Jan Klaassen (DEME): ‘Hernieuwbare energie brengt de VS en Europa bij elkaar’

Voor de Amerikaanse oostkust helpt DEME, de Vlaamse wereldleider in maritieme werken, met de bouw van de eerste grootschalige Amerikaanse windparken. “We zijn hier als partner voor de Amerikaans offshore industrie”, zegt Jan Klaassen, directeur van de Amerikaanse offshore divisie van DEME.

DEME was er als de kippen bij op de Amerikaanse markt. Al vanaf 2017 verkende het bedrijf het terrein in de Verenigde Staten. “In 2009 staken we al eens de tenen in het water. Dat was te vroeg, maar we wisten dat de lancering van offshore windenergie een kwestie van tijd was in de VS”, zegt Jan Klaassen, directeur van de Amerikaanse offshore divisie van DEME.

De vroege prospectie heeft het bedrijf geen windeieren gelegd. Vandaag is DEME betrokken bij de bouw van vier windmolenparken in de staten Rhode Island, New York, Massachusetts en Virginia via het leggen van kabels, de bouw van funderingen en het plaatsen van pylonen, wieken en turbines. Met die projecten is DEME tot 2027 zoet. Het orderboek van DEME in offshore energie is 3,2 miljard euro dik, met daarbij een vrij groot aandeel van de VS. “We zijn in de VS voor de lange termijn. We doen nu mee aan andere aanbestedingen. Het zou goed zijn als we elk jaar een nieuw project kunnen strikken. De VS willen een eigen offshore industrie bouwen. Wij gaan als partner mee in dit verhaal. De rush op hernieuwbare energie brengt de VS en Europa dichter bij elkaar”, zegt Jan Klaassen.

De Amerikaanse ambities om een offshore capaciteit 30 gigawatt te bouwen tegen 2030 is volgens Klaassen haalbaar. “Met de hulp van Europese maritieme bedrijven kan deze klus geklaard worden. De flessenhals zit in het toekennen van de vergunningen en de aanpassing van het Amerikaanse hoogspanningsnet. De landkant is niet klaar. Maar Europa ging vijftien jaar geleden ook door die fase en botste op dezelfde kinderziektes.”

Amerikaanse windparken duurder om te installeren

De Amerikaanse markt brengt eigen uitdagingen mee voor DEME. Zo maakt de Jones Act, die voorschrijft dat transport in Amerikaanse wateren met Amerikaanse schepen moet verlopen, de bouw van de windparken nodeloos complex. De installatieschepen van DEME kunnen de fundamenten, wieken of turbines niet ophalen in de havens. Amerikaanse pontons zorgen voor het transport van die componenten. De overdracht van die zware onderdelen op volle oceaan is echter een heel lastig karwei. “Dat maakt de installatie van een windpark in de VS significant duurder dan in Europa. We rekenen die kosten uiteraard door aan de ontwikkelaars van de windparken, wat finaal leidt tot hogere elektriciteitsprijzen in de VS”, zegt Jan Klaassen.

De Jones Act is politiek onaantastbaar in de VS. Zonder die protectionistische maatregel zou de weinig competitieve Amerikaanse scheepvaartsector omvallen. “We werken daarom mét de Jones Act, door goed samen te werken met onze Amerikaanse partners die het transport verzorgen. Dat is de sleutel. We hebben met een aantal partners ook speciale technologie ontwikkeld om de overdracht van de onderdelen naar onze schepen op een veilige manier mogelijk te maken. Dat is unieke technologie”, zegt Jan Klaassen. “We moeten een evenwicht zoeken. Als de VS nog strenger zouden worden, dan is het sop de kool misschien niet meer waard, maar als wij en andere Europese bedrijven zouden vertrekken, dan komt er geen Amerikaanse offshore windenergie.”

Straks ook drijvende windparken en waterstof

DEME koestert ook stevige ambities om richting het einde van het decennium ook mee te bouwen aan drijvende windparken aan de Amerikaanse westkust. “We hebben dus nog voor jaren werk. De push naar hernieuwbare energie is enorm. In de VS komt daar straks ook de productie van groene waterstof bij via offshore windenergie. Ook daar is DEME al goed geplaatst om een graantje van mee te pikken”, zegt Jan Klaassen.

Een uitdaging voor de hele sector is welke schepen straks gebouwd moeten worden. Steeds grotere turbines vereisen ook steeds krachtigere installatieschepen. Dure nieuwbouwschepen dreigen op die manier te snel verouderd te geraken. “Voor de Amerikaanse markt installeren we nu op een bestaand schip een nieuwe kraan, zodat we die generatie turbines kunnen plaatsen. Op die manier kunnen we onze offshore schepen langer in dienst houden”, zegt Jan Klaassen.

De Amerikaanse Atlantische kust brengt nog aparte uitdagingen mee, omdat de windparken in de habitat van walvissen gebouwd worden, wat bijvoorbeeld in de Noordzee niet het geval is. Jan Klaassen: “De VS hebben terecht grote aandacht voor de bescherming van de walvissen. Zo mogen we enkel tussen 1 mei en 31 oktober de pylonen in de zeebodem slaan om het winterse paringspatroon van de walvissen niet te verstoren. De geluidsoverlast voor de oceaanfauna wordt ook beperkt door gebruik te maken van schermen van luchtbellen, een techniek die we ook in Europa toepassen.”