Jean-Pascal Labille (PS): kwelduivel van overheids-CEO’s

Federaal minister van Overheidsbedrijven Jean-Pascal Labille haalde in een paar maanden tijd de scalp van Didier Bellens (Belgacom) en Johnny Thijs (bpost) binnen. De PS’er wil meer greep op de overheidsbedrijven.

Toen Luikenaar Jean-Pascal Labille bijna een jaar geleden Paul Magnette opvolgde als federaal minister van Overheidsbedrijven, spraken veel politieke waarnemers van een overgangsfiguur.

Labille, tot dan de nummer twee van de Socialistische Mutualiteiten, zou premier Di Rupo tot de verkiezingen van 2014 depanneren om dan terug te keren naar zijn geliefkoosde biotoop: in de schaduw van de socialistische zuil.

Het draaide anders uit. Labille zorgde ervoor dat de onaantastbaar gewaande Didier Bellens zijn C4 kreeg bij Belgacom. En de PS’er kreeg het gedaan dat de toekomstige CEO’s van overheidsbedrijven als Belgacom en bpost voortaan niet meer dan 650.000 euro bruto per jaar mogen verdienen. Bpost-topman Johnny voelde zich in zijn wiek geschoten en vroeg geen verlenging van zijn mandaat. Het optreden van Labille zorgt in de regering voor spanningen met de liberalen, maar de PS’er laat het niet aan zijn hart komen. De man heeft een olifantenvel en kiest zelf vaak voor de aanval. Waals parlementslid en partijgenoot Marc Bolland, een vriend van vele jaren, noemt Labille iemand “die openlijk en direct spreekt. Waardoor hij niet altijd vrienden maakt. Gesprekken met hem verlopen meer dan eens ‘viriel’.” Lees: met de nodige decibels. Zelfs Bellens zelf mocht het ooit ondervinden.

Vage grens

Labille heeft een eigen visie op de werking van de overheidsbedrijven en wil die ook in de praktijk omzetten. Voor Labille zijn Belgacom of bpost niet zomaar ondernemingen waar de overheid aandeelhouder van is en jaarlijks braaf ‘dank u’ moet zeggen voor de dividenden die ze opstrijkt. De minister ziet een actievere rol weggelegd voor de regering in die bedrijven. Eind vorig jaar was hij daarover in een interview met Le Vif duidelijk: “Ik wil de wet op de overheidsbedrijven van 1991 herzien, ook al is dat niet in het regeerakkoord opgenomen. Bij het treinongeval van Wetteren kon de voogdijminister niet tussenbeide komen omdat de wet dat verbiedt. Wat is de logica? Ik wil mij niet mengen met het dagelijks beheer over de overheidsbedrijven. Maar de overheid moet wel haar zeg hebben in het loon en de vertrekpremie van de CEO’s. Die zijn zes jaar geleden vastgelegd in contracten die in de onderneming zelf zijn onderhandeld. Dat is niet normaal.”

Labille is geen geboren Luikenaar; hij is afkomstig uit het uiterste zuiden van de provincie Luxemburg. Na vele bedrijfssluitingen in de regio vestigde de familie Labille zich in het Luikse. Jean-Pascal studeerde handelswetenschappen aan de HEC. Hij kreeg er les van ene Michel Daerden. Van het één kwam het andere: Labille ging tussen 1986 en 2001 aan de slag in het revisorenkantoor van Michel Daerden. Op die manier kreeg hij toegang tot tal van Waalse publieke en semipublieke bedrijven die vaak door PS’ers werden gecontroleerd. Labille wordt in Wallonië ook gezien als een stabiliserende factor in de Luikse PS, al jaren een krabbenmand.

Labille is een exponent van het typische Waalse staatskapitalisme, waar de grens tussen private en publieke bedrijven vaag wordt gehouden. En Labille weet er zelf alles van. Nadat hij in 2001 aan het hoofd was gekomen van de Luikse poot van de Socialistische Mutualiteiten, stapelde de Luikenaar de bestuursmandaten op. In 2011 – hij was toen opgeklommen tot secretaris-generaal van de Socialistische Mutualiteiten en nummer twee na Guy Peeters – bleek dat Labille 44 bestuursmandaten had, waarvan acht betaalde. Tot hij minister werd, dook Labille op in publiek en semipublieke bedrijven en overheidsinstellingen allerhande. De lijst van de voormalige zitjes oogt indrukwekkend: bestuurder bij de Franstalige openbare omroep RTBF, bij verzekeraar P&V, voorzitter van het beheerscomité van de Waalse arbeidsbemiddelingsdienst Forem, voorzitter van de Waalse regionale investeringsmaatschappij SRIW,… In 2008 greep hij wel naast de CEO-post van Ethias.

Een uitgebreid netwerk

“Via zijn mandaten weg heeft hij in de schaduw een geweldig netwerk opgebouwd”, zegt een van zijn voormalige medewerkers bij de Socialistische Mutualiteiten. “In dat netwerk vind je Eric Domb terug van Pairi Daiza, maar ook Thierry Bodson van de Waalse FGTB en de voormalige PS-topambtenaar Michel Jadot.” En zijn politiek netwerk beperkt zich niet tot de PS. Labille heeft goede contacten met Europees parlementslid en voormalig Europees commissaris Louis Michel. Beiden hebben een passie voor Afrika. Labille, die ook minister van Ontwikkelingssamenwerking is, is gehuwd met de dochter van een Congolese minister. Samen hebben ze drie dochters.