Vrees voor grondstoffenschaarste ebt weg

De grondstoffenhonger van China leek nooit meer te stillen. Er zou niet meer genoeg zijn voor iedereen. De afkoelende Chinese groei maakt een einde aan dat malthusiaanse spookbeeld. De grondstoffenprijzen nemen gas terug.

De grondstoffenhonger van China leek nooit meer te stillen. Er zou niet meer genoeg zijn voor iedereen. De afkoelende Chinese groei maakt een einde aan dat malthusiaanse spookbeeld. De grondstoffenprijzen nemen gas terug.

In 2001 leek het nog alsof de grondstoffenprijzen alleen maar konden stijgen. Dat jaar trad China toe tot de Wereldhandelsorganisatie. De fabriek van de wereld kon nu op volle toeren draaien, met een geweldige honger naar grondstoffen als gevolg. De grondstoffenmarkten begonnen een verschroeiende rit naar boven. Thomas Malthus, de profeet van de schaarste, was helemaal terug. Door de stijgende vraag en de slinkende voorraden zouden grondstoffen nooit nog goedkoop zijn.

De grondstoffentraders beleefden gouden jaren. Kleine beleggers kochten grondstoffentrackers en reden de rit mee. Bij de spoorwegen werden koperdiefstallen een plaag. De London Metal Exchange Index van industriële metalen als koper en aluminium bereikte begin 2011 een hoogtepunt.

Sindsdien brokkelt de index af. De veer lijkt gebroken. De tijden dat China kon uitpakken met groeicijfers van meer dan 10 procent, zijn voorbij. In het eerste kwartaal van 2011 viel de Chinese groei terug tot 9,7 procent op jaarbasis, en in de eerste drie maanden van dit jaar tot 7,7 procent. De grondstoffenprijzen volgden. Begin 2011 noteerde de koperprijs nog rond 10.000 dollar per ton, nu schommelt die rond 7400 dollar. Ook aluminium en zink gingen lager. Een vat Brent-olie noteerde in april 2011 rond 125 dollar, vandaag is net boven de 100 dollar.

Duur maakt inventief

De prijzendaling ligt niet alleen aan de afkoelende Chinese groei. Het grondstoffentekort lokte meer aanbod uit, die de schaarste temperde. Zo ontketenden de hoge olieprijzen de grootschalige winning van olie en gas uit Amerikaanse schalielagen. Het kopertekort stimuleerde de kopermijnen om uit te breiden of nieuwe projecten op te zetten.

“Een stijging van de grondstoffenprijzen is de beste manier om ze te doen zakken,” zegt Peter De Keyzer, de hoofdeconoom van BNP Paribas Fortis. “Duurdere grondstoffen maken ons niet alleen zuiniger, we gaan ook nieuwe boorputten delven, onze ontginningstechnologie verbeteren en meer recycleren. Aan het eind van de negentiende eeuw dachten de Britten ook dat de steenkoolvoorraden ooit zouden opraken. Maar hoge prijzen zetten onze inventiviteit aan het werk.”

Toch menen sommige analisten dat de schaarste terugkomt. Boris Cukon, grondstoffenspecialist van de vermogensbeheerder Fuchs & Finance Associés, ziet aanbodtekorten in zink en uranium opduiken. “Een aantal belangrijke zinkmijnen sluit, terwijl er niet genoeg nieuwe bij komen,” zegt Cukon. “De Russische leveringen van uranium uit de ontmantelde kernkoppen aan de Verenigde Staten stoppen dit jaar. Grote mijnprojecten blijven in de vrieskast door de lage uraniumprijs.”

Goud en platina

Ook de prijs van de edelmetalen goud en platina ziet Cukon stijgen. “In de jaren negentig vonden de mijnen jaarlijks zowat 80 miljoen ounce goud. Vandaag is dat nog 10 à 20 miljoen ounce, tegenover een jaarverbruik van 88 miljoen ounce. De Zuid-Afrikaanse platinamijnen, die het leeuwendeel van de wereldproductie leveren, boren al twee kilometer diep en beginnen tegen technologische grenzen te botsen. Bovendien hebben ze te weinig geïnvesteerd in de exploratie van nieuwe platinalagen.”

Het volledige grondstoffendossier leest u deze week in Trends.