‘Westerse bedrijven onderschatten de impact van de TikTok-oorlog in Oekraïne’

TikTok en andere socialemediaplatformen geven miljoenen Oekraïners, en hun president Volodimir Zelenski in het bijzonder, een machtige directe lijn naar de wereldwijde publieke opinie. Veel westerse bedrijven zullen de komende jaren door het stof moeten gaan voor hun indirecte steun aan het regime van de Russische president Vladimir Poetin of omdat ze profiteren van de oorlog.

De Oekraïense filmpjes en getuigenissen op TikTok, Twitter en andere internetplatformen zullen de tanks van Poetin niet stoppen, maar hun invloed is niet te onderschatten. Ze hebben de voorbije dagen mee een draagvlak gecreëerd in het Westen voor ongeziene economische sancties tegen Rusland en voor directe militaire steun voor Oekraïne. De maatschappelijke druk is zo groot dat westerse bedrijven massaal hun activiteiten zullen afbouwen. Zo gaven de oliemaatschappijen BP en Shell hun participaties in de Russische oliesector al op en kondigde Apple aan dat het niks meer zal verkopen in Rusland.

Het Westen neemt ook de Russische miljardairs in het vizier, die dankzij hun nauwe banden met het regime van Poetin hun enorme rijkdom konden opbouwen. De komende weken zullen westerse bankiers, boekhouders, advocaten, politici en belastingadviseurs in het nauw gedreven worden over hoe ze altijd de herkomst van het geld van de Russische oligarchen hebben genegeerd. Op iets langere termijn zal de economische crisis en de hogere inflatie door de oorlog een politiek klimaat creëren waarin bedrijven hun hogere winsten veel meer zullen moeten verantwoorden. Het label van ‘oorlogsprofiteur’ zal op veel bedrijven geplakt worden en zal een sterk argument zijn om bedrijven en kapitaal strenger aanpakken. Dat gebeurde na de twee wereldoorlogen.

Telkens als een filmpje uit Oekraïne zich als een lopend vuurtje verspreidt op het internet, komt er een barstje bij in de spelregels van het huidige westerse kapitalisme. Geld bleef nooit lang stinken, dat was de voorbije decennia een zekerheid. Er kon met bijna iedereen zaken gedaan worden. Men kwam er ook zowat altijd mee weg om winst en de belangen van de aandeelhouders op maatschappelijke belangen te laten primeren. Hoogstens moest bij een schandaal een bedrijf van naam veranderen of moest de bedrijfstop opgeofferd worden. Maar nu staan miljoenen mensenlevens en de veiligheid en de vrijheid van Europa op het spel. Westerse bedrijven moeten dat beseffen, want Oekraïners zullen er ons via sociale media aan blijven herinneren dat we in een compleet ander tijdperk leven.