Een eigen laadstation is handig: tips voor thuis laden

De beste ervaring met elektrische auto’s krijg je door thuis op te laden, wanneer dat maar mogelijk is. De installatie is niet goedkoop, vooral als je een slim oplaadpunt gebruikt, maar het is de meest praktische oplossing.

Het is geen ongewoon zicht: een laadpunt op een oprit of in een particuliere garage. Hun aantal wordt niet geregistreerd, maar als we de in Nederland gebruikte metriek toepassen, waar de helft van alle elektrische auto’s thuis wordt opgeladen, kunnen we een ruwe schatting maken van minstens 100.000 installaties. Deze markt trekt veel belangstelling. De jongste nieuwe speler is Telenet, dat net zijn Blossom-dienst heeft aangekondigd. De telecomoperator en veel andere bedrijven kijken met veel appetijt naar een markt die volgens analisten in 2030 goed zal zijn voor 800.000 thuisinstallaties, op een vloot van 1,7 miljoen elektrische voertuigen.

Via de werkgever

“Thuis opladen is relatief eenvoudig”, zegt Tangi Merckx, hoofd verkoop en marketing bij EDI, een dochter van de D’Ieteren Groep die thuis en bij bedrijven oplaadpunten installeert. Thuislaad­punten bieden het grootste gemak, en vermijden dat je regelmatig moet opladen op de openbare weg, waar de tarieven sterk variëren. Thuis is de prijs 35 à 40 cent per kWh; bij een oplaadpunt op straat is het snel meer dan 60 cent. Verwacht wordt dat de particulieren, die nu slechts 10 procent van de nieuwe registraties van elektrische voertuigen uitmaken, binnen enkele jaren zullen instappen.

Werkgevers die thuislaadstations aanbieden, maken gebruik van serviceproviders die zowel intelligente laadstations verkopen als een platform voor het organiseren van de terugbetaling van de elektriciteit die is opgeladen, bekend als split billing.

Zonnepanelen

Particulieren die op eigen kosten hun elektrische wagen thuis willen opladen, hebben belang bij een oplaadpunt in combinatie met zonnepanelen.

Energreen, een bedrijf dat sterk aanwezig is in deze sector, installeert zijn oplaadpunten “alleen aan woningen die uitgerust zijn met zonnepanelen”, zegt Alexandre Vander Putten, directeur en oprichter van het bedrijf. Het voertuig kan dan de stroom verbruiken die door de panelen wordt geproduceerd, en op piekmomenten de stroom afgeven aan het huis en later het openbare distributienetwerk om de elektriciteitsrekening te verlagen. “Op dit moment is het nog niet toegestaan om huizen of het elektriciteitsnet van stroom uit een autobatterij te voorzien, maar dat komt nog wel”, zegt hij. De combinatie van een laadpunt en zonnepanelen zal alleen maar populairder worden.

De markt voor thuis opladen is nog in volle ontwikkeling. Er zijn tegenslagen geweest, zoals het faillissement van Powerdale, een Belgische fabrikant van slimme oplaadstations en kabels. “Een van de belangrijke punten bij het kiezen van een leverancier is ervoor te zorgen dat de hardware op een open standaard werkt, wat wij doen”, raadt Tangi Merckx aan. Dat voorkomt dat je van terminal moet veranderen als een fabrikant failliet gaat.

Dat type installatie is niet goedkoop. Een voertuig op een gewoon stopcontact aansluiten is niet toegestaan, behalve via een kabel met een veiligheidsmodule (zie tabel) die oververhitting voorkomt. Een laadpunt is het meest praktische apparaat, met goede prestaties. Het kost tussen 2.000 en 2.500 euro voor een intelligent systeem, en iets minder voor een basispaal.

Slim en slimmer

Een thuislaadpunt is een complex systeem dat goed beveiligd moet zijn. Een auto aangesloten op een thuislaadpunt van 11 kW verbruikt evenveel stroom als vier of vijf elektrische ovens, soms meer dan zes uur lang. De installatie en de bedrading moeten daarom robuust en veilig zijn, met een speciale verbinding naar het elektriciteitsbord.

Het is een goed idee om een oplaadpunt te voorzien van een load balancing-module die het opladen vertraagt aan het einde van de dag, wanneer huishoudelijke apparatuur veel stroom verbruikt. Dat apparaat kan ook worden gebruikt om het verbruik te optimaliseren onder het capa­citeitstarief, dat in gebruik is in Vlaanderen en gepland is in Brussel en Wallonië, waardoor de distributiekosten stijgen naargelang de verbruikspieken. Het is ook nuttig voor wie een dynamisch stroomcontract heeft. Het intelligente apparaat kan het laden optimaliseren om te profiteren van de goedkoopste uren.

Een andere module kan het laden combineren met zonnepanelen, om de auto uitsluitend van stroom te voorzien die wordt opgewekt door de zon. Deze oplaadpunten, die verbonden zijn via wifi of een simkaart, kunnen ook op afstand bediend en geprogrammeerd worden.

Vijf stappen

Een thuislaadpunt installeren gebeurt in vijf stappen.

1. De installateur en de paal kiezen. In het geval van een bedrijfswagen is dit een zaak voor de werkgever, die zich wendt tot een bedrijf dat een pakket diensten aanbiedt, waaronder een platform voor de terugbetaling van thuis opgeladen elektriciteit aan werknemers en de centralisatie van het opladen op de openbare weg. Voor particulieren is de markt nog wat obscuur. Ze kunnen zich bijvoorbeeld wenden tot een elektricien of een installateur van zonne­panelen. Autodistributeurs stellen ook partners voor. Er kunnen nog meer bekende spelers komen. Auto5 wil de markt betreden. Het biedt oplaadpunten te koop aan, maar is nog op zoek naar een manier om een pakket inclusief installatie tegen een concurrerende prijs aan te bieden. Particulieren kunnen tot eind augustus 2024 profiteren van een belastingvoordeel: 15 procent met een maximum van 1.750 euro voor de kosten van het oplaadpunt, dat intelligent moet zijn en op groene stroom moet werken.

2. De audit. Soms komt de installateur ter plaatse, soms neemt hij gewoon een paar foto’s en uploadt hij die online. Hij analyseert de installatie om te zien hoe hij een paaltje kan aansluiten en of de meter versterkt moet worden.

3. De installatie. Die duurt twee tot drie uur voor een eenvoudige installatie, met een terminal die heel dicht bij het elektriciteitsbord komt. Het duurt langer als de kabel over lange afstanden en door muren moet worden gelegd.

4. Certificering. In principe moet de installatie gecertificeerd worden volgens het AREI (Algemeen Reglement op Elektrische Installatis). Veel installaties worden geweigerd omdat het aardingssysteem on­voldoende of niet aanwezig is.

5. De terminal aangeven. Alle installaties moeten worden aan­gemeld bij de plaatselijke elek­triciteitsdistributeur. Hierdoor kan het stroomnetwerk worden gedimensioneerd.

Appartementen

Voor appartementsgebouwen is de situatie complexer. In principe heeft de wet de zaken vereenvoudigd sinds 2019. In nieuwe gebouwen of bij renovatie moeten kabels voor oplaadpunten geplaatst worden. In andere gebouwen kan een mede-­eigenaar op eigen kosten een oplaadpunt installeren op zijn parkeerplaats. Hij moet de syndicus of de mede-eigenaars op de hoogte brengen.”

“Dat is een stap voorwaarts, maar het risico bestaat dat er individuele installaties in parkeergarages van gebouwen komen”, zegt Romain Denayer, coördinator van de federatie EV Belgium. “Dat kan problemen veroorzaken, onder andere door piekverbruik. Het zou verstandiger zijn om een gemeenschappelijke infrastructuur te installeren die pieken intelligent kan beheren.”