Op bezoek bij het eco-effectieve Blue Gate Antwerp: ‘We willen en kunnen de lat niet lager leggen’

Het duurzame bedrijventerrein Blue Gate Antwerp mag rekenen op veel interesse van logistieke spelers. Die zijn er welkom, maar onder voorwaarden.

De logistieke vastgoedspeler Montea verwacht eerstdaags te kunnen starten met de bouw van een nieuw logistiek complex op Blue Gate Antwerp. De klant van Montea zal het gebouw gebruiken voor stadsdistributie.

Daarmee lijkt de invulling van Blue Gate Antwerp op kruissnelheid te komen. Aan de andere kant van het 63 hectare grote bedrijventerrein neemt UAntwerpen begin 2022 het BlueApp-gebouw in gebruik. Die innovatiehub voor duurzame chemie en materialen zal 3000 vierkante meter laboruimte toevoegen aan Blue Gate Antwerp. Het gebouw komt naast BlueChem, een incubator voor duurzame chemie, die in mei 2020 in gebruik is genomen en nu achttien bedrijven en organisaties huisvest.

De sanering en herontwikkeling van het zwaar vervuilde Petrolium Zuid naar het klimaatneutrale bedrijventerrein Blue Gate Antwerp begon in 2017. Het is een publiek-private samenwerking van de tandem Bopro/DEME met de overheidsbedrijven AG Vespa, PMV en de Vlaamse Waterweg.

Stadslogistiek

Stadsdistributie lijkt hier goed te gedijen. In maart nam DHL Express zijn CityHub in gebruik, een logistiek gebouw van 12.000 vierkante meter. De pakjesbezorger bundelt er de pakjes van verschillende retailers, om ze vervolgens te leveren in de stad en de omliggende gemeenten. In het stadscentrum zet DHL elektrische cargofietsen en elektrische bestelwagens in. “Die vorm van stadsdistributie wint aan belang”, getuigt Jo De Wolf, de CEO van Montea, dat het DHL-gebouw kocht van Blue Gate Antwerp Development. “Door stromen samen te voegen krijg je een enorme efficiëntiewinst.”

Montea was er vroeg bij op Blue Gate Antwerp. Al in 2016 kwam de specialist in logistiek vastgoed naar dit duurzame bedrijventerrein aan de Antwerpse zuidrand. “Uit een doorlichting van onze portefeuille bleek dat 75 procent van onze gebouwen alleen met de wagen bereikbaar was. Dat is niet duurzaam. Tegelijkertijd was er de opmars van de e-commerce en het bijbehorende probleem van de laatste kilometer. Het deed ons inzien dat we terreinen in de buurt van stedelijke centra moesten zoeken. Blue Gate Antwerp biedt een antwoord op die uitdagingen.”

Nog op Blue Gate Antwerp bouwt de logistieke dienstverlener Van Moer samen met BMB een Circular Construction Consolidation Center (CCCC), een duurzaam overslagcentrum voor bouwmaterialen. “Het concept is gelijkaardig aan dat van de CityHub”, legt Peter Garré, de CEO van Bopro uit. “Zware bouwmaterialen worden langs de Schelde naar het CCCC vervoerd, waarna ze gebundeld en op een duurzame manier naar de werven in de stad gaan.”

Garré bevestigt dat de logistieke sector veel interesse toont voor Blue Gate Antwerp. “We zouden het bedrijventerrein volledig kunnen bezetten met gebouwen voor stadsdistributie. Maar dat willen we niet. Duurzame stadsdistributie is maar één component van Blue Gate Antwerp.”

Eco-effectiviteit

De aantrekkingskracht van Blue Gate Antwerp als logistieke hotspot mag dus niet afdoen aan het concept: een eco-effectief bedrijventerrein voor innovatieve (groei)bedrijven. “Eco-effectief is niet hetzelfde als circulair, maar het is er wel sterk aan verwant”, duidt Peter Garré. “Het is een antwoord op het klassieke economische model, dat sterk inzet op efficiëntieverbeteringen: elk jaar een paar procentjes beter. Maar iets dat fundamenteel scheef zit, trek je niet recht met kleine verbeteringen. Eco-effecitiviteit vertrekt van een goede basis, die economische, ecologische en sociale componenten met elkaar verbindt. Kunnen we al volledig circulaire gebouwen realiseren? Nee. Daarom hanteren we een evolutieve en adaptieve aanpak. We bekijken wat wel al mogelijk is, en vermijden zogenoemde lock-ineffecten: ingrepen die later stappen naar circulariteit verhinderen. De bedrijven die zich hier willen vestigen, moeten mee in die evolutie.”

In het noorden van Antwerpen lijkt NextGen District gelijkaardige ambities te koesteren. De initiatiefnemer, Port of Antwerp, wil de voormalige Opel-site (88 hectare) omvormen tot “een nieuwe hotspot voor circulaire economie”. Peter Garré ontkent dat beide bedrijventerreinen in dezelfde vijver vissen. “We zitten op dezelfde lijn als NextGen District als het gaat over circulariteit. Maar zij willen een ander type gebruikers aantrekken. NexGen District mikt vooral op bedrijven die actief zijn in de circulaire procesindustrie. Als je dat vertaalt naar bebouwing, dan moet je denken aan distallatietorens en dergelijke. Dat past niet op Blue Gate. Wij werken in een stedelijk gebied, terwijl NextGen District in de haven ligt. Onze relatie met NextGen District is goed. We zitten regelmatig samen.”

Voorbeeldfunctie

Ondanks de ingebruikname van de eerste gebouwen is de bedrijvigheid op Blue Gate Antwerp nog bescheiden. Het overgrote deel van de terreinen wacht nog op een bestemming. Peter Garré is er echter gerust op dat bedrijven de weg naar Blue Gate Antwerp zullen vinden. “Soms krijgen we de opmerking dat het wel lang duurt”, zegt hij. “Maar wij weten wat in de pijplijn zit. De ambitie is groot. We zijn hier niet om snel te verkopen, wel om iets goeds te bouwen. Blue Gate Antwerp wil een soort vliegwiel zijn voor de stad.”

Is het niet verleidelijk om de lat wat lager te leggen? “Nee. We willen dat niet, en ik denk ook dat we het niet zouden kunnen. De Stad Antwerpen en PMV waken erover dat de ambities groot blijven en die zijn ook geborgd in de vestigingsvoorwaarden. De hogere kwaliteitseisen vergen nu een extra inspanning, maar op de langere termijn dragen ze bij tot een aangenamere werkomgeving, waardoor het voor bedrijven ook makkelijker wordt om talent aan te trekken.”