Is een privéwindmolen het antwoord op de hoge energieprijzen?

Zonnepanelen en warmtepompen zijn populairder dan ooit. Maar er bestaan ook kleine windturbines waarmee particulieren en kmo’s kunnen voorzien in hun eigen energieproductie. Zijn die rendabel?

De oorlog in Oekraïne heeft de energietransitie naar hernieuwbare energiebronnen een aanzienlijke boost gegeven. Daarin speelt ook windenergie een voorname rol. Langs snelwegen, op industrieterreinen, aan de kust en op zee: zowat overal zijn windmolens aanwezig. Windenergie is uitgegroeid tot de op één na belangrijkste hernieuwbare energiebron in ons land (zie grafiek).

De grootste windmolens in België zijn al snel 200 meter hoog. Er bestaan echter ook veel kleinere exemplaren die bedoeld zijn voor de particuliere markt. Maar in tegenstelling tot zonnepanelen zien we die zo goed als nergens in het Belgische landschap. Is zo’n privéwindturbine dan niet interessant? Trends zocht het voor u uit.

In allerlei afmetingen

Windturbines die privépersonen of kmo’s op hun terrein of dak kunnen plaatsen, zijn beschikbaar in allerlei afmetingen. De prijzen starten vanaf enkele duizenden euro’s, maar kunnen oplopen tot 25.000 euro. Hoeveel u betaalt, is afhankelijk van het merk, de grootte, het vermogen, de installatie, de aansluiting en de gebruikte technologie. Er zijn systemen met een horizontale en met een verticale as. Die laatste zijn, vanwege hun positie van de wieken, ontworpen voor dichtere woonwijken. Ook de zogeheten windwokkel is daar een variant van.

Algemeen geldt: hoe groter een windmolen, hoe hoger zijn rendement. “Hoge bomen vangen nu eenmaal veel wind”, illustreert Rick van de Westelaken van Ketel Klets, een YouTube-kanaal over duurzame energie. “Het opgewekte vermogen van een windturbine stijgt zelfs kwadratisch met de lengte van haar wieken.”

De maximaal toegelaten hoogte van 15 meter in ons land vormt dan ook een belangrijk obstakel. Bovendien is er in de meeste Belgische regio’s op dat niveau gewoonweg te weinig wind. Uit de statistieken van het KMI blijkt dat de gemiddelde windsnelheid aan de kust 6 à 7 meter per seconde bedraagt. In de valleien van Hoog-België en in Belgisch Lotharingen daalt de snelheid tot 2 à 4 meter per seconde. Die afname in het binnenland is te wijten aan wrijving.

“Een particuliere windmolen presteert het beste bij een gemiddelde windsnelheid van minimaal 5,5 à 6 meter per seconde”, weet Rick van de Westelaken. “Bij minder dan 3 meter per seconde doet hij helemaal niets, en valt de elektriciteitsproductie dus stil.” Kortom: een particuliere windturbine plaatsen valt enkel te overwegen aan onze kust.

Bijkomende obstakels

Een extra hindernis is de vereiste stedenbouwkundige vergunning. Er zijn tal van redenen waarom gemeenten de aanvraag kunnen afkeuren: de ruimtelijke integratie, geluidsoverlast, slagschaduw, gevaar voor mensen of dieren in de omgeving, enzovoort.

En dan is er nog het eigenlijke rendement. Dat is sterk afhankelijk van de locatie, maar uit eerdere tests in Nederland en het Verenigd Koninkrijk blijkt ook nog eens dat de werkelijke opbrengst van particuliere windturbines 15 tot 17 keer lager ligt dan de maximale capaciteit die de fabrikanten vooropstellen. Daardoor ligt de terugverdientijd – zelfs tegen de huidige hoge energieprijzen – nog altijd hoger dan de technische levensduur van twintig jaar.

“Zonnepanelen zijn daarom een interessantere optie voor particulieren en kleinere bedrijven”, besluit Rick van de Westelaken. “Hun terugverdientijd is – ondanks de recente prijsstijgingen door de toegenomen vraag – veel korter. Bovendien zijn ze, in tegenstelling tot windturbines, niet onderhevig aan mechanische slijtage van de bewegende onderdelen. Dat is een belangrijke extra troef.”

Wilt u toch investeren in windenergie, dan kunt u eventueel participeren in een windmolenpark of een burgergemeenschap. U kunt uiteraard ook kiezen voor een energieleverancier die windstroom levert.