Het is binnenkort weer zover: het invullen van de belastingaangifte. Hoe moeten ontvangen en betaalde onderhoudsuitkeringen daarop worden ingevuld?
In België leiden 426 op de duizend huwelijken tot een echtscheiding. Vaak zijn er kinderen bij betrokken, en voor hen moet mogelijk alimentatie worden betaald. “Ouders die voor hun zoon of dochter onderhoudsuitkeringen ontvangen van hun ex-partner, moeten die niet op hun eigen belastingbrief vermelden”, waarschuwt Lieven Van Belleghem, fiscaal docent en auteur bij Van Belleghem-Kluwer Opleidingen. “Alimentatie is een inkomen voor het kind, niet voor de ouder.”
Aangifteplicht
“Kinderen die in 2017 onderhoudsuitkeringen hebben ontvangen en op 1 januari 2018 ouder waren dan zestien jaar, moeten die aangeven op een eigen aangifteformulier, zelfs al is 80 procent van het totaalbedrag lager dan de belastingvrije som van 7570 euro”, zegt Van Belleghem. “Als 80 procent van de alimentatie hoger is dan die drempel, moet ook aangifte worden gedaan voor kinderen die nog geen zestien zijn. Weet wel dat je het brutobedrag moet aangeven.”
Van Belleghem wijst op het gevaar van alimentatie in combinatie met inkomsten uit studentenjobs. “Is 80 procent van de onderhoudsuitkeringen, samen met het netto belastbaar inkomen uit studentenarbeid, hoger dan de belastingvrije som van 7570 euro, dan geldt de aangifteplicht altijd, ook voor wie jonger dan 16 jaar is.” Het nettobelastbaar inkomen uit studentenarbeid verkrijg je door het belastbaar bedrag op de loonfiche te verminderen met de werkelijke of de forfaitaire beroepskosten. Als je kiest voor de forfaitaire kosten dan zijn die voor een belastbaar bedrag tot 8.620 euro gelijk aan 30 procent.
Ten laste of niet
Een kind van een ‘fiscaal alleenstaande’ mag in totaal niet meer bestaansmiddelen hebben dan 5775 euro bruto of 4620 euro netto om ten laste te kunnen blijven. De onderhoudsuitkeringen zijn tot 3200 euro vrijgesteld als bestaansmiddel, wat erop neerkomt dat de kinderen ten laste blijven als voor hen niet meer dan 8975 euro aan onderhoudsgeld is betaald in 2017 en ze geen andere inkomsten hebben. Als de ouder, bij wie het kind verblijft, gehuwd of wettelijk samenwonend is, dan is 4000 euro bruto of 3200 euro netto het maximum voor de bestaansmiddelen van het kind.
Ter info: de eerste 2660 euro aan inkomsten van een jobstudent, leerjongen of leermeisje of student-zelfstandige tellen niet mee in die berekening van de bestaansmiddelen.
Fiscale aftrek
De ouder die onderhoudsuitkeringen voor zijn kinderen betaalt, kan die zelf in mindering brengen van zijn belastbare inkomen. In dat geval kan er nooit sprake zijn van zogenoemd fiscaal co-ouderschap. “Dit is niet erg”, stelt Van Belleghem. “De onderhoudsplichtige ouder geniet dan belastingvermindering door de aftrek, terwijl de andere ouder de kinderen volledig ten laste kan nemen. Het is dan wel noodzakelijk dat de kinderen bij die laatste gedomicilieerd zijn.”
“Diegene die de onderhoudsuitkeringen betaalt, geeft het volledig betaalde bedrag aan in Vak VIII op zijn belastingbrief. In de belastingberekening wordt dan 80 procent van dat bedrag afgetrokken. In de praktijk levert iedere betaalde 100 euro op die manier een belastingvermindering van ongeveer 40 euro op.”
Als geen onderhoudsuitkeringen worden betaald en de ouders kozen voor fiscaal co-ouderschap, moeten ze dat aangeven in het vak II B op hun belastingaangifte. In dat geval zijn de kinderen ten laste van zowel de moeder als de vader, ongeacht waar ze gedomicilieerd zijn. Beide ouders hebben dan recht op de helft van de toeslag op de belastingvrije som, waardoor ze allebei minder belastingen betalen.
Persoonlijke alimentatie
En wat bij persoonlijke alimentatie, waarbij de ene ex-partner de andere – en dus niet de kinderen – onderhoudt? “In dat geval dienen zowel de betaler als de ontvanger het bedrag in te vullen in hun belastingaangifte”, weet erkend bemiddelaar en scheidingsconsulent Eric De Corte van NEO Bemiddeling. “In dat geval is er een belastingvoordeel voor de betaler én een belasting voor de ontvanger.”
