Georgette Boele (ABN AMRO): ‘Goud is steeds minder veilige haven’

Beleggers die in goud willen stappen, houden het best rekening met de dollarkoers, het monetaire beleid en de rente. Die zijn bepalend voor de goudprijs, aldus Georgette Boele, edelmetalenspecialist bij ABN AMRO.

De coronacrisis was een dollemansrit voor alle beleggingsactiva, ook voor goud. In de tweede helft van vorig jaar schommelde de goudprijs tussen 1400 en 1600 dollar per ounce. Begin dit jaar piekte die net boven 1700 dollar, om bij het begin van de crisis in twee weken tijd terug te vallen tot onder 1500 dollar. Die val hadden veel beleggers niet verwacht. De aloude stelling dat goud de ultieme veilige haven is, kwam daarmee op wankele poten. Als specialist in edelmetalen en valuta bij ABN AMRO volgt Georgette Boele de goudprijs op de voet. Zij weet als geen ander wie de beleggers op de goudmarkt zijn en welke rol die hebben gespeeld in de eerste weken van de crisis.

Wat hebben goudbeleggingen in de eerste weken van de crisis gedaan?

GEORGETTE BOELE. “Vorig jaar waren veel beleggers in goud gestapt omwille van het renteverschil met overheidsobligaties. Door het soepele geldbeleid van de Europese Centrale Bank noteerden veel Europese overheidsobligaties tegen negatieve rentes. Daarom namen beleggers meer posities in goud, want daar hadden ze geen rente op. Dat deed de prijs stijgen. Maar met de crisis in maart gingen beleggers massaal op zoek naar heel liquide activa, zoals de dollar en de yen. Iedereen vluchtte naar de dollar als veilige haven en alle beleggingsinstrumenten gingen daardoor van de hand. Ook goud, dat een grote prijsdaling zag.”

Ondertussen is de goudprijs weer gestegen. Hoe komt dat?

BOELE. “Een belangrijke datum was 23 maart. Toen kondigde de Amerikaanse centrale bank, de Federal Reserve, nieuwe maatregelen en een nieuw opkoopprogramma aan. Dat legde een soort bodem onder de financiële markten. Het beleggerssentiment verbeterde en de aandelenmarkten herstelden. De verdere verruiming van de centrale banken stutte de prijs nog meer. Monetaire verruiming is altijd positief voor goud. Op de goudmarkt was er toen ook enorm veel vraag naar fysiek goud, wat de goudprijs weer deed stijgen.”

Op het hoogtepunt van de crisis vluchtte iedereen naar dollars voor veiligheid. Maar is goud niet de ultieme veilige haven in crisissen?

BOELE. “Er zijn nog altijd beleggers die fysiek goud kopen als veilige haven, omdat ze denken dat het financiële systeem onbetrouwbaar is of op instorten staat. Daarnaast zijn er veel goudbeleggers bij gekomen die om andere redenen goud kopen, zoals het renteverschil of om te speculeren op de goudprijs. Daardoor is het veilige karakter van goud afgezwakt. Dat zag je ook aan de prijsbewegingen. Er waren periodes dat de goudprijs daalde en steeg samen met de aandelenmarkten. Dat zou niet gebeuren, mocht het een veilige haven zijn. Je moet meer dan vroeger rekening houden met het type beleggers dat actief is op de goudmarkt en met de redenen waarom ze goud kopen.”

Sinds wanneer zijn die nieuwe goudbeleggers erbij gekomen?

BOELE. “Sinds 2004, toen de goudmarkt werd opgesteld voor ETF’s (exchange traded funds, nvdr) die in goud beleggen. Dat heeft voor een grote toestroom van nieuwe goudbeleggers gezorgd. De goudprijs is daardoor ook gevoeliger geworden voor de dollar.”

Welk effect had de intrede van die nieuwe goudbeleggers op de goudmarkt?

BOELE. “Op dit moment is de situatie voor goud heel positief, met centrale banken die verruimen en met massale overheidsuitgaven. Veel particuliere beleggers nemen daarvoor hun toevlucht tot goud. De ETF-posities in goud zijn nog nooit zo groot geweest. Dat is niet noodzakelijk goed voor de goudprijs. Als heel veel beleggers dezelfde posities hebben, kan een kleine teleurstelling een verkoopgolf op gang te trekken.”

Wat is het verband tussen de dollar en goud?

BOELE. “De dollar is een van de belangrijkste drijfveren van de goudprijs. Op het moment dat de dollar stijgt, stijgt de goudprijs bijna nooit. Wanneer beleggers positief staan tegenover de dollar of er hun toevlucht toe nemen, zullen ze nooit op hetzelfde moment goud kopen. De dollar en goud bewegen bijna altijd in tegenovergestelde richtingen.”

Wat zijn de belangrijkste manieren om in goud te beleggen?

BOELE. “Een eerste optie is fysiek goud te kopen in de vorm van munten of een staaf. Bij sommige banken kan dat. Daar zijn wel transactiekosten aan verbonden. Je kunt ook sieraden kopen, maar daarvan weet je vaak niet hoe zuiver het goud is. Bij sommige banken kun je ook een goudrekening openen, zoals je een dollar- of een eurorekening opent, maar die is niet fysiek gedekt. Ten slotte zijn er de goud-ETF’s. Daar zijn er oneindig veel van. Er zijn ETF’s die gedekt zijn door fysiek goud, maar ook ETF’s die niet gedekt zijn.”

Welke rol kan goud spelen in een brede gediversifieerde beleggingsportefeuille?

BOELE. “Goud reageert anders dan andere, meer cyclische beleggingen zoals aandelen. Hoewel goud steeds minder een veilige haven wordt, gaat de goudprijs in crisissen gemiddeld minder fel omlaag dan aandelen of andere edelmetalen zoals zilver of platina. Die zijn in maart veel forser gedaald dan de goudprijs. Enkele beleggers nemen goud op in hun portefeuille omdat het voor een beter evenwicht zorgt.”

Een veelgehoord argument is dat goud de ultieme inflatiebescherming is. Klopt dat?

BOELE. “We hebben al heel lang een lage inflatie. Als die weer oppikt, hangt het af van hoe de centrale banken daarop zullen reageren. Als de inflatie piekt en de centrale banken achter de feiten aanlopen door hun beleidsrente niet snel genoeg te verhogen, is dat positief voor goud. Als de beleidsrente of de nominale rente even snel stijgt als de inflatie, heffen die elkaar op. Als de beleidsrente of de nominale rente sneller stijgt dan de inflatie, heeft dat het omgekeerde effect. Een hoge rente is niet goed voor goud, want goud betaalt geen rente.”

Hoe kijkt u naar de ‘gold bugs’, goudbeleggers die er rotsvast van overtuigd zijn dat goud al tegen meer dan 5000 dollar zou moeten noteren?

BOELE. “Er zijn nu eenmaal beleggers die geloven dat het echt niet goed gaat met het systeem omdat centrale banken zo’n soepel geldbeleid voeren en overheden zo veel uitgeven. Zij geloven ook dat de inflatie onvermijdelijk door het dak zal gaan, gevolgd door de goudprijs. Ik houd een neutralere houding aan en kijk vooral naar de omgevingsfactoren die bepalend zijn voor de goudprijs. Maar ik denk niet dat goud over enkele jaren tegen meer 7000 dollar zal noteren. Ik voorzie een hele gematigde stijging.”

Waar zult u de komende periode op letten om de koers van de goudprijs te kunnen inschatten?

BOELE. “Ten eerste op de dollar. Op een gegeven moment moet die zakken, want de basis in de economie, het monetaire en budgettaire beleid zit niet goed. De verruiming van de Amerikaanse centrale bank is zo groot dat die vroeg of laat tot een lagere dollar moet leiden. Een neerwaartse trend van de dollar op lange termijn is goed voor goud. Daarnaast moet je ook altijd het monetaire beleid in de gaten houden en wat de effecten daarvan zijn op de reële rente.”