Europa beschermt consumenten binnenkort nog beter

De Europese Unie zit niet stil op het gebied van consumentenbescherming. In de komende twee jaar komen er enkele nieuwe wetten bij, die uw rechten nog beter moeten vrijwaren.

De Europese consumentenwetgeving heeft als doel u te beschermen en u rechtszekerheid te bieden. Dankzij de geharmoniseerde regelgeving in de hele Europese Unie geniet u bovendien in elke lidstaat dezelfde basisbescherming. Of u nu een paar schoenen koopt in een Belgische winkel, een stuk speelgoed in een Nederlandse webshop of een e-bike bij een Duitse handelaar, u kunt zich als particulier altijd beroepen op het herroepingsrecht. Dat voorziet in onder meer een bedenktermijn van veertien dagen. We gingen vorig jaar al dieper in op de details van die wetgeving.

Uitgebreid garantierecht

Daarnaast geldt ook het garantierecht. Dat het verschil met het herroepingsrecht niet altijd even duidelijk is, vertelden we u ook al eerder. Doet u als privépersoon een aankoop bij een handelaar in de Europese Unie, dan hebt u sowieso recht op een wettelijke garantie van twee jaar. Blijkt er nadien iets fout te zijn met het gekochte product, dan mag u eisen dat de verkoper het gratis herstelt, omruilt of terugbetaalt. Ook de kosten voor de bijbehorende verzendingen zijn in principe voor zijn rekening.

Stel, u kocht vorige lente een hogedrukreiniger. Weigert die vandaag dienst, dan kunt u dus tot twee jaar na de levering van het apparaat de wettelijke garantie inroepen. U dient echter rekening te houden met onderstaande bepalingen:

· Gaat het toestel stuk binnen de eerste zes maanden, dan wordt verondersteld dat het gebrek al bestond sinds de levering. Tenzij de verkoper kan bewijzen dat u het defect zelf hebt veroorzaakt, moet hij de hogedrukreiniger dus altijd gratis repareren, vervangen of terugbetalen.

· Wordt het defect pas vanaf de zevende maand na de levering vastgesteld, dan liggen de kaarten anders. De bewijslast ligt dan bij de consument. De verkoper kan u dus vragen aan te tonen dat het gebrek al bestond op het moment van de levering.

“Het spreekt voor zich dat zoiets voor een consument niet vanzelfsprekend is”, zegt Karen Ghysels, directeur van de Belgische afdeling van het Europees Centrum voor de Consument. “Gelukkig wordt de termijn van zes maanden vanaf 1 januari 2022 uitgebreid tot minstens één jaar. Dat hebben we te danken aan de nieuwe Europese richtlijn inzake consumentenkoop. De verkoper zal binnenkort dus het volledige eerste jaar na de levering van een aankoop verantwoordelijk zijn voor eventuele gebreken.”

Duidelijker onlineplatformen

Vanaf 28 mei 2022 geldt een nieuwe richtlijn die meer transparantie op onlinemarktplaatsen beoogt. Ze heeft betrekking op platformen als bol.com, Amazon, eBay, 2dehands.be en Vinted. Die zullen de koper duidelijker moeten informeren over de identiteit van de verkoper (en tot wie hij zich kan richten bij problemen). “Dat is belangrijke informatie”, stelt Karen Ghysels. “Uw rechten als consument verschillen naargelang u iets bij een professionele handelaar dan wel bij een privépersoon koopt. Bij die laatste geniet u geen garantie- of herroepingsrecht.”

“De onlineplatformen moeten ook meer duidelijkheid geven over de parameters die zij hanteren om hun zoekresultaten weer te geven. Bovendien komt er een verbod op valse onlinereviews. Al die bepalingen samen moeten de rechten van de digitale consument versterken.”

Oneerlijke handelspraktijken

De Europese wetgeving die misleidende en agressieve verkooppraktijken verbiedt is al enkele jaren van kracht. “Maar om consumenten te helpen zich nog beter te verdedigen tegen dat soort praktijken, wilden de lidstaten nog een stap verder gaan”, aldus Karen Ghysels. “Daarom lieten ze bijkomende maatregelen vastleggen in een aparte richtlijn. Die voorziet in de ontbinding van de overeenkomst, een prijsvermindering of een andere vorm van financiële compensatie. Ook die richtlijn geldt vanaf 28 mei 2022.

Rechten voor treinreizigers

Europese treinreizigers beschikken sinds 2009 over basisrechten die gelden voor alle treinvervoersdiensten in de EU. Een nieuwe Europese verordening breidt die rechten nog uit vanaf 7 juni 2023:

· Treinreizigers met een handicap of een beperkte mobiliteit hebben altijd recht op gratis bijstand bij het in- en uitstappen. Vandaag moeten ze die nog minstens 48 uur vóór hun vertrek aanvragen. De verordening brengt die minimumtermijn terug tot 24 uur. Dat is een eerste stap in de goede richting, maar het feit dat mindervaliden nog altijd een etmaal op voorhand hun treinreis moeten plannen, blijft absurd en getuigt van weinig respect.

· Bij een vertraging of een annulatie van een treinrit moet de spoorwegmaatschappij vandaag al de beschikbare routeopties meedelen. Dat dient in de toekomst te gebeuren binnen 100 (!) minuten na de oorspronkelijke vertrektijd van de vertraagde of geannuleerde trein of de gemiste aansluiting. Gebeurt dat niet, dan heeft de treinreiziger het recht om op eigen initiatief én op kosten van de spoorwegmaatschappij een (redelijk) alternatief openbaarvervoersmiddel over land te gebruiken om zijn eindbestemming te bereiken.

· Ten slotte bepaalt de verordening dat de Europese Commissie tegen 7 juni 2023 een gemeenschappelijk formulier moet ontwikkelen voor terugbetalings- en vergoedingsaanvragen. Daarmee zullen getroffen reizigers hun rechten nog makkelijker kunnen laten gelden.