EU opent onderzoek naar staatssteun voor verlenging levensduur Belgische kernreactoren

De Europese Commissie start een diepgaand onderzoek naar de staatssteun die België wil geven voor de verlenging van de levensduur van de kernreactoren Doel 4 en Tihange 3. Volgens ontslagnemend minister Tinne Van der Straeten is dit een verwachte stap in het proces.

Eind vorig jaar bereikten de Belgische regering en Engie een akkoord om de levensduur van de twee reactoren met tien jaar te verlengen tot 2037. Dit akkoord, dat de geplande kernuitstap terugdraait, moet de elektriciteitsvoorziening in België voor de komende tien jaar waarborgen.

Het akkoord bevat diverse financiële en structurele regelingen, waaronder de oprichting van een joint venture tussen Engie-dochter Electrabel en Luminus, een kapitaalinjectie van twee miljard euro, en verschillende steunmechanismen zoals een contract for difference (cfd), een lening van 580 miljoen euro, en een operationele cashflowgarantie.

Daarnaast betaalt Electrabel een forfaitair bedrag van 15 miljard euro aan de overheid voor de opslag en verwijdering van kernafval en gebruikte splijtstof. Er zijn ook afspraken over risicodeling en wettelijke bescherming.

Cashflowgarantie

De Commissie onderzoekt alle maatregelen als één geheel. Hoewel de Belgische maatregel gerechtvaardigd lijkt, twijfelt de Commissie aan de verenigbaarheid met de Europese staatssteunregels en heeft daarom besloten een diepgaand onderzoek in te stellen.

Het onderzoek richt zich op de noodzaak van de aanvullende steunmechanismen, de financiering van de joint venture, de lening van 580 miljoen euro, en de cashflowgarantie. Ook de geschiktheid van het cfd-ontwerp (een Contract for Difference is een mechanisme waarbij de overheid bij hoge elektriciteitsprijzen de inkomsten afroomt en bij lage prijzen Engie geld bijlegt, nvdr.) en de combinatie van financiële en structurele regelingen worden onderzocht, omdat deze de begunstigden mogelijk onterecht kunnen ontlasten van een te groot marktaandeel en operationele risico’s.

Opmerkingen

Daarnaast beoordeelt de Commissie de evenredigheid van de regelingen en het forfaitbedrag van 15 miljard euro, en controleert zij de verenigbaarheid van het cfd-mechanisme met de Europese regels. Tot slot onderzoekt de Commissie het effect van de maatregel op de markt, gezien het cfd-ontwerp en de selectie en onafhankelijkheid van de partij die de nucleaire elektriciteit verkoopt.

Het openen van dit diepgaand onderzoek betekent niet dat de uitkomst al vaststaat. Het biedt België en andere betrokken partijen de kans om opmerkingen te maken.

Winter van 2025

In een eerste reactie stelt het kabinet van minister Van der Straeten dat het onderzoek deel uitmaakt van de procedure en aantoont dat de zaak vooruitgaat. “De Commissie beoordeelt of het akkoord noodzakelijk, passend en proportioneel is”, klinkt het op het kabinet.

“Dit is een belangrijke en complexe zaak, met een cfd, een afvalplafond, de oprichting van een joint venture, enzovoort. Maar minister Van der Straeten heeft er vertrouwen in en verwelkomt elke nieuwe stap die ons dichter brengt bij de herstart van de twee eenheden voor de winter van 2025”, aldus het kabinet.

Lees ook: