Die avond is het gemeentehuis van het Oost-Vlaamse Zele goed volgelopen voor een toespraak over de Brusselse beurs, georganiseerd door het lokale Davidsfonds. De beurs verpulvert het ene record na het andere. De aanwezigen zitten vooral met die ene vraag : komt er een crash en wanneer ? Spreker is CVP-eresenator en Zelenaar Etienne Cooreman. Hij begint met een waarschuwing : “Luister naar politici en beleggingsadviseurs, maar geloof ze daarom niet. Als ik u vanavond kan overtuigen, wees dan voorzichtig.” Cooreman is de vader van de AFV-aandelen ( Avantages Fiscaux/Fiscale Voordelen), die zorgden voor 90.000 jobs, en wellicht nog meer (zie Trends van 12 mei ’94). Minister is Cooreman nooit mogen worden. Daarvoor hij is te inventief, en dus gevaarlijk voor het Belgische establishment. Maar voorzitter van de raad van bestuur van de Brusselse beurs, dat mocht wel. Na zijn toespraak namen we hem even terzijde.
TRENDS. De Belgen durfden zogezegd geen risico nemen en stopten hun geld liever in staatsobligaties. Nu zijn ze gek op de beurs. Bestaat er dan toch een “aandelencultuur” in België ?
ETIENNE COOREMAN. De doorsnee Belg wist gewoon niet wat een aandeel was. Het Electrabel-aandeel zag hij als een geïndexeerde obligatie. Hij besefte onvoldoende dat een aandelenkoers niet alleen van de rentestand afhangt, maar vooral van de verwachte winst van het bedrijf. Daarom zijn investeringen, interessante overnames of nieuwe producten de zaken die tellen voor een aandeel. Stilaan krijg je echter het positieve effect van de beleggingsclubs. De Vlaamse Federatie van Beleggingsclubs alleen al telt meer dan 1500 aangesloten clubs. Zij analyseren jaarrekeningen, bezoeken bedrijven, discussiëren over het economische nieuws en leren ondernemingen met toekomst kiezen. De beurs is geen spel meer, de mensen redeneren en berekenen steeds vaker, en vragen daarom inlichtingen. De beursgenoteerde bedrijven spelen daar op in. Ze verzorgen hun jaarverslagen beter en geven meer informatie. Zo publiceert Tessenderlo Chemie om de drie maanden resultaten, hoewel dat niet verplicht is. En een tegenslag in een bedrijf hoeft niet tot koersdaling te leiden bij goede communicatie. Dus, de beurscultuur begint te groeien, maar dat vraagt jaren. Het is zoals studeren : het inzicht komt niet op een week of 14 dagen tijd.
Zijn de huidige Brusselse aandelenkoersen niet opgeblazen door de vele kopers en de weinige verkopers ?
Integendeel, vandaag zijn nog een hele reeks aandelen ondergewaardeerd. Eind december ’96 oordeelde Bank Degroof, op basis van de toen beschikbare informatie, dat zelfs een bedrijf als Solvay ondergewaardeerd was, samen met holdings als Cobepa en GBL. Als er geen conjuncturele oververhitting komt in Europa, de rente laag blijft en de inflatie niet toeneemt en daar heeft het alle schijn van moeten we ons niet ongerust maken.
Huivert u niet bij het succes van de beurs ? Gebeurt er iets verkeerds intreststijging in de VS met overwaaiende paniekgolven naar België bijvoorbeeld en de koersen zakken ineen, haakt de massa nieuwe beleggers af, en is het imago van de Brusselse beurs voor jaren ver beschadigd. Het huidige succes zal dan meer kwaad dan goed gedaan hebben.
Bij een euforie moet je altijd oppassen. Iemand die nu onberedeneerd in de beurs stapt, gokt. Iemand die de opbrengst op spaarboekjes en kasbons vergelijkt met het rendement op degelijke aandelen, kan nooit grote bedragen verliezen. Het probleem is dat mensen nu op trouwfeesten of op café luisteren naar allerhande tips, zonder te kijken naar de cijfers, zoals winst, eigen middelen, en dergelijke. Laatst zei iemand mij geen aandelen te willen kopen van een bepaald bedrijf omdat het teveel afschreef, en dus geen winst zou maken. Een bedrijf dat veel afschrijft heeft precies de beste toekomstkansen omdat het veel investeert. Dat is juist het hele verschil tussen Forges de Clabecq en Fabrique de Fer. Die laatste had, bij afsluiting van zijn boekjaar halfweg ’96, per aandeel 12.000 frank afgeschreven en toch nog 7500 frank winst gemaakt. De koers was toen minder dan 70.000 frank, wat een opbrengst van meer dan 10 % gaf. Vergelijk dat maar eens met de opbrengst van obligaties. En wat slechte berichten uit de VS betreft, daar zijn geen aanwijzingen voor.
De laatste tijd werd de Brusselse beurs dynamischer. Er is het NTS ( New Trading System) met een eenvoudiger en doeltreffender afwikkeling van orders, er is de Euro New Market als tegenhanger van de Easdaq, er waren zelfs roadshows. Is er nog iets op til ?
Marktprospecties om nieuwe bedrijven naar de beurs te halen. Zeker nu, omdat de beurs het goed doet en daarom interesse wekt. Verder zullen we contacten zoeken met de beurzen van Parijs, Amsterdam, Frankfurt, Luxemburg en Antwerpen. Samenwerking drukt de kosten. Een beurs op zijn eentje kost al gauw veel geld aan informatica, vergoeding van het directiecomité, noem maar op. Kostenbesparend en technologisch perfect mogelijk is bijvoorbeeld de ene beurs als antenne van een andere te laten functioneren.
Zal er over tien, twintig jaar nog een Brusselse beurs zijn ?
Ik zie het niet gebeuren dat in Europa alle beursactiviteiten gecentraliseerd worden op één plaats, pakweg Londen. Je kunt veel dromen, maar zolang er Belgische bedrijven zijn, zal er een Belgische beurs zijn. Weliswaar worden bedrijven als UCB internationale waarden. Daarom denken sommigen aan een Europese markt voor Europese bedrijven, genrePhilips, Royal Dutch, Petrofina, Solvay. Ik sluit dat niet uit, maar het houdt een groot gevaar in voor Brussel : als je omzet verliest en je vaste kosten blijven, moet je je tarieven verhogen, wat je toekomstkansen nòg vermindert. Wie weet wat er gebeurt als de beurzen van Parijs en Londen ooit dumpingprijzen hanteren. Dat kunnen ze omdat ze veel meer eigen middelen hebben dan wij.
De onvermijdelijke vraag : komt er een beurscrash en wanneer ?
Er komt zeker een correctie, maar niet noodzakelijk een crash. Het eerste is een daling van enkele procenten op een week of 14 dagen tijd, het tweede is een duik van 10 à 15 % op een paar dagen. Wanneer ? Mocht ik dat maar weten. Probleem is dat velen niet tevreden zijn met de winst die ze al maakten, en altijd wachten met verkopen tot ze denken er de laatste frank uitgeperst te hebben. Als de anderen zeggen : “Het zal nog stijgen”, laat het dan stijgen. Wees eens wat christelijk : laat de ander ook een beetje winst.
JOZEF VANGELDER
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier