Frans Van Daele (kabinetschef koning Filip): diplomaat met oog voor ondernemers

Frans Van Daele is als kabinetschef van koning Filip vertrouwd met het Vlaamse bedrijfsleven. Niet onbelangrijk nu het paleis een belangrijke rol speelt in de aartsmoeilijke federale regeringsformatie.

Volgens een enquête van de kmo-organisatie Unizo wil slechts vijf procent van de Vlaamse ondernemers een herhaling van de uittredende federale tripartite. Als die er toch komt, denkt de helft van de bedrijven een wervingsstop door te voeren of zelfs uit België te vertrekken. Kabinetschef Frans Van Daele zal de resultaten van de enquête vorige maandag wel op het bureau van koning Filip gelegd hebben.

Uiteindelijk nemen de politieke partijen de beslissing over wie al dan niet in een regering stapt, maar het paleis heeft duidelijk een sturende rol. Zeker in de perceptieoorlog die deze moeilijke federale formatie is. Bij kenners van het koningshuis is te horen dat het hof niet de indruk wil geven dat niet alles gedaan wordt om een federale ploeg zonder de PS op de been te krijgen. De Vlaamse bedrijfswereld snakt daarnaar en Frans Van Daele weet dat zeer goed. Hij kent de economische gevoeligheden in Vlaanderen.

Met Frans Van Daele heeft het paleis een kabinetschef die vertrouwd is met wat de Franstaligen le patronat flamand noemen. Van Daele was bestuurder bij Umicore, bij het Fonds InBev-Baillet Latour en was consultant bij Deloitte. Hij werd zelfs ooit aangesproken om voor Goldman Sachs te werken. “Van Daeles voorganger Jacques van Ypersele dook af en toe op tijdens recepties van Vlaamse werkgeversorganisaties, maar dat was voor hem geen vertrouwde biotoop”, zegt een Vlaamse bedrijfsleider. “Van Daele heeft meer voeling met de nieuwe generatie ondernemers.”

Christendemocraat

Van Daele blijft een diplomaat. Discreet, niet tussenkomen in een discussie, luisteren, luisteren en nog eens luisteren. Hij was onder andere ambassadeur in Rome en Washington, bij de Europese Unie en bij de NAVO en was de rechterhand van de Europese president Herman Van Rompuy. Hij wordt bestempeld als een diplomaat en tegelijkertijd als een machtsmens.

Van Daele is een Belg, maar hij is geboren in het Zeeuws-Vlaamse Oostburg. Hij is een christendemocraat pur sang. Hij was in de jaren tachtig woordvoerder van de minister van Buitenlandse Zaken Leo Tindemans toen de diplomatie brandjes moest blussen tussen België en het Zaïre van Mobutu. Het bedrijfsleven, met tal van belangen in de voormalige kolonie, keek toen constant mee over Tindemans’ schouder. Eric Kirsch, jarenlang de sherpa van christendemocratische premiers en ministers, en een van de vaders van de financieringswet, is de schoonbroer van Van Daele. Beiden behoren tot het netwerk van de ‘Dehaene-boys’ die de onlangs overleden ex-premier bijstonden.

Maar Van Daele kijkt als goede diplomaat ook verder dan de eigen politieke familie. Hij was de Belgische vertegenwoordiger bij de EU toen eind 2001 de Top van Laken plaatsvond, het sluitstuk van het Belgische EU-voorzitterschap. De christendemocraat werkte toen goed samen met de liberale premier Guy Verhofstadt (VLD) en minister van Buitenlandse Zaken Louis Michel (MR). In 2002 werd Van Daele baron, maar vooral Belgisch ambassadeur in de VS.

Goede relatie met VS

Het is aan Van Daele te danken dat de relatie tussen België en de VS, die na 9/11 en vooral door de oorlog in Irak (2003) sterk verkoelden, opnieuw hartelijk werd. Dat was van cruciaal belang voor het Vlaamse bedrijfsleven. Goede politieke relaties met de grootste economie ter wereld heeft directe gevolgen voor onze exportgerichte economie. “We zijn Van Daele dankbaar voor het herstel van de band met de VS”, zegt een Vlaamse ondernemer.

In politieke kringen krijgt Frans Van Daele goede punten voor de discrete manier waarop de regeringsformatie tot nu toe door het paleis wordt begeleid. Hij heeft meer voeling met de nieuwe generatie politici dan zijn voorganger. “Van Daele heeft een indrukwekkend up-to-date adressenboekje. Over Jacques Van Ypersele bestonden aan het einde van de regeerperiode van koning Albert II toch twijfels”, aldus een politicus.

Wantrouwen

Aan Franstalige kant is er wel wantrouwen tegenover de ‘tsjeef’ Van Daele. “De vrees bestaat dat Van Daele koste wat het kost de CD&V naar de 16 zal loodsen”, zegt een Franstalige liberaal. “Uiteindelijk kiezen christendemocraten altijd voor christendemocraten. De andere naaste medewerkers van koning Filip, Pierre Cartuyvels en Pierre-Emmanuel De Bauw, komen uit dezelfde politieke familie. Van Daele heeft ook gelobbyd om zijn kennis Pieter De Crem secretaris-generaal van NAVO te maken. De Amerikanen waren voor, de Duitsers tegen. Misschien heeft hij zich daar mispakt. Dat zal op het Belgische niveau niet meer gebeuren.”