Beursblog: de beurs is voor dwarsliggers en meelopers

Beleggerspsychologie maakt dat twee types beleggers eruit springen met hun rendementen. Zij die tegen de stroom ingaan en zij die met de stroom meegaan.

Er bestaan twee soorten mensen: dwarsliggers en meelopers. Aan iedereen om uit te maken tot welke van die twee zij of hij zichzelf rekent. Gelukkig is het een spectrum en kun je afhankelijk van de context voor het ene of andere uiteinde kiezen. Op familiefeestjes lig ik al eens graag dwars – de stelling “erfenisrechten zijn de meest rechtvaardige vorm van belastingen” is altijd prijs – maar tijdens een loopwedstrijd laat ik me liever meestromen met de kolkende massa.

Op de beurs, daarentegen, ben ik vis noch vlees. Van aandelen die iedereen al lang heeft uitgespuwd en die in de goot liggen, blijf ik af. Maar ik spring ook niet mee op de zoveelste hype, in welke fase dan ook. Het afgelopen jaar had ik noch Siemens Energy op zijn dieptepunt, noch Nvidia te midden van zijn dollemansrit in portefeuille.

Dat steekt, want van zowel een contraire als een meegaande beleggingsstrategie is bewezen dat ze bovengemiddelde rendementen opleveren.

Wat gedaald is, zal wel stijgen

Maar wat is contrair? Volgens deze paper hebben contraire beleggers de volgende kwaliteiten:

– Bereid zijn de inzichten van anderen uit te dagen en te ontkrachten
– Verder kijken dan hun neus lang is door creatief en ingenieus uit de hoek te komen
– Verlangen om binnen de geldende paradigma’s onnauwkeurigheden en losse eindjes te vinden
– Een staalharde overtuiging hebben die ingaat tegen de kudde

De volgende zaken zijn dan weer uit den boze voor dwarsliggers:

– De neiging hebben weinig inspanningen te leveren
– Weigeren vrijuit te denken en tot originele ideeën te komen
– De neiging hebben zich te wentelen in overmoed of onwetendheid
– Een kritiekloze voorliefde hebben om zich te spiegelen aan de rest

Als je al die zaken samengooit, kom je tot een grotere dan gemiddelde bereidheid om verliezers in portefeuille te nemen. De gedachte is dat de markt soms overdrijft, de verliezers geen echte verliezers zijn en daardoor vroeg of laat van hun onrechtvaardig lage koersniveaus zullen herstellen.

Die manier van denken loont. Het was de Belg Werner De Bondt die samen met Nobelprijswinnaar Richard Thaler aantoonde dat een portefeuille met de beursverliezers van het voorgaande jaar het beter doet dan een met de beurswinnaars.

Contrair beleggen heeft ook wel wat gemeen met waardebeleggen. De verliezers zijn waarschijnlijk ondergewaardeerd, de winnaars overgewaardeerd. Het vergt moed om voor laaggewaardeerde aandelen te kiezen. Ook die vorm van moed loont.

De redenen voor de bovengemiddelde prestaties van dwarsliggers liggen in het gedrag van doorsnee beleggers. Die laten zich te hard door hun emoties leiden, in dit geval angst, waardoor ze sommige aandelen onterecht afstraffen. Contraire beleggers profiteren zo van de irrationaliteit van de kudde.

Wat gestegen is, zal wel blijven stijgen

Dan heb je de meelopers, in beleggingsjargon ook wel de trendvolgers of de momentumbeleggers genoemd. Die doen exact het tegenovergestelde van de dwarsliggers door in te zetten op de winnaars van het recente verleden. De gedachte daar is: wat gisteren steeg, zal morgen ook wel stijgen.

Ook hier spreken de resultaten voor zich.

De analisten van AQR kwamen er zelfs achter dat momentum de ideale bescherming is tegen recessies en beurscrashes.

Volgens de strategen van Schroders is het overdaad om enkel en alleen op momentum in te zetten, maar is een vleugje – 10 procent van de portefeuille – al genoeg om een gemengde portefeuille dat tikkeltje meer te diversifiëren, waardoor die in meer volatiele tijden nog beter recht blijft.

Ook hier hebben gedragswetenschappers de verklaringen voor de sterke prestaties van meelopers. Typisch menselijk gedrag zoals FOMO (fear of missing out), zich laten meeslepen met nieuws, het verleden zien als een voorbode voor de toekomst, bang zijn van mogelijk verlies, geen afscheid kunnen nemen van winnaars, ook al zijn ze over hun piek(waardering) heen, of gewoon sociale druk, zijn zowat de redenen waarom momentum werkt.

In deze podcastreeks komt u enkele tips te weten over hoe je je als belegger tegen die gedragsfouten kunt wapenen.