Start-ups en kapitaal ophalen lijken tegenwoordig bijna synoniemen, maar dat hoeft helemaal niet zo te zijn. Spaarzaam en creatief omgaan met de beperkte middelen is een alternatief. Daar is zelfs een modieus woord voor: bootstrappen.
Nederlandstalige ondernemers hebben het Engelse werkwoord to bootstrap gekaapt. Bootstrappen betekent dat je zo lang mogelijk spaarzaam en creatief omspringt met je beperkte middelen en inkomsten, zodat je kunt groeien zonder extern durfkapitaal op te halen. Citycubes en Nazka Mapps zijn twee Belgische voorbeelden van bedrijven die het zo doen.
Citycubes is een marketingbureau dat zich specialiseert in fysieke ervaringen. “Merken investeren erg veel in reclame op radio, televisie en sociale media”, vertelt managing partner Gil Dejonghe. “Terwijl je mensen vooral overtuigt met fysieke contactmomenten.” Het bedrijf bouwt bijvoorbeeld futuristische supermarkten op de festivalterreinen van Tomorrowland, maar voor de retailer Lidl evengoed een stand op een wielerwedstrijd als de Scheldeprijs. De start-up heeft vijftien mensen in dienst en haalt een jaarlijkse omzet van ongeveer 4 miljoen euro.
Kantelpunt
Het bedrijf begon vijf jaar geleden als een specialist in pop-upmarketing. Het zocht leegstaande retailpanden om ze aan te bieden aan merken en adverteerders. Daar konden zij hun reclame of belevingen brengen. Citycubes was toen een platform dat tussen merken en vastgoedeigenaren stond, maar het kreeg steeds meer vragen om ook creatieve concepten uit te werken of de inrichting te doen.
Het bedrijf vervelde tot een marketingbureau met een volledig aanbod. Het kantelmoment volgens Dejonghe kwam er dankzij de trouwe klant Lidl. “De campagne draaide plots weg van een pop-upconcept naar een activatie op kerstmarkten”, vertelt Dejonghe. “We zijn daar toen opgesprongen en deden de campagne zelf. Dat was een succes, en andere klanten vroegen daarna steeds vaker of we vergelijkbare campagnes konden doen.”
De ondernemers besloten Citycubes te bootstrappen, zodat ze geen durfkapitaal hoefden op te halen om hun groei te bekostigen. “We vonden dat niet nodig”, vertelt Dejonghe. “Dat klinkt lichtjes arrogant, maar in het begin waren onze kosten gewoon erg beperkt. We kregen een werkplek in een van de kantoren van Start it @KBC en als oprichters keerden we onszelf weinig loon uit.”
Daarna bekostigden ze hun groei uit hun omzet. Ze gingen van project naar project. Voor Dejonghe zit er achter dat bootstrappen ook een bredere filosofie. “We zijn geen Silicon Valley-bedrijf dat elk jaar groter wordt”, stelt de zaakvoerder. “Zolang we zekerheid bieden aan onze mensen vinden we het niet nodig aandelen te geven aan externen en controle af te geven. Wij willen niet cashen met onze onderneming, we willen een duurzaam bedrijf bouwen. Uiteraard willen wij groeien en de wereld veroveren, maar op een duurzame manier.”
Kapitaal
“We zijn altijd een vreemde eend in de bijt geweest”, zegt Dejonghe. “Heel wat start-ups rondom ons zijn constant bezig met kapitaal op te halen. Ze berekenen hoelang ze nog kunnen bestaan als ze geld blijven verbruiken zoals ze dat nu doen. Dat vinden wij vreemd, omdat we altijd focussen op onze klanten en hoe we die het beste kunnen bedienen. We zijn altijd erg klantgedreven geweest, en meer gefocust op het uitwerken van projecten en het groeien op basis van omzet.”
“Soms is kapitaal ophalen natuurlijk nodig voor je bedrijf”, voegt Dejonghe toe. “Maar er gaat vandaag veel te veel aandacht naar. Kapitaal blijkt steeds vaker een statuselement. Ondertussen kijken velen minder naar andere indicatoren zoals omzet, en of je bedrijf iets duurzaam bouwt dat op de lange termijn werkt.”
Toch wijzen Citycubes kapitaal ophalen niet helemaal af. Mocht het ooit een ander bedrijf overnemen, dan zou een kapitaalronde wel passen, volgens Dejonghe. Niettemin focust het voorlopig meer op zijn interne cultuur dan op voorstellingen voor investeerders. “Onze mensen zijn ons kapitaal”, vertelt Dejonghe. “Natuurlijk blijft cultuur iets dat erg moeilijk te cultiveren valt, maar zonder ons team kunnen we niet doen wat we doen. Onze mensen zijn ons sociaal kapitaal in elke zin van het woord.”
Nazka Mapps
Een andere Belgische bootstrapper is Nazka Mapps. Genoemd naar de Nazca-lijnen in Peru, bouwt het bedrijf interactieve digitale kaarten. Onder de klanten zitten onder meer de Haven van Antwerpen en de Wereldbank. “Er is een ontzettende behoefte aan een inzichtelijke manier om ruimtelijke data weer te geven”, vertelt Han Tambuyzer, een medeoprichter van Nazka. “Daarom maken we interactieve kaartapplicaties op maat, maar bieden we ook locatiegebaseerde datadiensten aan.”
Zo maakte Nazka Mapps een kaart die toont waar de jobs in de Haven van Antwerpen zitten, en hoe je daar geraakt. Want transport is een belangrijk knelpunt voor de tewerkstelling in die regio. Het bedrijf maakt ook eigen platformen. Zo baat het Aircheckr uit, een onlinedienst die via voorspellende algoritmen kijkt hoe het gesteld is met de luchtkwaliteit op specifieke plekken in België. Die data verkoopt Nazka aan bedrijven, die er hun luchtfiltering mee aanpassen.
Nazka bestaat sinds 2012 en heeft acht mensen in dienst, inclusief de twee zaakvoerders. Het komt uit de traditionele start-upwereld, en behoort tot het netwerk van de accelerator Start it @KBC. Toch kozen de oprichters ervoor geen kapitaal op te halen.
“We zijn altijd spaarzaam en creatief geweest met onze middelen”, vertelt Tambuyzer. “In het begin investeerden we door onszelf geen loon uit te keren. Zo voerden we onze eerste projectjes uit, en konden we ervaring opdoen en de markt leren kennen. In het begin waren dat natuurlijk kleine projecten, maar na verloop van tijd werden die groter en konden we groeien.”
Ook hij wijst kapitaal ophalen niet principieel af. Maar voorlopig zit Nazka goed. “We willen ons eigen tempo bepalen”, vertelt Tambuyzer. “Work-lifebalans was zeker in het begin erg belangrijk voor de oprichters. Het idee achter Nazka was ook helemaal niet om een groot groeibedrijf te bouwen dat we op termijn konden verkopen. We willen duurzaam groeien.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier