‘Een duidelijke waarschuwing voor bigtechbedrijven’: Amazons miljardenovername van iRobot in duigen na Europees njet

Amazon mag de fabrikant van robotstofzuigers iRobot dan toch niet overnemen voor 1,3 miljard euro. Dat nieuws komt nadat de handelswaakhond van de Europese Commissie de overname had geblokkeerd, weet Bloomberg. De mededingingsautoriteit vreest voor de concurrentiekracht van andere producenten van robotstofzuigers. Volgens expert Friso Bostoen is de beslissing van de Commissie een waarschuwing voor bigtechbedrijven.

De e-commercegigant Amazon vindt dan toch geen manier om zijn aanbod aan smarthomeproducten uit te breiden met de overname van iRobot. Amazon had in 2022 1,3 miljard euro opzijgezet voor het Amerikaanse bedrijf uit Bredford. Dat is met zijn Roomba-stofzuigers een van de grootste fabrikanten van robotstofzuigers ter wereld.

De mededingingsautoriteit van de Europese Commissie is van plan de overname af te wijzen, en hoewel het nog wachten is op een formalisering van het besluit, is Amazon al wel op de hoogte gesteld van de negatieve uitkomst. Het is ook nog wachten op een gelijkaardige beslissing van de Amerikaanse handelswaakhond FTC, maar het lot van de deal lijkt al bezegeld. Zonder een Europese goedkeuring is de overname niet commercieel levensvatbaar.

Friso Bostoen, een mededingingsgsexpert en professor aan de KU Leuven, vindt de rendering achter de nakende beslissing van de Europese concurrentiewaakhond merkwaardig. “Historisch gezien worden dat soort van verticale of conglomeraatovernames zelden als een bedrijging van de concurrentiekracht gezien. Er is maar weinig overlap tussen iRobot, dat slimme stofzuigers maakt, en de smarthomeproducten van Amazon Alexa. De machtspositie van Amazon wordt dus niet rechtstreeks versterkt.”

Geen compromissen

De beslissing van de Europese autoriteit komt niet als een verrassing, want eerder had de Europese Commissie al duidelijk zijn bezwaren geuit. Eurocommissaris Didier Reynders (MR) vreesde dat Amazon als gevolg van de overname de producten van iRobot op zijn verkoopkanalen zou bevoordelen ten opzichte van die van concurrenten. Volgens Bloomberg was Amazon ook niet bereid compromissen te sluiten om die bezorgdheden weg te nemen. In de plaats daarvan wil het bedrijf van CEO Jeff Bezos overgaan tot juridische stappen.

“Het is interessant dat Amazon niet bereid is met de Commissie tot een oplossing te komen, vermits het dat in eerdere gevallen wel was”, merkt Bostoen op. “De eis van de Commissie, vermijden dat iRobot-producten bevoordeeld worden op de Amazon-webshop, lijkt me ook niet onredelijk. Als Amazon voor een juridische weg kiest, dan zou het Europese Hof in principe een negatief besluit van de mededingingsautoriteit kunnen ongedaan maken. Maar het is koffiedik kijken of het zover komt. Er zijn maar weinig voorbeelden van gelijkaardige uitspraken, omdat het hier om een verticale overname gaat. IRobot is duidelijk geen concurrent van Amazon.”

Het is al de tweede keer in enkele maanden dat de regulator van de Europese Unie een grote techovername blokkeert. In september werd het bod van Booking.com op het Zweedse Etraveli afgewezen. Booking is in beroep gegaan tegen die beslissing. De overname was goed voor 1,6 miljard euro. Bostoen ziet in de geblokkeerde Amazon-overname een waarschuwing van de Europese Commissie. “Ook al gaat het niet over directe concurrenten, dan nog wordt het moeilijker voor bigtechbedrijven om verticale overnames te doen waarmee ze hun ecosystemen kunnen versterken.”

Klap voor iRobot

Amazon krijgt het steeds moeilijker om zijn retailactiviteiten te verzoenen met zijn ecosysteem aan smarthomeproducten. Amazon is naast een wereldwijde onlinewebshop ook de producent van heel wat techproducten die werken met Alexa, zijn slimme spraakassistent. Toch blijven de gevolgen van de geblokkeerde deal nog relatief beperkt voor Amazon. Het bedrijf kan nog altijd achter een kleinere concurrent van iRobot aangaan om zich te versterken in de markt van robotstofzuigers. Met zijn Astro-divisie heeft Amazon al zijn eigen robots, maar Astro heeft moeite om de technologie onder de knie te krijgen om robots efficiënt doorheen kamers te laten navigeren. Dat is een techniek waarin iRobot al vele jaren ervaring heeft opgebouwd.

De gevolgen zijn voor iRobot een stuk groter. Ten eerste stuikt het aandeel in: nabeurs zakte de koers 46 procent lager. Ten tweede kwam de overname, die in 2022 werd aangekondigd, op een heel welgekomen moment. IRobot zag sinds zijn hoogtepunt in 2021 de vraag naar zijn producten met de helft dalen. Dat heeft vooral te maken met toegenomen concurrentie van merken die met lagere prijzen uitpakken. De afgelopen maanden daalde de koers van iRobot al stelselmatig, door de vrees voor een geflopte overname. Vorig jaar zocht iRobot 200 miljoen dollar aan financiering, waarop Amazon zijn overnameprijs per aandeel met 15 procent liet dalen.

Vierde grootste Amazon-overname

Naar verwachting zal de overname van iRobot ook in de Verenigde Staten worden afgewezen, want de waakhond FTC heeft ook al belangrijke bezorgdheden geuit. Het vreest dat Amazon een te grote speler wordt in de smarthomemarkt en er zijn ook bezorgdheden over privacy.

Als de overname van iRobot wel had plaatsgevonden, dan was het de vierde grootste overname voor Amazon geweest. De belangrijkste overnames waren die van de supermarktketen Whole Foods Market, de filmstudio MGM en de ziekenhuisgroep One Medical.

Lees ook: