‘Belgische economie krimpt met 8 procent’

Volgens een analyse van de Nationale Bank en het Federaal Planbureau neemt het reëel bruto binnenlands product (bbp) in België dit jaar mogelijk af met 8 procent als gevolg van de coronacrisis. Het gaat om een voorlopige prognose, afhankelijk van de duur van de maatregelen die de regering neemt om het coronavirus te bestrijden.

Voor hun analyse gingen beide instellingen uit van een scenario waarbij de beperkende maatregelen van de nationale veiligheidsraad in totaal zeven weken aanhouden en de toegevoegde waarde van de privésector met een derde achteruitgaat. Daarna volgt volgens het model een periode van geleidelijk herstel over negen maanden, waarna de economische activiteit zich opnieuw op het groeitraject van vóór de crisis bevindt, zij het 2 procentpunt lager.

Recessie

Terwijl de Nationale Bank zonder de coronacrisis nog uitging van een economische groei van 1,2 procent in 2020, mogen we ons volgens het model nu dus verwachten aan een krimp van 8 procent. Tijdens het eerste kwartaal zou het bbp met 4 procent dalen en tijdens het tweede kwartaal zelfs met 15 procent, waardoor ons land in een recessie terechtkomt.. Daarna volgt in de tweede helft van het jaar wel een ‘krachtig herstel’, blijkt uit de analyse. Dat herstel kan vervolgens ook volgend jaar doorzetten, met een bbp-groei van 8,6 procent .

Vergeleken met een scenario zonder de coronacrisis komt het gecumuleerd bbp-verlies eind juni 2020 op bijna 30 miljard euro, eind december op 45 miljard euro en eind 2021 op bijna 60 miljard euro.

Begrotingstekort

De impact van de coronaschok op de overheidsfinanciën kan het begrotingstekort doen oplopen tot 7,5 procent van het bbp (1,8 procent in 2019). De schuldgraad, die in 2019 voor het eerst in acht jaar onder de symbolische grens van 100 procent van het bbp zakte, ramen de Nationale Bank en het Federaal Planbureau dit jaar op 115 procent.

‘Brutale schok’

Volgens Philippe Donnay van het Federaal Planbureau heeft het coronavirus geleid tot een ‘brutale schok met een nooit geziene omvang’, waarbij 40 procent van werknemers in de privésector tijdelijk werkloos is. Op enkele weken tijd vroegen al ruim 1,2 miljoen werknemers tijdelijke werkloosheid aan en hebben meer dan 300.000 zelfstandigen hun activiteit moeten stopzetten.

Dankzij onder meer de regeling rond tijdelijke werkloosheid en andere maatregelen die de overheid heeft genomen, blijft de impact op het reëel beschikbaar inkomen van de gezinnen echter relatief beperkt, benadrukt Pierre Wunsch, gouverneur van de Nationale Bank. ‘Het gaat om een daling met 1,5 procent’, zegt hij. ‘Maar we denken dat de privéconsumptie wel veel meer zal dalen dan het beschikbare inkomen.’ Dat komt omdat mensen door de beperkende maatregelen van de nationale veiligheidsraad minder mogelijkheden hebben om hun geld uit te geven.

‘Dat verplichte sparen is heel eigenaardig. Normaal zien we in een crisis dat het spaargeld daalt om de consumptie uit te vlakken’, aldus Wunsch. ‘Wij denken dat als de consumptie weer vrij wordt, dat mensen een deel van het spaargeld weer zullen gebruiken, en dat dat de economie zal ondersteunen.’

Faillissementen

Wat de bedrijven betreft, zou het bruto-exploitatieoverschot ten opzichte van 2019 met 40 procent dalen. Zowel Wunsch als Donnay verwacht ook een reeks faillissementen met structureel jobverlies. ‘Maar die hopen we te beperken met maatregelen rond solvabiliteit’, aldus Donnay. Wunsch benadrukt het nu aan de Risk Management Group is om op te volgen hoe groot de impact zal zijn en wat eraan gedaan kan worden.

De Nationale Bank en het Federaal Planbureau benadrukken overigens dat er rond hun analyse grote onzekerheid bestaat. ‘Er bestaan tal van risico’s die tot nog minder gunstige situaties kunnen leiden’, luidt het, zoals een strengere maatregelen of een langere duur ervan, groter productieverlies en veel faillissementen. ‘Omgekeerd zou een snellere terugkeer naar een normale situatie leiden tot een minder ernstige crisis.’ Wunsch hamert er ook op dat het om een technische analyse gaat op basis van hypotheses. “Dit is geen signaal van wat de regering zou kunnen beslissen”, zegt hij.

Volgens beide instellingen is het collectief vermogen van de Belgische economie intact gebleven. ‘Het komt er nu dus op aan dat gezonde bedrijven of sectoren die kampen met solvabiliteitsuitdagingen zo goed mogelijk te helpen zodat ze deze crisisperiode overleven. Dit is van cruciaal belang om te vermijden dat de crisis structurele werkloosheid veroorzaakt en ook om de overheidsfinanciën, na de tijdelijke schok veroorzaakt door de crisis, gezond te houden’, klinkt het.