychologische kant aan de zaak. “Met een bedrijf met zware schulden wordt niet op dezelfde manier gepraat als met een gezonde onderneming,” zegt Pierrard. “Onze leveranciers moeten ons wel gerust laten tot 15 november, maar we weten niet hoeveel we hen zullen kunnen terugbetalen na die dag. Onze leveranciers weten dat evenmin. Sommigen onder hen zullen zeggen : Ik doe geen zaken meer met jullie of Ik moet mijn geld vóór 15 november hebben. Dat laatste was het standpunt van Quebecor.”
Van dat bedrijf uit Montreal hing tot vorige week leven en dood van Consumers af. Quebecor drukt de catalogus van Consumers die normaal naar 5 miljoen Canadese gezinnen gezonden wordt. Zonder die catalogus, de basis van Consumers’ bedrijfsconcept, moet de Canadese AvH-dochter haar deuren sluiten. De wintercatalogus, bedoeld om de cruciale kerstverkopen aan te trekken, moet deze maand de deur uit, maar was vorige week nog steeds niet helemaal gedrukt. Consumers staat immers voor 6 miljoen CAD (132 miljoen frank) in het krijt bij Quebecor. Vorige week bereikten beide partijen echter een akkoord waarbij Quebecor vrede neemt met 4,3 miljoen CAD (95 miljoen frank) die nodig is voor de afwerking van de catalogus.
VECHTEN.
Hoe is het zo ver kunnen komen ? Vorig jaar nog kondigde Consumers de opening van 30 nieuwe winkels aan (zie Trends van 28 september ’95). “De Canadese grootdistributie lijdt aan overaanbod”, antwoordt Pierrard. “Toronto is 5 maal groter dan Brussel, maar heeft 20 keer meer warenhuizen. Sears, Canadian Tire, Zellers, Bay, Eaton,… : als er eentje ruimte krijgt in een shopping mall, willen de anderen dat kost wat kost ook. Ze vechten om hun marktaandeel te vergroten omdat ze hopen op die manier kortingen te krijgen van hun leveranciers. Dat lukt niet altijd.”
Voor bijkomende druk op de marges zorgt de moordende concurrentie uit de VS zoals het gevreesde en iedereen overdonderende Wal-Mart en de opkomst van big box retailers als Price Club, Home Depot en Business Depot die volgens het “geen tierlantijntjes”-concept van Colruyt werken.
Ook het ineengezakte vertrouwen van de consumenten doet de omzet van Consumers die in ’95 578 miljoen CAD (12,7 miljard frank) bedroeg geen goed. “De lenteverkoop was al zeer zwak, en door het slechte weer misten we al voor 15 miljoen CAD (330 miljoen frank) aan zomerverkopen,” zegt Pierrard. “In de zomer verkopen we normaal veel barbecuestellen, tenten, sportmateriaal, en dergelijke. De outdoor-markt is hier zeer belangrijk : Canadezen houden ervan om in de zomer met tent en rugzak doorheen de natuurparken te trekken.”
De consumenten in Canada zien de toekomst somber in. Om het begrotingstekort te verminderen en op de sociale zekerheid te besparen heeft de Canadese regering harde maatregelen doorgevoerd, tot ontslag van ambtenaren toe, volgens Pierrard. De werkloosheidsgraad, die 10 % bedraagt, stijgt door de delocalisatie van bedrijven naar het goedkopere Mexico sedert het NAFTA-akkoord (North American Free-Trade Agreement) in ’93. Vooral het Québec-referendum vorig jaar, dat net niet genoeg stemmen haalde voor de afscheiding van deze Franstalige provincie, joeg de consumenten schrik aan, meent Pierrard : “Iedereen hier verwacht dat Québec binnenkort zal afscheiden. Zo’n opsplitsing zou ferme brokken maken in de Canadese economie. De consumenten, die de bui zien hangen, spenderen niet meer.”
BEKAAID.
AvH helpt Consumers bij het zoeken naar een nieuwe referentieaandeelhouder om het bedrijf te herkapitaliseren. MDC Communications Corp. uit Toronto, dat een catalogusdivisie Regal Greetings & Gifts heeft, liet al interesse blijken. Er circuleren ook namen van catalogusbedrijven als het Britse Argos en Service Merchandise Co. Inc. uit Nashville in de VS. Volgens Pierrard boekt Argos veel succes in Groot-Brittannië maar stelt Service Merchandise het financieel niet zo goed. De winst van dat bedrijf zakte van 61,5 miljoen US-dollar (1,87 miljard frank) in ’94 naar 50,3 miljoen US-dollar (1,53 miljard frank) vorig jaar.
Luc Bertrand, gedelegeerd bestuurder en voorzitter van het directiecomité van AvH, noemt het Canadese avontuur “een nare ervaring”, maar is niet bitter gestemd. “Wat we nu doen voor Consumers zou met de Belgische wetgeving nooit mogelijk zijn,” aldus Bertrand. “In België moet een curator een failliet bedrijf zo snel mogelijk leeghalen en worden de activa dikwijls onder de prijs verkocht. In Canada geeft de rechter ons de tijd Consumers te reorganiseren, zodat er tenminste een kans bestaat dat het bedrijf nog iets waard blijft. Misschien houdt Consumers zelfs nog een zinvolle core business over. De schuldeisers krijgen dan waar voor hun geld, terwijl ze er in België bekaaid van af zouden komen.”
JOZEF VANGELDER
DENIS PIERRARD (CONSUMERS DISTRIBUTING) De Canadese grootdistributie lijdt aan overaanbod. Toronto is 5-maal groter dan Brussel, maar heeft 20 keer meer warenhuizen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier