Zo krijgt u meer greep op uw energiefactuur: pas uw maandvoorschotten aan, of betaal voor uw échte verbruik

Bij de grote energieleveranciers kunnen klanten met een digitale meter een maandelijkse afrekening van hun energieverbruik vragen, in plaats van maandelijkse voorschotten en de afrekening aan het einde van het jaar. Volgens de netbeheerder Fluvius hebben 10.000 gezinnen de overstap al gemaakt.

Sinds 1 oktober kunnen particulieren geen contract met een vaste prijs voor elektriciteit of gas meer afsluiten. Door de grote prijsschommelingen op de groothandelsmarkt is het voor energieleveranciers lastig om nog een vaste prijs aan hun klanten voor te stellen. Door die hoge volatiliteit is het even moeilijk in te schatten welk maandelijks voorschot gepast is. Bij mensen die te weinig betalen, creëert het maandelijkse voorschot mogelijk een vals gevoel van veiligheid. Het voorschot van andere mensen is onbetaalbaar hoog. De maandelijkse afrekening heeft drie grote voordelen.

1 U kunt verrassingen vermijden

In een ideale wereld staan consumenten niet voor verrassingen als ze hun jaarlijkse eindafrekening krijgen. Maar dan moet hun maandelijkse voorschot wel in de buurt liggen van een twaalfde van hun energiefactuur voor het hele jaar. Door het gebrek aan voorspelbaarheid is dat vandaag moeilijk. In wat volgt, concentreren we ons op de gasprijs. De elektriciteitsprijs beweegt grotendeels synchroon daarmee, omdat een deel van onze stroom wordt opgewekt in gascentrales én omdat elektriciteit en gas voor sommige toepassingen onderling verwisselbaar zijn.

De Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt (VREG) houdt op zijn website een geschatte jaarprijs bij. Voor wie in september een nieuw contract moest afsluiten, schatte de VREG de jaarfactuur voor een gezin met een aardgasverbruik van 17.000 kilowattuur op 5.954,07 euro. Een maandelijks voorschot van iets minder dan 500 euro is dan op zijn plaats. Voor oktober was die geschatte jaarprijs nog 4.361,06 euro en dan komen klanten toe met een maandelijks voorschot van afgerond 363 euro. Dat is een verschil van meer dan 130 euro per maand.

Met een digitale meter is uw maandelijkse verbruik gemakkelijk te monitoren. U vindt uw verbruiksgegevens op mijn.fluvius.be. Zonder digitale meter moet u de meterstanden manueel inbrengen. Zo kunt u het voorschot regelmatig bijsturen, om verrassingen bij de jaarlijkse afrekening te beperken.

2 U betaalt wat u verbruikt

Doorgaans verbruiken gezinnen op een jaar bekeken 74 procent van hun gas in de maanden november tot maart. De kritieke maanden staan dus voor de deur. De leveranciers krijgen uw maandelijkse verbruiksgegevens nog niet automatisch. Zij werken met profielen, waarmee ze uw verbruik inschatten. Als u overwintert in een zuiders land en uw verwarmingsketel uitdraait, dan wordt nog altijd 74 procent van uw – weliswaar veel lagere – jaarvolume aan de vijf koudste maanden van het jaar toegewezen.

“Voor de klanten met een variabel tarief, met prijzen die elk kwartaal kunnen wijzigen, wordt het jaarvolume verdeeld per kwartaal op basis van standaardprofielen en klimaatcorrecties”, legt een woordvoerder van Luminus uit. “Als we de maandvolumes automatisch zouden krijgen, hoeven we de verdeling niet meer via de standaardprofielen te doen, maar kunnen we de effectieve consumptie gebruiken.”

Het is wel degelijk de bedoeling dat de leveranciers die maandgegevens krijgen. “Fluvius heeft van iedereen met een digitale meter de maandelijkse verbruiksgegevens. Die moet Fluvius doorgeven aan de leverancier, die ze vervolgens met de klanten kan delen. Maar dat gebeurt nog niet. Als de netbeheerder zich niet in regel stelt, dreigt vanaf 1 april een boete van 1 miljoen euro plus 10.000 euro per dag”, zegt Andy Pieters, kabinetschef en woordvoerder van Vlaams minister van Energie Zuhal Demir (N-VA).

Fluvius maakt zich sterk dat die timing gerespecteerd wordt. “De maandvolumes in het kader van de jaarlijkse facturatie zullen geautomatiseerd worden aangeboden vanaf april 2023. Weet wel: leveranciers zijn niet verplicht daarvan gebruik te maken voor de opmaak van jaarfacturen. Bij wie kiest voor een maandfacturatie, is dat wel het geval”, stelt Fluvius-woordvoerder Björn Verdoodt. De maandvolumes voor die maandelijkse facturatie zijn al sinds het afgelopen voorjaar op aanvraag van de energieleveranciers beschikbaar.

3 Energie besparen vertaalt zich snel in geld besparen

Enkel met een maandelijkse afrekening van uw reële verbruik zal u snel het resultaat van energiebesparende maatregelen zien. Dat kan voor klanten met een digitale meter, bij de grote leveranciers. U moet zich ervan bewust zijn dat de maandelijkse afrekening voor gas heel sterk zal schommelen. Als u uw energieleverancier vandaag vraagt om over te stappen van een maandelijks voorschot naar de maandelijkse facturatie van uw werkelijke verbruik, dan moet u in staat zijn in de koude wintermaanden ruim meer dan twee keer zoveel te betalen als u met een maandelijks voorschot zou afdragen.

De energieleveranciers moeten een aanvraag doen bij de netbeheerder Fluvius om over te gaan tot de maandfacturatie. Luminus maakt al voor 5.000 leverpunten een maandelijkse afrekening. “Voor 3.000 andere versturen we deze week de aanvraag, waarvan 70 procent voor gas”, weet een woordvoerder van Luminus. Mega zit aan 3.226 leverpunten. De andere grote energieleveranciers – Engie, TotalEnergies en Eneco -konden ons geen aantallen bezorgen. Volgens Fluvius hebben 10.000 gezinnen de overstap gemaakt.