Redactie Trends

Eric Van Zele en de andere provocatieve luisteraars

Op kwaliteit staat geen leeftijd, en dat geldt zeker als het om topkwaliteit gaat. Goede wijn wordt beter met langer te liggen. Beide boutades zouden kunnen slaan op Barco-topman Eric Van Zele (65), door de jury van Trends verkozen tot Manager van het Jaar 2012.

Op kwaliteit staat geen leeftijd, en dat geldt zeker als het om topkwaliteit gaat. Goede wijn wordt beter met langer te liggen. Beide boutades zouden kunnen slaan op Barco-topman Eric Van Zele (65), door de jury van Trends verkozen tot Manager van het Jaar 2012.

Zoals Managers van het Jaar bijna obligaat plegen te doen, stelt ook Eric Van Zele dat hij wel wat geluk heeft gehad en dat hij veel te danken heeft aan zijn familiale en professionele omgeving. Volkomen in de traditie van de meeste van zijn voorgangers vertoont ook hij de neiging zijn eigen verdienste wat naar de achtergrond te duwen. We nemen de vrijheid om die goedbedoelde en deels misschien zelfs correcte duidingen toch met een flinke korrel zout te nemen. Topmanagers zijn niet per se helden of bikkelharde types. Het zijn mensen van vlees en bloed met een paar puntige karaktertrekjes. Absoluut zeker is wel dat ze niet zomaar afhangen van hun omgeving. Ze creëren die, boetseren ze, werken ermee, wijzigen ze en gaan er gepast mee om. Niet zelden gaat het er daarbij woelig aan toe. Zo ook bij Eric Van Zele in zijn lange loopbaan.

Luisteren naar mensen, zo vertelt de Manager van het Jaar, werd naarmate de jaren vorderden een almaar belangrijker onderdeel van zijn leiderschap en managementstijl. In het betere onderzoek over management komt het aspect luisteren ook steeds nadrukkelijker aan de orde. In het geval van de succesvolle managementverhalen gaat het echter niet om passief luisteren. Ik zou het veeleer provocatief luisteren durven te noemen. Een topmanager moet beseffen dat er voor zijn medewerkers vaak een hoge drempel bestaat in de communicatie naar hem/haar toe. Die drempel verlagen is een eerste noodzakelijke stap om tot zinvol luisteren te kunnen komen. Praten met de baas mag geen opgave zijn.

Ten tweede – en hier komt het provocatieve stilaan om de hoek piepen – moet een topmanager zijn mensen ook de ruimte gunnen om er communicatief ‘voor te gaan’. Wijlen George Stigler, Nobelprijswinnaar Economie, legde me ooit de volgende logica voor: tijd is kostbaar en communicatie vergt altijd tijd, soms zelfs veel. Dus is het heel waardevol communicatie kort en duidelijk te houden. Anders doe je aan waardeafbraak. Zorg er als manager dus voor dat je medewerkers geen remming voelen en vooral zich geroepen voelen duidelijk te communiceren. Zet hen ertoe aan onverkort te zeggen waar het op staat. Loud and clear. Nuanceren kan altijd achteraf, breng eerst je boodschap, vraag of wat dan ook zo helder en direct mogelijk over.

Het is niet vanzelfsprekend om van iedereen klare en duidelijke communicatie te krijgen, zeker als de boodschapper vreest dat zijn overste de boodschap misschien minder of zelfs helemaal niet leuk zal vinden. Nochtans zit er net in die boodschappen de meeste toegevoegde waarde, zeker ook voor topmanagers. Je omringen met jaknikkers en naar-de-mond-praters zal je uiteindelijk weinig bijbrengen. Je eigen inzichten zijn erg valabel en noodzakelijk, maar de kruisbestuiving met anderen is ook van het grootste belang. Elke topmanager zou moeten weten dat hij of zij slechts het beste uit zijn medewerkers kan halen als die laatsten weten dat ze naar hun baas toe open, kritisch en… provocatief mogen zijn. Daar heeft de Amerikaanse managementcultuur misschien toch nog altijd een streepje voor op de Europese en de Aziatische. Amerikanen voelen zich ongemakkelijk als ze moeten conformeren, wij voelen ons veeleer ongemakkelijk als we tegen het tij in moeten gaan.

In het recente boek ‘The Greatest Business Decisions of All Time. How Apple, Ford, IBM, Zappos, and Other Made Radical Choices that Changed the Course of Business’ schrijft managementgoeroe Jim Collins: “Beslissingen gaan níét over consensus. Ze gaan over conflict… Het debat moet reëel zijn. Het moet een hevig debat zijn om tot begrip en inzicht te komen. Finaal is het de echte leider die het heft in handen neemt. Conflict en debat leiden tot een beslissing op topniveau. Unanieme beslissingen zijn zelden grote beslissingen.” In deze tijden van zeer grote onzekerheden lijken deze woorden van Jim Collins meer dan ooit aan de orde.

Partner Content