HET BREIN

Enkele getuigenissen in De kunst van het geheugen van Harvard-prof Daniel Schacter lijken onbedoeld in te spelen op het trammelant rond getuige X1. De spectaculaire onthullingen over incest tijdens een sessie bij een therapeut zijn overigens op zich al een markant fenomeen, dat lang niet beperkt blijft tot dit lage landje. Schacter verwijst echter ook naar vele vrouwen die hun plotse herinnering aan misbruik later herriepen. Allen zeiden ze dat hun therapeut de ontwikkelingen van hun herinneringen had gestuurd. Bijna alle vrouwen beweerden tijdens de therapie in trance gebracht te zijn, vooral door hypnose. Velen onder hen praatten niet alleen over incest, maar ook over satanisch-ritueel misbruik. Een vrouw merkte zelfs op: “Als je je niets herinnert, krijg je het gevoel dat je toch met een herinnering moet komen om je met de anderen te kunnen meten.”

Daarmee is uiteraard niet gezegd dat alle misbruikherinneringen gemanipuleerd zijn. Schacter toont wel aan hoe voorzichtig we moeten omspringen met het geheugen. Misschien moeten we er meteen aan toevoegen dat we vaak beter eerst het proces maken van de therapeut, voor we het gevecht met de waarheid aangaan. Hoe belangrijk ook, Schacter beperkt zich niet tot deze controverse. Hij sluit de invloed van verdrongen herinneringen evenmin uit, maar hij wikt en weegt behoorlijk.

Ter aanvulling stippen we enkele werken in dezelfde sfeer aan, al vallen ze (veel) lichter uit. Ze dienen zich aan als leerboeken, maar blijken vooral te kunnen krijsen dat ze belangrijk zijn. Vooral Marilyn vos Savant (volgens de flap heeft ze een IQ van 228) munt uit in schreeuwerigheid. Met Brainpower training wil ze ons logischer leren denken en creatiever leren leven. U kan het beproeven, maar wij geven geen garantie. Frank Berchem geeft in De Fischer-geheugencursus vooral leer-, geheugen- en denkspelletjes. Hij maakt er een bont allegaartje van, maar schaden zal het wel niet. Wat is uw IQ? De vraag vormt meteen de titel van Hans Eysencks boekje. Via de omnibustest wil hij u zelf uw IQ laten meten. Als u hoger scoort dan Marilyn vos Savant, mag u in het Guinness Book of Records.

Daniel Schacter, Anthos, 446 blz., 1190 fr. Marilyn vos Savant, Brainpower training. Bosch & Keuning, 286 blz., 790 fr. Frank Berchem, De Fischer-geheugencursus. Elmar, 416 blz., 690 fr. Hans Eysenck, Wat is uw IQ? Spectrum, 159 blz., 395 fr.

LDD