Loonkostenhandicap doet Belgische export tot 4 procent dalen

Als de loonkosten per eenheid product stijgen met 10 procent, daalt de export van een onderneming die actief is op de internationale markt met ongeveer 2 à 4 procent. Dat leert een onderzoek van het Leuvense Vives.

De hoge Belgische loonkosten wegen zwaar op het concurrentievermogen van de Belgische maakindustrie. Dat is niet nieuw, maar het Leuvense onderzoeksinstituut Vives maakte een grondige analyse van de impact van de loonkosten per eenheid product op de exportprestaties (gecorrigeerd voor productiviteit).

In tegenstelling tot de meeste rapporten – zoals die van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB) – gaan Stefaan Decramer en Joep Konings van Vives dieper in op de loonkosten per eenheid product. Die corrigeert de evolutie van de nominale loonkosten per werknemer met de gemiddelde productiviteit van werknemers.

Met andere woorden: als de loonkosten van een werknemer sterker stijgen dan de toegevoegde waarde die hij creëert, verslechtert de concurrentiekracht doordat de kosten sterker toenemen dan de opbrengsten uit productie.

Volgens Vives doet een stijging van de loonkosten per eenheid product met 10 procent de export van een onderneming dalen met 2 tot 4 procent. 10 procent is de loonkostenhandicap per eenheid product die België in 2014 ten opzichte van de drie buurlanden torst.

Dat cijfer is veel relevanter dan de loonkostenhandicap van 2,9 procent die de CRB hanteert en die enkel betrekking heeft op de uurloonkosten.

De hoge loonkosten wegen niet even zwaar op alle bedrijven. De impact op de export is sterker voor arbeidsintensieve ondernemingen. In die groep bedrijven doen de hoge loonkosten de export dalen met 4 procent. Maar als de export van het bedrijf voor een groot deel van geïmporteerde goederen afhangt, zal de reactie op een loonkostenstijging minder sterk zijn.

Hogere loonkosten per eenheid product verlagen ook de kans op de toetreding van nieuwe ondernemingen op exportmarkten en verhogen de kans dat een exporterend bedrijf stopt met uitvoeren, stellen de Vives-onderzoekers.

Wel leveren ook andere factoren een belangrijke bijdrage tot de concurrentiekracht van een land. “Productkwaliteit, innovatie, betrouwbaarheid en smaak zijn minstens even belangrijk voor de exportprestaties van ondernemingen”, benadrukken Decramer en Konings. (A.M.)