‘Danone-drinkyoghurts kunnen tijdelijk uit de rekken verdwijnen’: de Nutri-Score schrappen zoals Danone doet, is illegaal in België

Danone maakte bekend dat het deze maand de Nutri-Score schrapt op zijn drinkyoghurts, nadat ze een slechtere score hadden gekregen. Maar die beslissing kan het Franse bedrijf in de problemen brengen, zegt een advocate gespecialiseerd in handelsrecht aan Trends. “Het is illegaal in België om de Nutri-Score weg te halen van een select aantal producten van één merk.” Een rechter kan Danone dwingen de verpakkingen aan te passen, waardoor producten tijdelijk uit de handel verdwijnen.  

Een beslissing van Danone om de Nutri-Score te laten verdwijnen bij drinkyoghurts en zuiveldranken, leidde al tot veel kritiek van voedingsexperts. De praktijk blijkt ook bij wet verboden in België. Wanneer voedingsproducenten “zich verbinden om ‘Nutri-Score’ te gebruiken voor één of meerdere van hun eigen handelsmerken, moet deze verbintenis betrekking hebben op het geheel van de voedingsmiddelen die ze op de Belgische markt brengen onder het of de betrokken handelsmerken”. Dat staat in een koninklijk besluit uit 2019 over het gebruik van het logo van de Nutri-Score. Danone moet met andere woorden de Nutri-Score altijd gebruiken op producten van een merk of op geen enkel product van dat merk.

In verschillende Europese landen, waaronder België, gebruiken voedingsbedrijven de Nutri-Score, zodat consumenten makkelijk kunnen inschatten hoe gezond een product is in een bepaalde productgroep. Producten krijgen een beoordeling met de letters A tot E. Een donkergroene A betekent de beste samenstelling in de productgroep, terwijl een donkeroranje E staat voor de minst gunstige samenstelling. Danone wil vanaf september de Nutri-Score verwijderen van zijn zuiveldranken, omdat die een lagere score hebben gekregen dan voordien. Drinkyoghurts behoren namelijk sinds vorig jaar tot de categorie dranken en niet langer tot de categorie algemene levensmiddelen. Dat is het gevolg van voortschrijdend wetenschappelijk inzicht, zo verdedigt de ontwerper van de Nutri-Score de beslissing aan Franceinfo.

Volgens advocate Nathalie De Weerdt, gespecialiseerd in handelsrecht en consumentenbescherming, is het mogelijk dat Danone de Belgische wet over het hoofd heeft gezien bij zijn beslissing om de Nutri-Scores weg te halen. Bedrijven kunnen vrijwiliig kiezen om het voedingslabel toe te passen op producten, maar er zijn wel regels aan verbonden, benadrukt ze. “Op Europees niveau is er nog geen strikte regelgeving rond de Nutri-Score, maar wel op nationaal niveau. Het lijkt erop dat die Belgische wet anticipeert op een geval zoals bij Danone, waar het bedrijf er duidelijk voor kiest de score weg te halen bij producten die slechter scoren, maar ze wel wil behouden bij andere producten.”

Dwangsom per drinkyoghurt

Het is ook mogelijk dat de Franse voedingsreus wel op de hoogte is van de wetgeving, maar het risico op een procedure aanvaardt. Dat bevestigt noch ontkent Danone in een reactie aan Trends. Het bedrijf riskeert niet alleen boetes van de federale overheidsdienst Volksgezondheid, maar het kan ook in de problemen komen als een concurrent een gerechtelijke procedure start. “Indien Danone wel op de hoogte is van de Belgische wet, neemt het een risico. Een stakingsprocedure zou grote gevolgen kunnen hebben. Het zou ertoe leiden dat de drinkyoghurts van Danone tijdelijk uit de rekken moeten verdwijnen in ons land, totdat de verpakking opnieuw volgens de regels is.”

Een stakingsrechter zou Danone kunnen verplichten de verpakkingen aan te passen in België, en dus de Nutri-Score te tonen op al zijn producten van hetzelfde merk of op geen enkel product. Meestal is zo’n bevel gekoppeld aan hoge dwangsommen, die kunnen oplopen tot tienduizenden euro’s per dag en per product waarvoor Danone het bevel negeert. Zulke bedragen zijn dan ook vooral bedoeld om af te schrikken en om een producent aan te zetten tot actie.

Een stakingsprocedure kan relatief snel gaan in vergelijking met andere gerechtsprocedures. Dat is omdat het de bedoeling van zo’n zaak is snel in te grijpen en een bepaalde praktijk van een bedrijf te doen stoppen, voordat er nog meer schade wordt veroorzaakt. Op sommige plaatsen, zoals in Antwerpen, kan men binnen ongeveer drie maanden vanaf de dagvaarding op een uitspraak rekenen. In Brussel zou het meer tijd in beslag nemen, aldus de advocate.

Oneerlijke concurrentie

“Ik denk dat een procedure reële slaagkansen heeft, als de aanklacht afkomstig is van een concurrent die wel de Nutri-Score toont op al zijn voedingsmiddelen”, stelt Nathalie De Weerdt. “Als Danone de Nutri-Score van de drinkyoghurts haalt en ze tegelijk behoudt bij andere producten, zou een concurrent kunnen argumenteren dat hij daardoor schade ondervindt. Consumenten zullen namelijk geneigd zijn de producten van Danone met een gunstige Nutri-Score te kopen. Maar ook de drinkyoghurts zonder Nutri-Score zullen erg begeerd blijven, omdat er geen duidelijke informatie is over de gezondheid. De concurrent volgt wel gewoon de regels en toont ook de negatieve scores op zijn drinkyoghurts.”

Toch hoeft een geschil tussen Danone en zijn concurrenten niet per definitie te ontsporen in een rechtszaak, denkt De Weerdt. “Vaak sturen advocaten eerst een ingebrekestelling in de hoop dat Danone zelf actie onderneemt, hoewel dat voor deze procedure niet verplicht is. Als die genegeerd wordt en er toch een procedure volgt, heeft Danone ook in de maanden in de aanloop naar de rechtszaak nog tijd om alsnog zijn verpakkingen aan te passen.”

In een reactie aan Trends bevestigt noch ontkent Danone dat het op de hoogte was van het bewuste koninklijk besluit. Wel zegt het voedingsbedrijf dat het alle reacties op de beslissing in beschouwing zal nemen. Hieronder de integrale reactie met Danones positie over de Nutri-Score.