Broodje verwarming

Zeven jaar nadat hij zijn radiatorenbedrijf Henrad verliet, staat Louis Hendrickx met Henco Industries alweer op de drempel van het miljard frank omzet. Zijn nieuwe recept: drielagige sandwichbuizen voor radiatoren. Daarvan wil het Herentalse familiebedrijf de productie in 2000 verzesvoudigd zien.

De stem van Louis Hendrickx (72 j.) overstemt amper de machines. Je treft de man immers niet achter het telefoontoestel bij zijn knusse bureaustoel, maar middenin de – voorlopig nog – halflege productiehal van Henco Industries, vlakbij de zware machines en het personeel op de werkvloer. Hendrickx, gedelegeerd bestuurder en stichter van inmiddels twee bedrijven met een miljardenomzet, blijft in de eerste plaats een stielman. “Achter mijn bureau kwijn ik weg,” zegt hij. “Ik hoor thuis tussen de machines, naast mijn mensen. De fabriek is mijn sport en mijn leven.”

Henco Industries bevindt zich in fonkelnieuwe gebouwen op de Herentalse industriezone langs de E313. Door de gangen struint een gezelschap van Oost-Europese bezoekers. Ze zien een bedrijf in volle expansie, dat duidelijk rekening houdt met een sterke groei van de verkoop aan de overkant van het voormalige IJzeren Gordijn. Tussen de werknemers van Henco en de directie heerst een gemoedelijke sfeer. De familiale eigenaars heten niet mijnheer Hendrickx, maar gewoon Louis, Eddy of Willy. Maar samen zijn ze wel voor de volle 100% eigenaar van de verwarmingsbuizenproducent, die in enkele jaren tijd 980 miljoen frank omzet en 180 miljoen frank cashflow heeft samengeproduceerd. Henco, het nieuwe familiebedrijf van de Hendrickxen, ligt amper enkele tientallen meter van het opzichtig geel-blauw geschilderde bedrijf waarmee Louis Hendrickx groot werd: Henrad. Beide ondernemingen zijn alleen door de snelweg van elkaar gescheiden.

Geen tijd om te rentenieren

Louis Hendrickx groeide op in de fietsenmakerij die zijn vader na de Tweede Wereldoorlog in Zandhoven oprichtte. Toch werd Louis op jonge leeftijd kachelboer. In 1957 stichtte hij Dura in Herenthout, een handeltje in kachels en gasvuren dat na enkele jaren handgemaakte matrijzen voor de primitiefste kachelmodellen begon te vervaardigen. Vijftien jaar later schakelde het bedrijf, dat inmiddels naar een terrein langs de snelweg was verhuisd, over naar staalradiatioren. “We maakten 44.000 radiatorleden per dag en waren daarmee een van de grootste Europese producenten,” zegt Louis Hendrickx, “maar toen de Duitse vraag stokte, verloren we onze belangrijkste afzetmarkt.”

Dus kocht Henrad – Dura was inmiddels van naam veranderd – een paneelstraat en startte in 1978 de productie op van paneelradiatoren. Tien jaar later maakte het bedrijf 11.000 radiatoren per dag in zes straten. En stond Stelrad voor de deur, een Britse radiatorenfabrikant. “Omdat ik een hartoperatie moest ondergaan, verkocht ik het bedrijf. Maar ik bleef het wel nog vier jaar besturen. Toen ik in 1992 definitief opstapte, puurde Henrad uit een omzet van 3,3 miljard frank 610 miljoen frank winst,” zegt Hendrickx met onverholen trots. Henrad, inmiddels van Stelrad overgekocht door Caradon, een andere Britse radiatorenmaker, haalde in 1997 een omzet van 2,7 miljard frank en een nettowinst van 227,9 miljoen frank.

Één jaar stond

Louis Hendrickx op non-actief na de verkoop van zijn geesteskind. Maar hij voelde zich geen ondernemer op rust, en van rentenieren kon helemaal geen sprake zijn. Tot in Canada speurde hij naar ideeën voor een nieuw bedrijf. Henco zou oorspronkelijk compressoren verdelen, daarna was er even sprake van verwarmingsbuizen in kunststof. “Maar met verdelen en voortverkopen is geen eer te halen,” vond de familievader. “Wij zijn producent in hart en nieren.”

Dus bestudeerde en verbeterde hij vanaf 1993 een Canadees patent voor radiatorbuizen, dat Henco in de komende jaren van een exponentiële groei moet verzekeren. Henco’s sandwichbuizen – twee lagen kunststof met 0,4 millimeter aluminium ertussen gelijmd – worden vandaag bij groothandelaars in vijftig landen verkocht, goed voor een buitenlandse omzet van 784 miljoen frank in de eerste elf maanden van 1998, of 80% van de totale verkoop. Duitsland en Italië nemen daarvan elk 15% voor hun rekening, Zwitserland en Nederland elk 8%, Hongarije 5%. De hele voormalige Oostblokmarkt genereert samen een vijfde van Henco’s omzet. Met zijn Belgisch omzetcijfer beconcurreert Henco het Zwitserse Geberit voor het nationiale marktleiderschap. “Maar de groeimarkten zijn Duitsland, Italië en het voormalige Oostblok,” zegt bestuurder Eddy Hendrickx.

Bloed, zweed en tranen

Henco heeft daarmee een lange weg afgelegd. De uitbouw van het bedrijf kostte bloed, zweet en tranen, want door de specificiteit van zijn producten moest het binnenshuis een heel machinepark in elkaar knutselen. Henco verloor in zijn beginjaren tientallen miljoenen frank, omdat duizenden kilogram buizen in de testperiode gewoon naar de schroothoop moesten worden gebracht. Pas sinds Henco in april 1997 de nodige homologaties haalde om op de Duitse markt te opereren, stromen de orders binnen. Hendrickx blijkt een grote naam in de radiatorwereld. Zegt Eddy Hendrickx: “Verschillende van onze klanten kennen ons nog uit de Henrad-tijd. Wij waren op de hoogte van hun noden en hebben er gewoon op ingespeeld.”

Het gevolg

is een gestage groei. Eind november vorig jaar nam Henco zijn derde productielijn in gebruik, de arbeiders sleutelen nu aan de vierde. In de voorbije zeven maand is er 400 miljoen frank geïnvesteerd. Dit jaar moeten er nóg drie nieuwe lijnen in gebruik worden genomen. Het aantal werknemers moet dan van 45 naar 60 stijgen. In de nieuwe atoomstraalbunker, een betonnen mastodont die werd opgetrokken binnen de bedrijfsmuren, zal aluminium worden bewerkt – een procédé dat totnogtoe aan een Duits bedrijf werd uitbesteed. Door minder bewerkingen uit te besteden, wil Henco fors besparen op de productie- en transportkosten. “De Duitsers zijn ons trouwens zelf komen uitleggen hoe de procedure werkt,” zegt Eddy Hendrickx. “Het was voor hen de enige manier om toch nog een deel van de orders uit Herentals te vrijwaren.”

Hét product van de toekomst?

De uitbreidingskoorts bij de Herentalse producent van verwarmingsbuizen is daarmee nog niet ten einde. “We hebben ruimte voor twaalf lijnen,” zegt Eddy Hendrickx. “De plannen daarvoor liggen trouwens al klaar, we wachten om de offertes op te vragen tot de markt aantikt.”

Dat hoeft volgens de familie Hendrickx niet eens zo lang te duren, want bij Henco zien ze de toekomst rooskleurig in. Het marktaandeel van hun kernproduct, de drielagige sandwichbuis, is nog miniem: amper 8% van de 1,2 miljard meter aan radiatorbuizen die vorig jaar werden verkocht op de Europese markt is volgens dat principe aangemaakt. Maar de markt voor drielagige toevoerbuizen van warm en koud water is in volle expansie: op termijn zijn de corrosiegevoelige koperbuizen aan vervanging toe en dan ligt de keuze voor het nieuwe buistype voor de hand.

Henco is evenwel niet de enige die aast op de expansieve markt. Vijf belangrijke concurrenten produceren ook sandwichbuizen: de Finse multinationale buizenproducent Uponor en zijn dochters Hewing en Unicor, de Duitse groep Franke en Geberit. Geberit, een producent van sanitair materieel voor wie de productie van drielagige verwarmingsbuizen een nevenactiviteit is, positioneert zich met zijn gepatenteerde, geperste drielagige buizen als een iets duurdere toeleverancier van de groothandels, Henco en de andere concurrenten spelen vaker de prijzen uit als verkoopargument.

Maar Henco kijkt

ook verder dan de markt van radiatorbuizen. Het bedrijf heeft inmiddels een tweede pijler van zijn productie ontwikkeld en maakt nu radiatorbuisverbindingen uit kunststof. “Hét product van de toekomst,” denkt Eddy Hendrickx. “Kunststof zal brons en messing volledig uit de markt concurreren.”

Kunststofelementen om radiatorbuizen met elkaar te verbinden, zijn relatief nieuw in de markt. Geberit schakelde een jaar geleden als eerste (en voorlopig enige) over naar dat product. Na een jaar intensief proefdraaien worden bij de Zwitserse marktleider al geen verbindingen uit brons of messing meer geproduceerd. Henco wordt de eerste geduchte concurrent op de Belgische markt. Het product wordt nu uitvoerig getest in de minilaboratoria van het Herentalse bedrijf, de productie draait sinds een paar weken proef. “Tegen april moeten de eerste kunststof dichtingen in de groothandels beschikbaar zijn,” zegt Eddy Hendrickx. “In de tweede helft van 1999 zullen we dan ons productengamma uitbreiden, om tegen eind dit jaar een volledig palet te kunnen aanbieden.” De omzet met het nieuwe product wordt in 1999 op zo’n 400 miljoen frank geraamd.

FRANK DEMETS