Meer dan 65 procent van de Belgische werknemers en zelfstandigen is bezorgd om hun financiële toestand, blijkt uit een onderzoek van Securex. Het is belangrijk dat werkgevers mogelijke signalen van financiële zorgen ernstig nemen.
Uit recent onderzoek van de hr-dienstenverlener Securex blijkt dat bijna twee op drie werkende Belgen (65,1%) zich zorgen maken over hun financiële situatie. Tussen werknemers en zelfstandigen werden geen verschillen vastgesteld. Wel ligt dat alarmerende cijfer nog hoger bij specifieke bevolkingsgroepen. Zo maakt 70,2 procent van de werkende vrouwen zich zorgen over hun financiën. Bij mannen is dat 59,9 procent.
“Een van de verklaringen is dat in ons land meer vrouwen dan mannen deeltijds werken, waardoor ze dus minder verdienen”, zegt Frank Vander Sijpe, directeur HR Trends & Insights, het team van Securex dat de evolutie op de arbeidsmarkt en de impact daarvan op het hr-beleid in organisaties monitort. Ook arbeiders behoren tot de risicogroep. 69,7 procent van de arbeiders is ongerust over hun financiën, tegenover 62,6 procent van de bedienden.
“Het basisloon van arbeiders ligt doorgaans lager dan dat van bedienden, en hun lonen stijgen vaak minder snel”, legt Frank Vander Sijpe uit. Verder spelen ook de leeftijd en de gezinssituatie een rol. Jonge werknemers en mensen met kinderen maken zich meer zorgen.
Regionale verschillen
Opvallend zijn ook de regionale verschillen: in Wallonië liggen meer werknemers en zelfstandigen wakker van hun financiën (72,9%) dan in Vlaanderen (61%) en Brussel (66,9%). “Die regionale verschillen weerspiegelen de uiteenlopende economische realiteiten in ons land”, verduidelijkt Frank Vander Sijpe. “Allicht speelt ook mee dat er in Wallonië meer industriële ondernemingen dan kennisbedrijven actief zijn dan in Vlaanderen, en dat in die regio dus meer arbeiders dan bedienden werken.” Opmerkelijk genoeg verklaart 64,6 procent van de respondenten wel dat ze voldoende financiële compensatie krijgen voor hun werk.
De afgelopen twee jaar zijn in België verscheidene indexeringen doorgevoerd die de lonen deden stijgen. “Maar die indexeringen compenseerden de hoge inflatie niet volledig, waardoor het leven toch duurder is geworden”, stelt Frank Vander Sijpe. “Bovendien maken mensen zich ook zorgen over hun financiële situatie door ingrijpende economische en geopolitieke gebeurtenissen, zoals de inval van Rusland in Oekraïne, die energieprijzen omhoogjoeg.”
De gevolgen van die financiële zorgen reiken verder dan de portemonnee alleen. Werknemers en zelfstandigen die worstelen met hun financiële situatie scoren gemiddeld lager op welzijnsparameters. Dat is zowel het geval voor het algemeen welzijn (6,4 op 10 voor wie zich financiële zorgen maakt, tegenover 6,6 op 10 voor wie zich geen financiële zorgen maakt), als het persoonlijk welzijn (6,8 tegenover 7,2 op 10) als het professioneel welzijn (6,8 tegenover 7 op 10).
Frank Vander Sijpe: “Mensen die werken en bezorgd zijn over hun financiële situatie, kampen vaak ook met een verminderde concentratie en productiviteit. Ze vallen vaker ziek uit. We zien dat financiële zorgen gepaard gaan met een hoger burn-outrisico bij jonge werknemers, alleenstaanden met jonge kinderen en werknemers in Wallonië.”
‘Mensen die werken en bezorgd zijn over hun financiële situatie, kampen ook vaak met een verminderde concentratie en productiviteit’
Frank Vander Sijpe, Securex
Signalen detecteren
Een andere vaststelling is dat als het bij mensen thuis slecht gaat, dat afstraalt op de werkvloer en omgekeerd. “Werknemers kunnen best tevreden zijn met de compensatie die ze krijgen voor hun werk, en toch financiële zorgen hebben omdat ze alleenstaand zijn of omdat hun partner niet werkt”, zegt Frank Vander Sijpe.
Het is belangrijk dat werkgevers mogelijke signalen van financiële zorgen serieus nemen, zoals vragen over een voorschot op het loon of de eindejaarspremie, en dat ze met de betrokken werknemers de dialoog aangaan om samen te zoeken naar een duurzame oplossing. Daarnaast kan de werkgever financiële zorgen van medewerkers helpen voorkomen of verminderen door het nettoloon te verhogen, bijvoorbeeld via een loonoptimalisatie.
Ook het aanbieden van een cafetariaplan kan helpen. “Als werknemers hun loon kunnen toewijzen aan specifieke behoeften, zoals verzekeringen, pensioensparen, elektronica of een fietsleasing, stijgt vaak hun financiële gemoedsrust”, stelt Frank Vander Sijpe vast. “Mensen kunnen met een cafetariaplan een deel van hun verloning omzetten in zaken waar ze in die levensfase maximaal voordeel uit halen.”
Tot slot kunnen ook workshops en opleidingen in budgetbeheer helpen. “Die initiatieven kunnen een verschil maken om de financiële situatie te verbeteren en de stress van de getroffen medewerkers te verminderen”, besluit Frank Vander Sijpe. “In tijden waarin financiële zorgen de werkplek infiltreren, is het belangrijker dan ooit dat werkgevers en werknemers samenwerken om een gezond werkklimaat te behouden en de menselijke kant van het ondernemerschap te waarborgen.”
