Gent wordt volwassen, Mechelen pauzeert

Gent koestert ambitieuze kantoorplannen. Op termijn moet het kantooraanbod in de stad toenemen tot ongeveer 1,6 miljoen vierkante meter. Ondertussen lijkt de Mechelse kantoormarkt aan een adempauze toe.

2 006 was een topjaar voor de Gentse kantoormarkt. In totaal 57 transacties – een Gents record – resulteerden in een totale kantooropname van bijna 45.000 vierkante meter. Dat is de tweede hoogste take-up in de voorbije acht jaar. Alleen 2004 was met een kantooropname van 65.000 vierkante meter nog sterker, maar in dat hoge cijfer weegt de verhuizing van de federale overheid naar het Zuiderpoort Office Park (goed voor 30.000 vierkante meter) zwaar door. De gemiddelde jaarlijkse take-up in Gent bedraagt ongeveer 25.000 vierkante meter.

TeleAtlas tekende in 2006 voor de grootste transactie. De digitalekaartenmaker ruilde zijn stek aan de Moutstraat voor vier verdiepingen (6400 vierkante meter) in het Zuiderpoort Office Park.

Gent-kantoorstad mocht zich ook verheugen in internationale belangstelling. De IJslandse verzekeraar Sjóvá-Almennar zou meer dan 150 miljoen euro hebben neergeteld voor het Zuiderpoort Office Park. Ook dat was nooit gezien in Gent.

Geen Gentse transparantie

Het is de stad Gent zelf die uitpakt met de mooie cijfers. In Brussel en Antwerpen zijn het de grote makelaarskantoren die deze informatie verzamelen en verspreiden, maar in Gent zijn die grote spelers slechts sporadisch actief. Met als gevolg dat de Gentse kantoormarkt niet meteen uitblinkt in transparantie. Het Gentse stadsbestuur heeft daarom maar zelf het initiatief genomen om de kantoormarkt in kaart te brengen. De dienst economie van de stad presenteerde in 2006 de eerste resultaten van het onderzoek.

En – verrassing – de Gentse kantoormarkt blijkt niet zo klein als gedacht. De dienst economie raamt de voorraad kantoorruimte op 1,28 miljoen vierkante meter. Voorheen ging men er altijd vanuit dat de Gentse kantoormarkt ongeveer 800.000 vierkante meter groot was. De onderzoekers merken zelf wel op dat het nieuwe cijfer niets verandert aan de positie van Gent binnen de Belgische kantorenmarkt. Gent neemt nog altijd de derde plaats in, na Brussel en Antwerpen, maar voor Mechelen en Leuven.

Met die 400.000 vierkante meters extra kan Gent toch wat meer gewicht in de schaal leggen. En Gent plant nog een aanzienlijke uitbreiding van zijn kantorenpark. “Gefaseerd over tien tot vijftien jaar staat er nu al ongeveer 250.000 nieuwe kantoorruimte op stapel,” zegt Xavier Depauw, kabinetsattaché van schepen voor Economie Mathias De Clercq (VLD). Het gaat om de projecten The Loop (155.000 vierkante meter op de site van Flanders Expo), de stationsomgeving van Gent-Sint-Pieters (90.000 vierkante meter) en het Arteveldestadion (10.000 vierkante meter). Kleinere ontwikkelingen inbegrepen zou het kantooraanbod zelfs toenemen met 312.000 vierkante meter.

Kan Gent de groei aan?

Daar staat tegenover dat er – vooral in het stadscentrum – ook verouderde kantoorruimte verdwijnt. De Christelijke Mutualiteit (CM) verlaat op termijn het kantoorgebouw (15.000 vierkante meter) tussen de Peperstraat en de Hoogstraat. In de plaats van het kantoorcomplex komt een woonproject van de Nederlandse projectontwikkelaar City Projects. En ook de Belgacomtoren aan de Keizer Karelstraat moet in 2008 plaatsmaken voor een residentieel project: de projectontwikkelaars Canal Properties en Sovapex plannen er een complex met appartementen, hotelkamers, seniorenflats en ook enkele winkels.

Rekening houdend met de kantoorprojecten in realisatie, de geplande ontwikkelingen en de kantoorruimte die verdwijnt, zou de Gentse kantoormarkt op lange termijn kunnen doorgroeien naar 1,6 miljoen vierkante meter. Kan Gent dat aan? Mits de projecten goed gefaseerd op de markt komen en gegeven de gemiddelde take-up van 25.000 vierkante meter per jaar, kan dat volgens de dienst economie geen probleem zijn.

Mechelen: aarzelende vraag

Ook in Mechelen werd nog een opmerkelijke investeringsdeal afgerond. VastNed Offices/Industrial, de Nederlandse moedervennootschap van Intervest, verwierf voor een bedrag 27,9 miljoen euro Mechelen Tower en gebouw van Mechelen Campus.

Op het front van de verhuringen viel er in 2006 echter weinig nieuws te rapen in Mechelen. En ook 2005 was al een bijzonder mager jaar. “Ik vrees dat de Mechelse kantoormarkt momenteel verzadigd is,” zegt Rudy Baeyens, head of agency bij Immobiliën Hugo Ceusters. “Mechelen lag eind jaren negentig erg goed in de markt. Het was een interessant alternatief voor Brussel en Antwerpen. Maar die trend lijkt nu wat over zijn hoogtepunt heen. Bedrijven tonen weer meer interesse voor de noordkant van Brussel of het zuiden van Antwerpen. Dat neemt niet weg dat Mechelen een enorme evolutie heeft gekend: tien jaar geleden was er in Mechelen nauwelijks hoogwaardige kantoorruimte, vandaag is er een erg mooi aanbod.”

Ondanks de zwakke huurmarkt, geeft Mechelen zijn ambitie als kantoorstad niet op. “Het is wel degelijk de bedoeling om het aanbod van kantoorruimte uit te breiden,” stelt schepen Karel Geys (SP.A), schepen voor Ruimtelijke Ordening en Stadsplanning. “Maar die nieuwe kantoren moeten wel goed bereikbaar zijn met het openbaar vervoer.” De schepen geeft het voorbeeld van de strategische gelegen Raghenosite waar nog nieuwe ontwikkelingen mogelijk zijn. En ook op de Arsenaalsite is ruimte voor kantoren voorzien. “Dat is het grootste project in Mechelen. We willen daar wonen, werken en ontspannen samenbrengen,” aldus Geys.

Laurenz Verledens