Hoe VRT Sandbox de innovatie in het medialandschap versnelt

De VRT speelt een voortrekkersrol in Europa voor innovatie in de mediasector. Dat bleek dit jaar opnieuw op het technologiefestival Slush. “Het doel is technologie uit te wisselen, samenwerkingen op te zetten en start-ups te helpen groeien.”

De non-profitorganisatie Slush, geleid door studenten, slaagt er al elf jaar in het kruim van de Europese start-upscene in november naar het donkere, koude Finland te lokken. Ook dit jaar trokken weer duizenden techbedrijven, topinvesteerders en keynotesprekers naar Helsinki voor ‘s werelds meest bekende technologiefestival. De grote evenementenhal Messukeskus gonsde als vanouds als een bijenkorf, maar het hart van Slush klopt ook almaar meer in de zowat honderd nevenevenementen die her en der in Helsinki plaatsvinden.

“Slush is van een tweedaagse uitgegroeid tot een week met side events,” zegt Hanna Tuohino, die het investerings- en exportpromotieagentschap Flanders Investment & Trade (FIT) vertegenwoordigt in Finland. Een van die nevenevenementen was georganiseerd door FIT Finland en de Vlaamse publieke omroep VRT. “Met VRT Sandbox en de VRT Sandbox Hub is VRT erin geslaagd innovatie in de mediasector te versnellen en een netwerk op poten te zetten van mediabedrijven die innovatie met mediatechnologie stimuleren”, zegt Tuohino.

Technologie

Het event van FIT en VRT richtte zich op start-ups, omroepen en investeerders in de media. Klassieke mediabedrijven moeten opboksen tegen nieuwe concurrenten als Netflix, zien hun reclame-inkomsten verdwijnen naar grote multinationals als Facebook en Google, en moeten investeren in innovatie, terwijl hun budgetten krimpen. Vorige week nog betoogde het VRT-personeel tegen de besparingen die de Vlaamse regering-Jambon heeft aangekondigd.

De omroepen blijven evenwel niet bij de pakken zitten. Om die uitdagingen het hoofd te bieden, werken Europese publieke omroepen steeds meer samen. Ze experimenteren volop met technologie als artificiële intelligentie, intelligente luidsprekers, sociale media en software om de productie van programma’s te automatiseren. De VRT richtte daarvoor het Europese samenwerkingsverband Sandbox Hub op. “Het doel is technologie uit te wisselen, samenwerkingen op te zetten en start-ups te helpen groeien”, zegt Sarah Geeroms, die bij VRT Innovatie de Sandbox Hub oprichtte en leidt, en strategische partnerschappen sluit met wereldwijde partners. “We hebben verschillende modellen. Naast VRT Sandbox hebben we ook Video Snackbar.”

Andries Reymer, een onderzoeker aan de Antwerp Management School (AMS) gespecialiseerd in innovatie, legt uit hoe die VRT Sandbox – een metaforische zandbak om te spelen met nieuwe technologie – werkt. “De VRT Sandbox is een miniteam, maar het krijgt wel aanvragen vanuit heel de wereld, tot Australië toe, om bij de VRT technologie te komen testen. Een start-up krijgt zo toegang tot het brede platform van een miljoen luisteraars of kijkers. De start-up leert of zijn applicatie zo veel mensen kan bedienen, en kan uit die test leren en groeien. De VRT leert of die applicatie een toegevoegde waarde kan zijn.”

Zo’n vijftien Europese omroepen, van het Portugese RTP tot het Finse YLE, hebben die zandbak gekopieerd. Video Snackbar gaat dezelfde weg op. Contentmakers krijgen bij de VRT rugzakjes met kits voor streaming, audio of podcasting, die ze kunnen testen in live-uitzendingen.

Acceleratoren

De VRT Sandbox is een van de achttien leden van de Sandbox Hub, een internationaal netwerk van acceleratoren voor media-innovatie, dat Geeroms oprichtte met financiering van MediaRoad, een net afgelopen project van het onderzoeks- en innovatieprogramma Horizon 2020 van de Europese Unie. “De Sandbox Hub, die we nog altijd leiden, is een plek geworden waar publieke omroepen en commerciële mediabedrijven hun internationale innovatiestrategie en technologie met elkaar bespreken. We proberen samenwerkingen op te zetten en start-ups te laten groeien.” De VRT kan bijvoorbeeld technologie overnemen die een andere omroep uittestte.

Vorig jaar telde de Sandbox zes leden, nu zijn het er al achttien, waaronder France TV en Radio France, het Nederlandse NPO, de Duitse zenders ARD en ZDF en sinds kort ook de Belgische Franstalige omroep RTBF. “Ook de Vlaamse commerciële partijen willen we erbij”, zegt Sarah Geeroms. “Daarom ben ik blij dat DPG Media (met onder meer vtm, Het Laatste Nieuws, De Morgen als merken, nvdr) lid is geworden. We hebben ondertussen redelijk wat dingen gedaan. We hebben 69 start-ups de kans gegeven te pitchen op evenementen zoals Slush, waarvan 22 Vlaamse. We hebben meer dan twintig internationale samenwerkingen tussen een start-up en een omroep verwezenlijkt, waarvan tien met Vlaamse bedrijven.”

Zowat zestig van die binnen- en buitenlandse start-ups in dat netwerk stellen vandaag overigens hun technologie voor tijdens Media Fast Forward, een event van de VRT voor mediaprofessionals, dat plaatsvindt in The Egg in Anderlecht.

Vaandeldragers

Een van de eerste bedrijven om gebruik te maken van VRT Sandbox is Spott. Het bedrijf uit Aalst maakt software waarmee de kijker producten die hij of zij in tv-programma’s of reclamefilmpjes ziet, kan identificeren en kopen. Spott ziet zijn omzet dit jaar vervijfvoudigen richting een miljoen euro en heeft 25 mensen in dienst in België en Portugal.

“Met de VRT hebben we onderzocht hoe het klassieke reclamemodel, waarbij programma’s worden onderbroken voor reclame, vervangen kan worden door andere monetiseringsmodellen”, zegt medeoprichter en CEO Jonas De Cooman. “Stel dat je de trui van Jeroen Meus leuk vindt, dan kun je die toevoegen aan je winkelmandje. De technologie is klaar, maar het is een strategische beslissing wanneer die voor het eerst gebruikt zal worden. Wellicht zal de eerste stap zijn via sociale media te werken.”

De Belgisch-Amerikaans-Koreaanse start-up Kiswe maakte eerder al gebruik van VRT Sandbox om een interactieve kijkervaring te testen waarbij kijkers hun eigen regisseur zijn. Met zijn platform kunnen zenders sportwedstrijden interactief maken door influencers via sociale media live in de uitzending commentaar te laten geven. Kiswe overtuigde onder meer de Americanfootballcompetitie NFL in de VS. Kiswe was er ook bij in Helsinki. “We zijn op zoek naar meer klanten in Noord-Europa en dan kun je het beste naar de side events gaan waar zij als publiek zitten”, zegt Jorre Belpaire, hoofd van Kiswe Europe. Nog een vaandeldrager van de Belgische mediatechsector is Limecraft. Het Gentse bedrijf, dat via de Sandbox Hub al meerdere internationale omroepen tot zijn klanten mag rekenen, heeft een digitaal productieplatform voor onder meer productiehuizen en omroepen. Het VRT-programma Gevoel voor tumor is bijvoorbeeld gemaakt met technologie van Limecraft, dat dit jaar met veertien werknemers de kaap van een miljoen euro omzet wil ronden en break-even draait.

Maarten Verwaest, medeoprichter en CEO van Limecraft, vindt het knap hoe de VRT een voortrekkersrol speelt bij de Europese omroepen. “Het is niet altijd makkelijk met nieuwe technologie projecten binnen te halen bij de omroepen in het netwerk. De Sandbox is een nodige, maar geen voldoende voorwaarde om verandering erdoor te krijgen bij de omroepen. Je hebt een kampioen nodig, die je in het bedrijf verdedigt”, zegt Maarten Verwaest. “Als ik kijk naar wie klant is geworden bij ons, gaat het vooral om organisaties die in zwaar weer zaten en een urgent probleem hadden, waar wij hen mee konden helpen. De geautomatiseerde ondertiteling die we bijvoorbeeld met de VRT hebben ontwikkeld, hebben we uiteindelijk niet aan hen verkocht, maar aan de BBC en de NPO omdat de overheid hen ertoe aanzette te automatiseren.”

“De VRT kan niet alle technologie aankopen die start-ups hier testen”, besluit Sarah Geeroms. “Daar is onvoldoende budget voor. We moeten dus keuzes maken. We willen de start-up de kans geven zijn technologie te valideren in reële producties. Als die technologie daarna naar DPG Media of SBS gaat, is dat voor ons ook nog een geslaagde missie.”