Het groent in den Oosten

De Aziatische landen investeren in groene technologie en gaan de concurrentie met elkaar aan.

In Azië wordt de strijd over de groene technologie ingezet. De overheden bereiden een tijdperk voor waarin milieuvriendelijke producten kunnen leiden naar exportsuccessen. In China, Japan, Zuid-Korea en elders worden grote delen van de stimuleringsmaatregelen toegewezen aan groene projecten. Het wordt gezien als een middel om nieuwe jobs te scheppen, de eigen koolstofuitstoot te verlagen en producten te verkopen in het buitenland.

Wereldwijd hebben regeringen 500 miljard dollar gebudgetteerd voor projecten voor een groene New Deal, zo schat de HSBC-bank. Azië is goed voor meer dan drie vijfde van dat totaal. Tegen het einde van 2009 is ongeveer een vijfde daarvan uitgegeven, de rest wordt in de loop van 2010 kwistig rondgestrooid. Ook privékapitaal stroomt toe.

Waar het geld naartoe gaat, verschilt van regio tot regio. Sommige landen leggen de nadruk op bepaalde sectoren (zoals zonne-energie) of opkomende technologie (zoals brandstofcellen) met het oog op de uitbouw van een toekomstige markt. Bij andere initiatieven wordt gewoon gebruikgemaakt van de bestaande technologie om de interne uitstoot (koolstof opvangen bij de elektriciteitscentrales, bijvoorbeeld) te verlagen. Slechts 15 procent van de bestedingen is gericht op onderzoek en ontwikkeling.

China heeft volgens sommige maatstaven het meest ambitieuze beleid. Het heeft ongeveer 220 miljard dollar – een derde daarvan zijn totale fiscale stimuli – opzijgezet voor projecten als wind-, zonne-, waterkracht- en schone steenkooltechnologieën. Dat moet voor het land voldoende zijn om de doelstelling te bereiken om tegen 2010 het aandeel van hernieuwbare energie op te voeren naar 10 procent.

Het accent op zonne-energie vormt niet alleen een reddingsboei voor spartelende Chinese firma’s, maar wijst ook op een inspanning om de uitstoot te verminderen. Zonder subsidies is zonne-energie zowat vier keer duurder dan de elektriciteit die uit steenkoolcentrales komt. De Chinese ondernemingen zijn nu de grootste producenten van zonnepanelen ter wereld – bijna allemaal bestemd voor de export – net op het ogenblik dat er een massale verzadiging optreedt en bedrijven de deuren moeten sluiten. Door de binnenlandse vraag aan te zwengelen, streeft het Chinese programma de bijkomende doelstelling na om dat overaanbod op te slorpen en de ondernemingen een kans te geven om te overleven.

Zuid-Korea heeft milieuvriendelijke technologie tot een hoeksteen van zijn beleid gemaakt. Het budget, zo’n 60 miljard dollar die in 2012 moeten gespendeerd worden, is kleiner dan dat van China, maar vertegenwoordigt toch een kolossale vier vijfde van Zuid-Korea’s totaal stimuleringspakket. In 2010 zijn er belastingvoordelen, subsidies, kredietgaranties en bestedingsprogramma’s op zowat alles, van hybride wagens tot de uitrusting van gebouwen met spaarzame ledverlichting.

Het land is van plan om tot en met 2013 ongeveer 2 procent van zijn bbp te besteden aan groene technologie. Geprangd tussen China (met zijn lagere kosten) en Japan (met zijn superieure technologie) hebben de Koreaanse fabrikanten nog heel wat achterstand in te halen. De bureaucraten hopen het marktaandeel van Zuid-Korea voor die technologieën tegen 2013 op te krikken van 2 naar 8 procent.

Japan is lange tijd een voortrekker geweest in groene technologie. Het heeft 35 miljard dollar van zijn stimuli, zo’n 6 procent, veil voor milieuvriendelijke technologie zoals subsidies voor woningprojecten met zonne-energie. Zijn groene stimu-lans is evenwel kleiner dan die van zijn buren omdat het langs zijn normale begroting in 2009 al 22 miljard dollar in milieu en milieubescherming pompte. 7 miljard daarvan was bestemd voor schone energie, atoomkracht incluis. De nieuwe regering heeft ambitieuze doelstellingen voor de verlaging van de emissies.

Als het maar groen is

Wat wordt nu precies onder groene technologie verstaan? De cijfers omvatten water- en afvalverwerkingprojecten die groen zijn, maar niet gerelateerd zijn aan energie. Bijna 100 miljard dollar van de Chinese stimuleringsmaatregelen gaat naar een meer energie-efficiënt spoorwegsysteem.

Het is voor de Aziatische IT een natuurlijke evolutie om de nadruk op groene technologie te leggen. Ledschermen en halfgeleiderchips steunen op dezelfde materialen en fabricageprocessen als zonnecellen. Heel wat fabrieken werden dan ook gewoon omgeschakeld. De batterijtechnologie voor elektrische wagens maakt gebruik van de intellectuele eigendom die ontwikkeld werd voor elektronische gadgets.

DE AUTEUR IS CORRESPONDENT VAN THE ECONOMIST IN TOKIO.

y Door Kenneth Cukier