FISKALE PROCEDURE. Als een tang op een varken

Het nieuwe wetsontwerp ter hervorming van de fiskale procedure zal het aantal geschillen nog meer de hoogte injagen, zegt advokaat Reinhold Tournicourt.

De fiskale administratie gaat gebukt onder een enorme berg geschillen. Jaarlijks dienen de belastingplichtigen tussen 130.000 en 150.000 bezwaarschriften in. Ook de hoven van beroep worden overstelpt met fiskale betwistingen. Dagelijks groeit de gerechtelijke achterstand.

Al zeven jaar lang kondigt de regering een hervorming aan van de fiskale procedure. Na veel zwoegen en zweten wordt begin ’94 een eerste wetsontwerp voorgelegd. Het bundelt de zeven bestaande wetboeken. Maar de Raad van State boort de tekst de grond in. Vervolgens geeft Financieminister Philippe Maystadt de opdracht een mini-harmonizatie tussen direkte belastingen en BTW op 1 juli ’96 fuseren beide administraties uit te werken. Dit voorstel ligt nu ter diskussie.

“Het resultaat is heel pover, ” zegt advokaat Reinhold Tournicourt : “Naast de anomalieën zal de invoering van een belastingrechter waarbij de fiskus het recht krijgt in beroep te gaan tegen de beslissing van eigen kollega’s het aantal geschillen niet verminderen, maar vermeerderen. Ook druist het ontwerp in tegen de fundamentele Rechten van de Mens. Zo krijgt de belastingplichtige geen zwijgrecht noch een volledige inzage in zijn dossier. ” Daarom pleit de bekende verdediger van het Charter van de Belastingplichtige gesteund door de Orde voor behoud van de huidige bezwaarprocedure inzake direkte belastingen en de introduktie van dit systeem bij de BTW, mits de nodige aanpassingen.

Het wetsontwerp beoogt een integratie van twee administraties. Maar de kreatie van polyvalente ambtenaren noemt Tournicourt een illuzie : “Ook bij de advizeurs vind je weinig mensen die zowel BTW als direkte belastingen beheersen. Zelfs binnen de Biezondere Belastinginspektie (BBI), waar dergelijke samenwerking al bestaat, opereren de kontroleurs in tandem. Daarom zou het beter zijn BTW, doeane en aksijnzen samen te voegen. Die materies passen van nature bij elkaar. Zij hebben namelijk de omzet van het bedrijf als gemeenschappelijke basis en vallen onder Europese richtlijnen. “

Enderzijds hekelt de bekende pleitbezorger het initiatief van de wetgever om uit de bestaande procedures steeds de meest verregaande bevoegdheden te extrapoleren : “Naargelang het hem uitkomt, zet de kontroleur zijn pet van BTW of van direkte belastingen op. Hierdoor komen de rechten van verdediging in het gedrang. ” Anderzijds stelt Tournicourt merkwaardige anomalieën vast. Als markant voorbeeld verwijst hij naar het bankgeheim : “Totnogtoe mag de fiskus geen gegevens van financiële instellingen gebruiken om te taxeren, uitgezonderd bij mekanismen van medeplichtigheid tussen bank en kliënt inzake direkte belastingen. Deze regel wordt nu bij de BTW uitgebreid tot elke aanwijzing van fraude. Dat noem ik recht in dienst van de macht. “

Hetzelfde geldt voor de invoering van de techniek der tekenen en indices als bewijs voor BTW-aanslagen, aldus de advokaat : “Zo ontstaat een dubbel vermoeden naast schatting van het inkomen wordt ook een raming van de gemaakte kosten gemaakt om de omzet te berekenen en dat mag niet. De rechtspraak ter zake is zeer duidelijk. Tenslotte poogt de fiskus de aanslagtermijnen te uniformizeren. Maar BTW en direkte belastingen kunnen niet gelijkgeschakeld worden, aangezien ze respektievelijk verjaren en vervallen. Beide systemen passen op elkaar als een tang op een varken. “

GESCHILLEN.

Naar analogie met het buitenland wil het nieuwe wetsontwerp een fiskale rechtbank invoeren. Op dit ogenblik kan de belastingplichtige een bezwaarschrift indienen bij de gewestelijke direkteur van de direkte belastingen.

Het feit dat deze ambtenaar tegelijk rechter en partij is, stoort Tournicourt geenszins : “In de huidige procedure krijgt de fiskus de mogelijkheid zichzelf te korrigeren. Aangezien het korps van geschilleninspekteurs uit wijze en ervaren mensen bestaat, verloopt dit systeem tot ieders genoegdoening. Bovendien waren hun uitspraken definitief voor de administratie. Alleen de belastingplichtige kon in hoger beroep gaan. “

In de praktijk stelt de advokaat vast dat de BBI zich niet neerlegt bij de beslissingen van de gewestelijke direkteurs. Zij blokkeren de definitieve uitspraken door hun verplicht advies ter zake steeds uit te stellen, zonder dat de belastingplichtigen iets in de pap te brokken hebben. Tournicourt : “De nieuwe maatregel heeft een tegenovergesteld effekt dan oorspronkelijk bedoeld. Het aantal geschillen zal toe- in plaats van afnemen. Bij elke diskussie moet de rechtbank ingeschakeld worden. In plaats van dialoog kiest de fiskus voor een procedure van konfrontatie. De hervorming wordt louter ingevoerd om de BBI de kans te geven in beroep te gaan tegen beslissingen van haar eigen kollega’s-ambtenaren. “

ERIC POMPEN

ADVOKAAT REINHOLD TOURNICOURT Nieuw wetsontwerp geeft BBI de kans in beroep te gaan tegen beslissingen van kollega’s.