De voorstanders van passief beleggen met indexfondsen of ETF’s zagen de voorbije jaren hun gelijk bewezen in de superieure rendementen. ETF’s zijn het instrument bij uitstek voor de hangmatbeleggers, die niet geloven dat ze de markt kunnen kloppen door actief te beleggen of die niet bereid zijn veel tijd te investeren in de selectie van aandelen en/of actief beheerde beleggingsfondsen.
MeDirect schrapt de makelaarskosten bij aan- en verkopen van ETF’s. De internetbank kondigde de maatregel aanvankelijk als tijdelijk aan, voor transacties tijdens de zomermaanden. Vandaag maakte MeDirect bekend dat het 0%-tarief een blijvertje is (zie verder onder de hoofding prijzenslag).
Voor mensen die weinig tijd en zin hebben om met hun beleggingen bezig te zijn, zijn er twee oplossingen. Ze kunnen geld stoppen in beursgenoteerde indexfondsen (ETF’s) of ze kunnen deelbewijzen kopen van klassieke beleggingsfondsen, ook wel bancaire fondsen genoemd omdat u ze via een bank moet kopen. In België zijn er sinds jaar en dag banken die vooral hun huisfondsen promoten, of de fondsen van één geprivilegieerde partner, en banken die samenwerken met externe fondsenhuizen. Tot die eerste categorie behoren bijvoorbeeld KBC, Belfius en BNP Paribas Fortis. Tot die laatste categorie horen vooral kleinere banken, zoals Deutsche Bank, Keytrade Bank en MeDirect.
Deutsche Bank is allesbehalve goedkoop, want u moet een zichtrekening openen. De DB Account kost 5,3 euro per maand, tenzij u jonger bent dan 25 jaar of meer dan 50.000 euro op uw rekening heeft staan. Bovendien betaalt u volgens de tarieven vermeld op de website 1,5 procent instapkosten en 12 euro bewaarloon per lijn in de portefeuille. Bij Keytrade Bank en MeDirect zijn er geen in- of uitstapkosten voor beleggingsfondsen en die banken rekenen ook geen bewaarloon aan.
De snelheid
In 2024 investeerden Europese beleggers een recordbedrag van 307,5 miljard euro in ETF’s, volgens de dataverzamelaar Morningstar. Actief beheerde beleggingsfondsen konden maar half zoveel geld (150,5 miljard euro) aantrekken vorig jaar. Vooral bij een jong beleggerspubliek zijn ETF’s aan een opmars bezig, om verschillende redenen. De jaarlijkse beheerskosten op het niveau van het beursgenoteerde fonds liggen een pak lager dan bij de klassieke fondsen. De klassieke fondsen wisten die hogere kosten de voorbije jaren niet te compenseren met hogere rendementen.
U kunt ook veel sneller inspelen op markttrends met een ETF. Wanneer u een aankooporder voor een beursgenoteerd fonds ingeeft, dan kan dat onmiddellijk uitgevoerd worden tegen de marktprijs. Wanneer u deelbewijzen van een bancair fonds wilt kopen, dan kent u de exacte prijs niet van die deelbewijzen en die aankoop gaat ook niet meteen door maar pas de volgende dag of zelfs later. De netto-inventariswaarde van een bancair fonds wordt namelijk maar één keer per dag uitgerekend, en bij sommige fondsen zelfs niet eens elke dag. De internetgeneratie is eraan gewend snel te kunnen handelen.
De prijzenslag
De internetbank MeDirect kwam in maart met een groot offensief om de hangmatbelegger aan te trekken. Voor transacties in ETF’s rekende de Belgische internetbank een makelaarsloon van 0,15 procent. Zonder minimum, waardoor het nog slechts 15 eurocent kostte om voor 100 euro stukjes ETF te kopen of te verkopen. Dat was een gamechanger voor de Belgische markt. Maar eind juni kondigde de internetbank aan dat ze nog een stap verder ging en de makelaarskosten zou laten vallen voor transacties in de zomermaanden. Eind augustus kondigde MeDirect aan dat het 0%-tarief voor aan- en verkopen van ETF’s blijvend is.
“De voorbije jaren hebben de belangrijkste brokers in ons land geleidelijk aan de transactiekosten verlaagd, om te kunnen concurreren met de prijsbrekers uit het buitenland”, menen Sebastien Aguilar en Toon Cuypers van Fire Belgium. “Fire staat voor ons voor financial independence, retire efficiently. Niet noodzakelijk early“, zegt Aguilar met een knipoog naar de oorspronkelijke betekenis van het acroniem. Fire Belgium probeert gelijkgestemde zielen samen te brengen die geïnteresseerd zijn in personal finance en publiceert sinds 2023 elk jaar een grote vergelijking van de belangrijkste brokers die actief zijn in ons land.
‘De voorbije jaren hebben de belangrijkste brokers in ons land geleidelijk aan de transactiekosten verlaagd, om te kunnen concurreren met de prijsbrekers uit het buitenland’
De criteria die Aguilar en Cuypers meenemen in hun vergelijking: veiligheid, toegankelijkheid, gebruiksgemak en kosten. “De meeste buitenlandse neobrokers handelen niet alle Belgische belastingen af. Daar moeten beleggers voorzichtig mee omspringen.” MeDirect is voor alle duidelijkheid een Belgische bank, die alle belastingen voor u afhandelt. Want de kosten vallen dan wel weg, de taks op beursverrichtingen (TOB) en de roerende voorheffing op dividenden moeten ook de klanten van MeDirect wel gewoon blijven betalen.
Wat beleggers moeten weten over ‘gratis’ beleggen
“Gratis bestaat niet” wordt wel eens gezegd. Hoe zit het verdienmodel van MeDirect in elkaar? De woordvoerder Hans Mariën legt uit dat de klanten die in juli en augustus voor het nultarief voor transacties in ETF’s naar MeDirect kwamen ook andere transacties of verrichtingen deden. “De bank verdient niets aan de klanten die ETF’s kopen en verkopen, maar zij houden in de praktijk ook vaak deposito’s aan bij de bank en/of kopen ook actief beheerde beleggingsfondsen. Niemand is verplicht andere producten aan te houden waarop de bank wel een marge heeft, maar we hebben wel een zeer goed aanbod. We verdienen wel op de deposito’s via de interestmarge en via retrocessies op fondsen.” Retrocessies zijn vergoedingen die de beheerders van de fondsen betalen aan de distributeurs. De woordvoerder benadrukt dat MeDirect niet betaald wordt om orderstromen richting marktmakers in plaats van rechtstreeks naar de markt te sturen. De buitenlandse concurrent Trade Republic hanteert het ietwat controversiële payment for order flow (PFOF) bijvoorbeeld wel als verdienmodel om gratis beleggen aan te kunnen bieden aan de klanten.
Andere kosten in de gaten houden
Keytrade Bank paste nog vrij recent de tarieven schoorvoetend aan, waardoor het veel goedkoper is geworden om aandelen en ETF’s te kopen op de beurzen van Brussel, Amsterdam en Parijs: 2,45 euro voor orders tot 250 euro. Om te handelen op de beurs van Frankfurt of Milaan betalen kleine beleggers zich nog steeds blauw (24,95 euro per schijf van 50.000 euro). De Duitse en de Italiaanse markten zijn twee markten waar veel ETF’s worden verhandeld en dus wel interessant kunnen zijn voor ETF-beleggers.
Bovendien trok Keytrade Bank de kosten voor uitgaande transfers op tot 60,5 euro per lijn. “Die transferkosten houden beleggers ook maar beter in de gaten”, waarschuwt Yoran Brondsema, medeoprichter van de app Curvo en mede-auteur van De Hangmatbelegger. “Bovendien biedt niet elke broker de mogelijkheid om je portefeuille over te dragen naar een andere broker. Bij BUX bijvoorbeeld kan dat niet. Met de invoering van de meerwaardebelasting in België betaal je dus niet enkel de kosten om die aandelen te verkopen en opnieuw te kopen, maar je betaalt dan mogelijk ook nog eens 10 procent meerwaardebelasting op de winst die je realiseert.”
Gebruiksvriendelijk
Een ander voordeel van brokers zoals MeDirect, Saxp, Re=Bel, ING Self Invest en Bolero is dat zij klanten de mogelijkheid bieden om de Itsme-app te gebruiken om toegang te verkrijgen tot de beleggingsplatformen. Die app staat bij de meeste Belgen al standaard op de smartphone, omdat de overheid er ook gebruik van maakt, voor Tax-on-web bijvoorbeeld. Geen geknoei met andere veiligheidssleutels dus.
Curvo brengt op zijn website nog een heleboel andere criteria in rekening. Gaande van de mogelijkheden om gezamenlijke rekeningen of kinderrekeningen te openen tot eventuele problemen met toezichthouders die de brokers in het verleden hebben gehad. Nog praktijken die bij de buitenlandse spelers wel eens gebeuren: worden uw beleggingen uitgeleend aan derden die willen speculeren op een koersdaling? Worden de brokers betaald om uw aan- en verkooporders door te spelen naar een grote partij? Brondsema: “In principe zouden die betalingen voor orderstroom vanaf 2026 verboden worden in de Europese Unie, maar voorlopig kan het nog.” De vrees is dat u door die betalingen voor orderstroom misschien niet altijd de beste prijs krijgt voor uw order.
Zoek het zelf maar uit
Brondsema heeft sowieso een voorkeur voor Belgische brokers: “Je betaalt misschien iets meer dan bij sommige, buitenlandse partijen, maar je bent wel meteen in orde voor de Belgische fiscus. Want heel wat buitenlandse brokers laten beleggers aan hun lot over. Zoek zelf maar uit hoe je je buitenlandse rekening moet aangeven, welke belastingen op dividenden je moet aangeven, hoe je de taks op beursverrichtingen moet doorstorten. Sommige buitenlandse brokers bieden ook instrumenten aan zoals CFD’s of contracts for difference die in België verboden zijn.”
Sebastien Aguilar en Toon Cuypers voegen toe dat automatische spaarplannen een troef kunnen zijn. “Automatisch elke maand een aankooporder voor een ETF met het stukje van uw loon dat u niet nodig heeft? Niets is handiger voor beleggers die zo min mogelijk met hun beleggingen willen bezig zijn. “De plannen zijn niet overal even gebruiksvriendelijk”, waarschuwen Aguilar en Cuypers. “Sommige zouden nog wat verder ontwikkeld moeten worden.” Saxo lanceerde in mei AutoInvest en is met een kostprijs van 2 euro per maand, ongeacht het aantal ETF’s in het spaarplan, goedkoper dan Bolero via Invest & Repeat. Bij deze twee brokers worden zoals eerder uitgelegd alle belastingverplichtingen voor u vervuld. Bij Trade Republic bijvoorbeeld moet u zelf nog aan de slag om die belastingen te berekenen en correct af te rekenen met de Belgische fiscus.
Hier ontdekt u alles wat u verder nog wilt weten om te beginnen met beleggen.
