Françoise Chombar (Melexis), genomineerd voor Manager van het Jaar: ‘Je verbetert alleen als je je continu aanpast’

Melexis gaat van succes naar succes met halfgeleiders die onze motoren zuiniger maken. CEO Françoise Chombar legt de verdienste bij haar team.

Françoise Chombar (52) is voor het derde jaar op rij bij de tien genomineerden voor de trofee Manager van het Jaar, maar eigenlijk wil ze op 7 januari helemaal niet in de schijnwerpers van Brussels Expo staan. “Leiderschap bij Melexis is geen monopolie van de CEO. Het is een doorgedreven vorm van mens- en resultaatgeoriënteerd teamwerk door nagenoeg iedereen”, laat ze ferm weten. Een CEO die met de eer gaat strijken, past niet in dat plaatje, vindt Chombar. Het is geen valse bescheidenheid van de licentiaat tolk Engels-Spaans die nu een ingenieursbedrijf leidt. Liefst 87 procent van de omzet van Melexis komt uit halfgeleiders voor de auto-industrie. Melexis is sterk in magnetische sensoren die zeer precies de stand van motoronderdelen bepalen en onmisbaar zijn in zuinige, performante motoren, start-stopsystemen of automatische versnellingsbakken. Opkomende succesnummers zijn druksensoren voor remsystemen of brandstofinjectie, en de bandendrukmonitoringsystemen.

Betrouwbaarheid is de prioriteit. Dat kan alleen als de medewerkers echt bekommerd zijn om hun product. Daarvoor is intrinsieke motivatie nodig, ownership, een attitude van verantwoordelijkheid nemen voor je werk. “Je streeft naar meesterschap. Dat lukt niet door op je lauweren te rusten. Wel door elke dag kritisch te zijn voor wat je doet. Wij noemen dat: de liefde voor de weg”, vertelde Françoise Chombar aan het blad van VKW Limburg toen Melexis recentelijk de Ambiorixprijs kreeg. “Onze strategie wijzigt amper van jaar tot jaar en toch zijn we heel erg beweeglijk en flexibel in onze manier van werken. Permanent verbeteren maakt deel uit van ons DNA en je kan alleen maar verbeteren als je je continu aanpast”, zegt ze nu.

Kostenbewust

De moeder van drie is twintig jaar directielid en negen jaar co-CEO of CEO van Melexis. Ze heeft de naam secuur en direct te zijn. Toen in juli de resultatenteleconferentie met vertraging begon door een technisch probleem, voegde ze de operator live toe dat het haar speet dat die zich niet had verontschuldigd. Stabiliteit en transparante rapportering zijn sterke punten. Het elfkoppige management bleef vorig jaar onveranderd, op één interne taakverschuiving na. Kostenbewustzijn is permanent. Slechts 7 à 8 procent van de omzet van Melexis gaat naar verkoop-, administratie- en algemene kosten. Bij een concurrent als Infineon ligt dat 5 procentpunten hoger en bij NXP zelfs 11 procentpunten. Voeg daarbij de rendabele productmix en Melexis scoort bedrijfswinstmarges van 23 tot 25 procent, dubbel zo hoog als Infineon, NXP en Renesas en zelfs beter dan Texas Instruments.

Nochtans heeft Melexis niet echt een eenvoudige logistiek. Ontwikkeling gebeurt in acht landen. Productie wordt uitbesteed naar Duitsland, Maleisië en Texas. Assemblage is in Azië, vooral de Filipijnen. Testen is voor België, Bulgarije en Duitsland.

Altijd al heeft Melexis proberen te diversifiëren met wat zij “multimarktproducten” noemen. Voorbeeld zijn de warmtesensoren, die even goed in auto’s als in ovens of contactloze thermometers bruikbaar zijn. Tevergeefs. Die toepassingen groeien _ zelfs met 13 procent in het tweede kwartaal _ maar de automobiel gaat gewoon veel sneller. Melexis verhoogde dit jaar al twee keer zijn verwachtingen, in juli tot 17 à 20 procent omzetgroei.

Meer auto, meer elektronica

Volgens het onderzoeksbureau IHS blijft de autoproductie wereldwijd toenemen met 3,6 procent per jaar in 2013-2017. Tegelijk stijgt de waarde aan halfgeleiders in auto’s in die periode met nog eens 2,3 procent, volgens Strategy Analytics. Vooral China doet het goed met jaarlijks 5,4 procent meer geproduceerde voertuigen en daarbovenop een gemiddelde groei van 5,7 procent halfgeleiderinhoud per jaar. De afzet van Melexis in Azië is nu al even belangrijk als in Europa, hoewel Europese wagens vorig jaar gemiddeld 325 euro aan halfgeleiders aan boord hadden, tegen slechts 172 euro voor Chinese, volgens Strategy Analytics.

Van de gulle vrije kasstroom krijgen aandeelhouders meer dan de helft, terwijl Melexis toch 14 à 15 procent van de omzet blijft investeren in O&O. “Wij brengen gemiddeld één nieuw product uit per maand”, zegt Chombar. In Ieper konden de werknemers vorig jaar intrekken in een nieuw groen en aangenaam gebouw met een prijskaartje van 9 miljoen. Chombar: “Nu pakken we de renovatie in Tessenderlo aan. Een aangename werkomgeving scheppen is ook een manier om dankjewel te zeggen.”

Doe het beter zelf

Al bij al blijven de Belgen een kleine vis in een grote vijver. Chips voor voertuigen zijn een markt van 20 miljard euro, volgens IDC. Dat geeft Melexis dit jaar een aandeel van 1,6 procent. Daartegenover staat dat de Vlamingen aanzienlijk sneller groeien dan de 9,4 procent jaarlijkse stijging die IDC gemiddeld verwacht tussen 2013 en 2018. Concurrenten zoals Infineon of AMS hebben recentelijk acquisities gedaan of minstens bekeken. Melexis zweert traditioneel bij autonome groei. Het bedrijf is voor 53,58 procent verankerd in de Xtrion-holding, die op haar beurt ongeveer gelijk in handen is van het echtpaar Chombar/De Winter en Roland Duchâtelet. Meer dan driekwart van de halfgeleiders van Melexis (gemeten in waarde) komt van het Duitse zusterbedrijf X-Fab, waarvan Xtrion 59 procent van de aandelen heeft.

Patentenslag

Een schaduw over het succes is een octrooizaak in Apple-Samsung-stijl met AustriaMicroSystems (AMS). Die draait om een bepaald type magnetische sensoren van Melexis, een van zijn succesvolste productlijnen. Volgens AMS schendt Melexis het octrooi dat AMS in 2001 kocht van een lab van de ETH Zürich-universiteit toen het nog in aanvraag was. In 2004 werd het toegekend. In januari 2009 klaagden de Oostenrijkers Melexis aan bij een rechtbank in Düsseldorf. Op dat moment had AMS zelf nog geen magnetische sensoren in de markt.

AMS won in eerste aanleg, maar Melexis wist het octrooi in een parallelle procedure nietig te laten verklaren wegens gebrek aan nieuwheid. Het Federale Hooggerechtshof in Karlsruhe deed die vernietiging in mei echter in beroep ongedaan. De afwijzing reactiveert het vonnis in Düsseldorf dat Melexis ongelijk had gegeven.

Moritz Gmeiner, verantwoordelijk voor relaties met investeerders bij AMS, verwacht dat Melexis in beroep zal gaan en dat een uitspraak nog negen tot twaalf maanden op zich zal laten wachten. Over claims is nog niet gesproken, zegt hij. Hij verwacht “een substantieel getal”. “De inbreuk gaat al tot 2003 terug. Het gaat over grote aantallen per jaar en over veel jaren.”

Volgens Melexis juicht Gmeiner te vroeg. “Onze sensoren schenden het patent van AMS geenszins. De interpretatie in eerste aanleg in Düsseldorf is duidelijk door die van het Hooggerechtshof in Karlsruhe verworpen. AMS wil hiermee enkel zo veel mogelijk onrust stoken in de markt. Die houding beschouwen wij als onprofessioneel en onethisch”, laat Chombar weten.