Kleine beleggers kijken likkebaardend naar tokenisatie: wat moet u erover weten?

Het op cryptodiensten gerichte bedrijf Galaxy Digital heeft onlangs een viool uit de achttiende eeuw getokeniseerd, als onderpand voor een lening van meerdere miljoenen dollars. Tokenisatie, het proces waarbij fysieke activa worden omgezet in een digitale token, biedt nieuwe mogelijkheden voor het beheren en verhandelen van eigendom. Maar het is niet al goud wat blinkt. 

De deal betreft een lening van meerdere miljoenen dollars, gedekt door een viool die ooit eigendom was van de Russische keizerin Catharina de Grote. Galaxy Digital verstrekte de lening aan Yat Siu, medeoprichter van Animoca Brands, die de Stradivarius-viool uit 1708 vorig jaar op een veiling kocht voor meer dan 9 miljoen dollar. Galaxy Digital houdt zowel de getokeniseerde versie van het instrument, in de vorm van een non-fungible token (NFT), als de viool zelf als onderpand. De viool wordt bewaard in Hongkong en beide partijen moeten toestemming geven voor elke verplaatsing ervan.

16.000 miljard dollar

Digitale tokens vertegenwoordigen een eigendomsaandeel in een fysiek object, waardoor het verhandelbaar wordt op digitale marktplaatsen. Tokenisatie vereist vaak (niet altijd) een blockchain, een gedecentraliseerd en onveranderlijk grootboek dat elke transactie registreert. Hierdoor zou de transparantie van elke transactie worden bevorderd. 

Tokenisatie biedt talrijke voordelen tegenover klassieke financiële systemen, zeggen voorstanders. Zo verhoogt het de liquiditeit van activa. Traditionele activa, zoals onroerend goed of kunst, zijn vaak moeilijk te verhandelen vanwege hun hoge waarde en hun fysieke aard. Door die activa te digitaliseren, kunnen ze in kleine delen (fractional ownership) worden verdeeld, waardoor ze toegankelijker en verhandelbaar worden voor een breder publiek.

“Je kan zowat alle activa digitaliseren en opdelen in kleine delen”, zegt Kevin de Patoul, de CEO van Keyrock, in De Tijd. “Retailbeleggers zullen toegang krijgen tot sectoren waar ze nu moeilijk in kunnen investeren, zoals private-equityfondsen of grote vastgoed- en infrastructuurprojecten. De handel zal groeien. Je zal een tiende van een Solvay-aandeel kunnen verhandelen, voor een fractie van de huidige kosten. Het zal de beurshandel democratischer maken.” Maar Gertjan Verdickt, docent financiële economie aan de Universiteit van Auckland, waarschuwt: “De opmars die fractional trading (waarbij je een aandeel ook opsplitst in meerdere aandelen, nvdr) meemaakt, leidt ook tot verhoogde prijsdruk, vooral bij de dure aandelen.”

Volgens ramingen van het adviesbureau Boston Consulting Group (BCG) zal de markt voor getokeniseerde activa tegen 2030 een waarde van 16.000 miljard dollar bereiken. De transformatie is in de bankenwereld al in gang gezet. Zo zijn ronkende namen als Goldman Sachs, JP Morgan, BNP Paribas en Standard Chartered al op de tokenisatietrein gesprongen. De Belgische bank KBC gebruikt blockchaintechnologie voor haar crowdfundingplatform Bolero om obligaties te tokeniseren, wat zorgt voor meer transparantie en het automatiseren van processen zoals de uitgifte van aandelen en de uitkering van dividenden.

‘NFT’s combineren het slechtste van twee werelden’

Ewald Pironet (Knack)

Vastgoed

Niet alleen de bankenwereld kan profiteren van tokenisatie. Ook de vastgoedsector wordt vaak als begunstigde genoemd. Door onroerend goed te tokeniseren, kunnen investeerders in kleine delen investeren, waardoor de drempel voor deelname aan die markt wordt verlaagd. Dat kan leiden tot een grotere diversificatie van investeringen en een efficiëntere kapitaalallocatie. 

Een van ’s werelds bekendste, in digitale tokens opgedeelde gebouwen is het St. Regis Aspen Resort in de Amerikaanse staat Colorado. In 2018 werden op de ethereumblockchain tokens uitgegeven die stukjes eigendom vertegenwoordigen in het resort. Hierdoor kunnen beleggers kleine hoeveelheden van het vastgoed kopen en verhandelen.

Ook kleine beleggers op de kunstmarkt kijken likkebaardend naar tokenisatie. Kunstwerken, die vaak miljoenen waard zijn, worden via tokenisatie in kleine delen verdeeld en verhandeld, waardoor kunstinvesteringen toegankelijker zijn voor het grote publiek. Zo is het iconische portret van George Washington door Gilbert Stuart, in het bezit van het fonds Metapurse, getokeniseerd zodat meerdere investeerders een aandeel in het kunstwerk kunnen bezitten. “Maar ook andere reële activa – zoals oldtimers, handtassen en horloges – ondergaan dezelfde trend”, zegt Gertjan Verdickt.

NFT’s

Wie het over kunst en digitale tokens heeft, denkt aan de controversiële NFT-boom van een aantal jaar geleden. Die markt beleefde zijn hoogtepunt in het eerste kwartaal van 2021, maar zag een significante correctie in de maanden erna. “Die markt is volledig ingezakt”, merkt Gertjan Verdickt op. “Het total sales volume is even laag als bij de start van de markt, rond januari 2021.”

Als praktijkvoorbeeld kan de boom wel dienen. Een van de meest markante ontwikkelingen tijdens de hype was het veilingbedrag dat werd neergeteld voor het digitale kunstwerk Everydays: The First 5000 Days, een collage van de artiest Beeple, bij Christie’s: een slordige 70 miljoen dollar. Waar is zo’n bedrag op gestoeld?

“Zolang genoeg mensen geloven in de waarde, heeft het waarde”, stelt crypto-advocaat Thomas Spaas. “Een ander voorbeeld is wielrenner Wout van Aert, die zijn overwinningen via tokens verkoopt. Binnen zijn community is het waardevol om een token van een overwinning te bezitten, ook al is het concept abstract.”

“Vergelijk het met het sponsoren van een dier in de dierentuin: je weet dat het dier je sponsor niet echt herkent, maar het is psychologisch bevredigend om je naam op een bordje te zien staan”, vervolgt Spaas. “Zo werken NFT’s ook. Hoewel de exuberante bedragen van een paar jaar geleden zijn afgenomen, zijn er nog steeds waardevolle NFT-collecties binnen specifieke subgroepen. Zo heeft Madonna NFT’s van foto’s van intieme delen succesvol aan haar fans verkocht.”

NFT’s “combineren het slechtste van twee werelden”, schrijft financieel journalist Ewald Pironet (Knack) in een artikel getiteld ‘Hoe betrouwbaar zijn NFT’s? Het is maar wat de gek ervoor geeft’. “Enerzijds de kwalijke kanten van cryptomunten zoals de bitcoin, anderzijds die van de passionele investeringen, zoals die in kunst. In beide wordt gespeculeerd en gemanipuleerd. (…) Het gaat niet alleen om passionele investeringen waarvan de prijsvorming hoogst onduidelijk is, wie het nuchter bekijkt moet besluiten dat er eigenlijk níéts wordt verkocht. Het digitale eigendomsbewijs houdt feitelijk niets in. Maar zolang genoeg goedgelovige kopers zich voor NFT’s blijven melden, zal de prijs stijgen.”

‘Net zoals bij fysiek bezit, als je een token kwijtraakt, ben je het kwijt’

Thomas Spaas

Risico’s

Tokenisatie brengt ook andere risico’s dan speculatie met zich mee. Zo heeft de Europese Unie recentelijk de Markets in Crypto-Assets (MiCA)-regelgeving ingevoerd als reactie op de excessen van 2017, een periode waarin Initial Coin Offerings (ICO’s) in de cryptowereld een enorme populariteit bereikten. Veel van die ICO’s bleken frauduleus, wat leidde tot grote verliezen voor investeerders. MiCA wil die problemen bij de wortel aanpakken en biedt een wettelijk kader voor het reguleren van cryptoactiva en tokenisatie in Europa. 

De regelgeving stelt evenwel strenge eisen aan stablecoins, cryptomunten die gelijke tred houden met de koers van fiatvaluta, en andere tokens om investeerders te beschermen. “MiCa maakt het moeilijk voor bedrijven om stablecoins in Europa aan te bieden,” stelt Spaas, “wat de toegang tot die tokens beperkt.” 

Die juridische en regelgevende uitdagingen zijn bedrijven een doorn in het oog. De complexe en veranderende regelgeving kan het moeilijk maken om compliant te blijven, vooral wanneer operaties zich over meerdere jurisdicties uitstrekken. Daarnaast kunnen bedrijven te maken krijgen met technologische risico’s, zoals hacks en beveiligingsinbreuken, die de integriteit van de getokeniseerde activa kunnen bedreigen.

Kleine beleggers lopen het risico hun tokens te verliezen als gevolg van slechte beveiliging of technische problemen. “Net zoals bij fysiek bezit, als je een token kwijtraakt, ben je het kwijt”, merkt Spaas nog op. “Dit is vergelijkbaar met contant geld dat verloren gaat. Hetzelfde geldt voor tokens: als je de toegang verliest, ben je je investering kwijt.”

Lees ook: