De Wereld in 2014: Di Rupo II kiest voor belastinghervorming

De N-VA wint in mei 2014 de verkiezingen, maar wordt buiten de federale coalitie gehouden. Di Rupo II zet een hervorming van het belastingstelsel in gang, weg van de lasten op arbeid.

De N-VA wint in mei 2014 de verkiezingen, maar wordt buiten de federale coalitie gehouden. Di Rupo II zet een hervorming van het belastingstelsel in gang, weg van de lasten op arbeid.

Bart De Wever (N-VA) voert een sterk gepolariseerde verkiezingscampagne tegen de federale regering-Di Rupo. Het legt de N-VA geen windeieren: de partij wint zowel de federale, de Vlaamse als de Europese verkiezingen. Tegen 11 juli is een nieuwe Vlaamse regering een feit. De N-VA gunt CD&V-kopman Kris Peeters een nieuw mandaat. Beide partijen zijn sterk genoeg voor een meerderheid in het Vlaams Parlement.

De vorming van een federale regering verloopt veel stroever. De Franstalige partijen stellen een veto tegen de opname van de N-VA in de federale ploeg. De andere Vlaamse partijen (CD&V, Open Vld en sp.a) kiezen eieren voor hun geld en beginnen aan de formatie van een federale ploeg zonder Vlaams-nationalisten en onder leiding van Elio Di Rupo. De PS, die de aanwezigheid van de extreemlinkse PTB/PvdA in het parlement moet dulden, stelt zich zeer radicaal op.

De Franstalige socialisten zijn wel bereid te praten over een verdere daling van de lasten op arbeid. De maatregelen die de regering-Di Rupo I eind 2013 genomen heeft, 1,3 miljard gespreide lastenverlagingen, worden uitgebreid. Maar in ruil daarvoor eist de PS dat het overheidsbeslag van 54 procent zeer langzaam wordt afgebouwd naar 50 procent tegen het einde van de legislatuur in 2019. Daarbij wordt vooral een inspanning gevraagd van de deelstaten, want niemand durft echt te besparen in de sociale zekerheid.

De lagere lasten op arbeid worden niet direct gecompenseerd met snoeiwerk aan de uitgavenkant. De belastinghervorming of tax shift is vooral een verschuiving. De lagere lasten op arbeid worden grotendeels gecompenseerd door extra belastingen op kapitaal. Er komt onder andere een meerwaardebelasting op aandelen. België is een van de weinige landen die zo’n taks nog niet hebben. Het gevolg is wel dat België nog altijd in de top drie staat van landen met de hoogste belastingdruk. Ook voor belastingen op kapitaal (rond de 9% van het bbp voor de verkiezingen, daarna in de buurt van 10%) komt België in de wereldwijde top drie. Voorts worden enkele btw-tarieven verhoogd en zijn voortaan ook (para)medici btw-plichtig. Ten slotte voert de regering milieubelastingen in. In België bedragen de milieuheffingen slechts 2 procent van bbp, wat relatief laag is in Europees perspectief. Economen hebben vragen bij die hogere of nieuwe milieubelastingen en denken dat de bedrijven die zullen doorrekenen aan de consument.

Loonkosten

In ondernemerskringen wordt boos gereageerd op de belastingverhogingen, maar die verontwaardiging verdwijnt snel wanneer de federale regering beslist de reële loonstop voor 2013-2014 door te trekken naar 2015-2016. Samen met de lastenverlagingen moet dat de Belgische loonkostenhandicap ten opzichte van de buurlanden voort wegwerken. De regering-Di Rupo II kan in oktober de eed afleggen en telt dezelfde partijen als de regering-Di Rupo I.

Internationale instellingen als de OESO en het IMF geven goede punten voor de verlaging van de lasten weg van arbeid. Maar ze vragen wel dat de regering de automatische indexering overboord gooit. Zo ver gaat de regering-Di Rupo II niet. Wel wordt de indexkorf voort aangepast om de inflatie en de indexering te vertragen.