Dit is het zakelijke netwerk van president Macron

Captains of industry, maar ook economen en ondernemers in de digitale economie: allemaal staan ze in het adresboekje van Emmanuel Macron. Nooit eerder in de Franse geschiedenis beschikte een Franse president over zo’n uitgebreid netwerk in de bedrijfswereld.

Een goed jaar geleden lanceert Emmanuel Macron zijn beweging En Marche!, het eerste opstapje naar het Elysée. Maar eigenlijk situeert het beginpunt voor Macron zich op 30 augustus 2007. Dan richt president Nicolas Sarkozy de commissie-Attali op. Onder leiding van de econoom Jacques Attali, in de jaren tachtig nog adviseur van president François Mitterrand, moet die studiegroep voorstellen formuleren voor de hervorming – lees: de liberalisering – van de Franse economie. Attali haalt de amper 30-jarige Emmanuel Macron binnen als rapporteur.

De Picardiër is op dat moment ambtenaar op Financiën en heeft diploma’s van de klassieke Franse Grandes Ecoles (Sciences Po, Ecole Nationale d’Administration of ENA) op zak. “Ik heb de man ontdekt”, zal Attali daarna vaak zeggen. De aanbevelingen die de commissie begin 2008 formuleert, ogen naar Franse normen revolutionair: de liberalisering van een aantal beroepen gaande van taxichauffeurs tot advocaten, de versoepeling van het ontslagrecht, de invoering van class-actionprocessen naar Amerikaans model enzovoort. Maar de voorstellen worden slechts in zeer beperkte mate in praktijk omgezet. De Fransen staan van nature huiverachtig tegenover veranderingen. En vanaf de herfst van 2008 gaat alle aandacht naar het beheersen de financiële crisis.

Vriend aan huis bij captains of industry

Toch is die passage geen slag in het water voor Macron. Hij leert in de commissie-Attali mensen kennen, die carrière zullen maken in de financieel-economische wereld. Ze zullen hem jarenlang bijstaan en vooraan zitten bij Macrons eerste verkiezingsmeeting op 10 december 2016 in Parijs. Onder hen Stéphane Boujnah, de topman van Euronext, Pierre Nanterme, de CEO van de IT-dienstverlener Accenture en Jocelyne de Clausade, lid van het directiecomité van de warenhuisketen Casino.

De commissie-Attali overlegt geregeld met captains over industry. Macron onderhoudt ook na de werkzaamheden goede contacten met hen: Peter Brabeck (ex-CEO en voorzitter van Nestlé), Claude Bébéar (jarenlang aan het hoofd van AXA), Pehr G. Gyllenhamar (ex-Volvo) en Anne Lauvergnon (Areva). Maar de belangrijkste contacten uit die periode zijn Jean-Michel Darrois en Serge Weinberg. Darrois is een van de belangrijkste Franse zakenadvocaten. Hij leidt het kabinet Darrois Villey Maillot Brochier, dat betrokken is bij de fusie van Gaz de France en Suez en bij de overname van Elf door TotalFina. Darrois wordt een intimus van Macron. Weinberg staat aan het hoofd van de vermogensbeheerder Weinberg Capital Partners en is bestuurder geweest bij Accor, Fnac en Gucci. Hij is nu nog voorzitter van het farmabedrijf Sanofi.

Financieel onafhankelijk dankzij Rothschild

Attali, Darrois en Serge Weinberg raden Macron aan bij de zakenbank Rothschild. Macron werkt er van 2008 tot mei 2012 en in die periode dikt zijn adresboekje aan. Topman David de Rothschild is vol bewondering voor de man, die in Parijs al snel “de Mozart van de haute finance” wordt genoemd. Macron koppelt charme (“bij het voorbereiden van een deal moet je verleiden”) aan technische kennis. Hij begeleidt in 2012 een megadeal. Nestlé, toen voorgezeten door Peter Brabeck en met de Vlaming Paul Bulcke als CEO, koopt de divisie kindervoeding van de farmareus Pfizer. Dankzij die deal van 9 miljard wordt Macron als tussenpersoon miljonair. Le Figaro-journaliste Anne Fulda schrijft in haar biografie van Macron (Un jeune homme si parfait) dat “de deal slaagde door het enorme vertrouwen dat Brabeck in Macron had”.

Het garandeert Macron financiële onafhankelijkheid, iets dat Attali hem heeft aangeraden. We zijn 23 april 2012. François Hollande staat na de eerste ronde van de presidentsverkiezingen in poleposition voor het Elysée. Wanneer hij twee weken later verkozen raakt, wordt Macron aangetrokken als adjunct-secretaris-generaal (adjunct-kabinetschef) van het Elysée. Macron loopt niet hoog op met het in zijn ogen te linkse programma van Hollande. Hij vergelijkt Frankrijk met Cuba, “maar dan zonder de zon”, voegt hij eraan toe.

Op 26 augustus 2014 wordt Macron minister van Economie en voert hij een aantal aanbevelingen van de commissie-Attali uit. Onder andere een versoepeling van de regels voor vrije beroepen en voor zondagwerk. Daarvoor houdt hij constant ruggespraak met oude bekenden als Pierre Nanterme. Ook legt hij zijn oor te luisteren bij een rist economen. Die zullen hem vanaf de lente van 2016 steunen in zijn weg naar het presidentschap.

Er is om te beginnen Jean Pisani-Ferry,die als hoofdeconoom van Macron fungeert en ook zijn economisch programma heeft geschreven. Daarnaast is er de arbeidsmarktspecialist Marc Ferracci, de beste vriend van Macron. Ze waren getuige op elkaars huwelijk. Marc Ferracci’s echtgenote Sophie Ferracci, die ook een diploma economie op zak heeft, is de persoonlijke adviseur van Macron. De economen zijn de architecten van een aantal naar Franse normen gewaagde voorstellen van Macron: onder andere het intrekken van de werkloosheidsuitkering voor een werkzoekende die meer dan twee jobaanbiedingen weigert. Voorts is er nog Laurent Bigorgne, die aan het hoofd staat van het Institut Montaigne, een denktank die zich tegen de Franse werkgevers aan schurkt. Hij heeft samen met Macron gestudeerd aan Sciences Po. Zijn vriendin Véronique Bolhuis is de voorzitter van En Marche!.

De link met de digitale economie

Wanneer Macron voelt dat president Hollande is uitgeblust en verlaat hij de regering op 30 augustus 2016. Hij besluit een gooi te doen naar het presidentschap. Hij krijgt dan opvallend veel steun van jonge ondernemingen in de digitale economie: Frédéric Mazzella van het carpoolingplatform BlaBlaCar, Gaël Duval van JeChange.fr (dat online prijzen vergelijkt) en vooral Marc Simoncini. De oprichter van de datingsite Meetic.com en van Sensee.com (onlineverkoop van brilmonturen) is een begrip in de Franse IT- en e-commercewereld. Hij spreekt zijn steun voor Macron uit nog voor die zich officieel kandidaat heeft gesteld: “Ik zal hem maximaal steunen. Via de media, maar ook financieel.”