Veel risicokapitalisten zijn enigszins ontnuchterd na de val van de technologieaandelen. Toch zou de lefsector zich kunnen verheugen in een succesvol 2001.
Beweren dat de Belgische durfkapitaalfondsen met een kater zitten is veel gezegd. In 2000 hebben ze alles bij elkaar genomen goed geboerd. In het eerste halfjaar investeerden de Belgische venture capitalists voor 12,4 miljard frank in 250 bedrijven. De Belgische markt is stilaan naar volwassenheid aan het groeien. De sector staat voor 0,29% van het bruto binnenlands product (BBP) en daarmee bekleedt België op Europees vlak een vierde plaats. Volgens de Belgian Venturing Association (BVA), die het gros van de durfkapitalisten groepeert, zal die positieve trend zich de komende jaren nog doorzetten, zij het minder uitgesproken. In 2001 zullen durfkapitalisten veel voorzichtiger zijn bij het investeren in start-ups.
Dat heeft alles te maken met de daling van de technologiewaarden op de beurzen. De groei op de beurzen was lange tijd de motor achter het succes van de durfkapitaalmarkt. De beurs werkte optimaal als exitkanaal. Zowel de Brusselse beurs, Euro.NM als Easdaq mochten de voorbije jaren verschillende Belgische bedrijven verwelkomen. Veel durfkapitalisten hadden verwacht dat de ene beursgang de andere zou blijven opvolgen.
Op het hoogtepunt van de hype rinkelde de kassa: in 1999 en in de eerste jaarhelft van 2000 realiseerden sommige durfkapitalisten astronomische returns. Ze investeerden in een aantal start-ups vlak voor een beursgang en zagen de waarde van hun investering met soms 400% tot 500% stijgen. Ondertussen staan ze weer met beide benen op de grond. Het gros van de durfkapitaalfondsen streeft momenteel nog naar een return die tussen 20% en 35% ligt.
De meeste specialisten verwachten dat de nefaste marktsituatie voor een daling van het aantal durfkapitaalfondsen zal zorgen en die ‘shake-out’ is nu al ingezet. Dat hoeft niet dramatisch te zijn: het is gewoon een gezonde correctie. Experts zeggen dat de technologiehype van de voorbije maanden uitzonderlijk was en dat we nu terugkeren naar een normale situatie. Ze zien een vijftiental Belgische fondsen opdrogen of opgaan in buitenlandse spelers.
De fondsen die willen overleven zullen hun strategie moeten aanpassen: de komende maanden en jaren zullen de uitstapmogelijkheden beperkter zijn en dan blijft er niet veel meer over dan lange tijd met de start-ups mee te groeien. Bij veel durfkapitalisten doet zich momenteel dan ook een mentaliteitswijziging voor. Het geld dat jaarlijks in start-ups wordt gestoken is een interessante parameter, maar zegt niet alles. De tijd is voorbij dat het voldoende was een paar miljoenen in een interessant idee te pompen. Denk maar aan Boo.com, de e-retailer van sportatrikelen die er op korte tijd 135 miljoen dollar doorheen jaagde.
De durfkapitalisten houden er nu ook meer en meer rekening mee dat het welslagen van een investering afhangt van de ondersteuning die start-ups krijgen. De Verenigde Staten geldt als het vergelijkingspunt. Daar is de motivatie om zich bij een fonds te voegen en alles op alles te zetten ook veel groter. Belgische fondsen laten hun investment managers nauwelijks meedelen in de winst. In de States is 20% van de meerwaarde van een fonds, de carried interest, gereserveerd voor de investeerders. Amerikanen gaan ervan uit dat het beter is bijvoorbeeld 100 miljoen dollar over 25 bedrijven te spreiden, zodat ze meer toegevoegde waarde kunnen brengen en daardoor geïdentificeerd worden met het succes van de groeibedrijven. Belgische fondsen spreiden liever kleine bedragen over veel start-ups om zo het risico te beperken.
Ook de Belgische start-ups zijn trouwens aan een mentaliteitswijziging toe. Insiders verwonderen zich erover dat Belgische start-ups altijd met een interessant product op de proppen komen maar zich niet eens de vraag hebben gesteld of er wel een markt voor bestaat. Zonder een verregaande wisselwerking tussen de mensen met ideeën die de start-up lanceren en de investeerders is een project ten dode opgeschreven. Een begeleiding zal zich in de toekomst niet langer beperken tot het bijwonen van driemaandelijkse bestuursvergaderingen, maar bestaan uit effectief uitvoerende taken.
Vandaar dat de beste durfkapitalisten zich ook zullen specialiseren naar sector (internet, biotechnologie, telecom…). De beheerders van een fonds hebben in hun branche een zekere expertise opgebouwd die ze optimaal willen gebruiken: ze zullen de dossiers met het meeste potentieel van de minder waardevolle onderscheiden.
Wel blijven de durfkapitalisten trouw aan een oude regel: niet te ver van huis investeren. Jos Peeters, topman van Capricorn Ventures en in België een pionier op het vlak van durfkapitaal, stelde het ooit als volgt: “Direct contact is regel nummer één in dit vak, dus onze reikwijdte is een autoreis van één dag. De grens ligt aan Frankfurt, Londen, Parijs en Groningen.”
Alain Mouton is redacteur bij Trends.
alain mouton
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier