‘Beleggers maken telkens opnieuw dezelfde fouten’

Columnist Danny Van Quaethem (Société Générale Private Banking) vindt dat we allemaal een voorbeeld moeten nemen aan een opa als Warren Buffett, het grote beleggersgenie uit Omaha.

“New York to east California

There’s a new wave coming, I warn ya

We’re the kids in America (Whoa)

We’re the kids in America (Whoa)

Everybody lives for the music-go-round”

-Kim Wilde

Wie zit tegenwoordig nog om een beursopinie verlegen? Opinies zijn er dertien in een dozijn, maar daar koop je niets mee. Of beter gezegd, daar put je doorgaans weinig innerlijke kracht uit. Hoe ouder we worden, hoe meer we terugkeren naar de basis. De basis, dat zijn de lessen die we kregen van Roland Van der Elst en Warren Buffett. Lang geleden leerde professor emeritus Roland Van der Elst zijn volk beleggen met het boek “Winnen met aandelen”. Die eenvoudige, maar praktische en doeltreffende handleiding is het (her)lezen waard. Roland Van der Elst slaagt er elk jaar nog steeds in om beursparels op te vissen zonder gesofisticeerde hulpmiddelen of netwerken.

Van der Elst hanteert dezelfde stijl als Peter Lynch: eens stevig tegen de banden trappen en vertrouwen op het gezond verstand en een goede rekenmachine. Meer is er niet nodig om goede beursprestaties te leveren. Gezien de waanzinnige bedragen die in ons land nog op “risicovrije” spaarboekjes staan te verkommeren, vrezen we dat zijn volk niet zo veel geleerd heeft. Bij de beursactieve bevolking kan men zich ook de vraag stellen of die actievelingen iets leren uit hun ervaringen. Wetenschappelijk en anekdotisch ervaringsonderzoek wijzen uit van niet.

Telkens opnieuw maken beleggers dezelfde fouten. Ze handelen te veel, hoewel dat euvel met dank aan de speculatietaks tijdelijk verholpen is. Tegen beter weten in proberen ze slimmer te zijn dan de markt. Ze timen de markt op basis van al dan niet gesofisticeerde modellen. Het resultaat is dat slechts een minderheid zijn posities afbouwt wanneer dat aangewezen is, zoals na het exuberante eerste trimester van 2015. Omgekeerd gooien ze de handdoek nadat de beurzen al een flinke aderlating ondergingen. Angst is een slechte raadgever. Men verkoopt niet uit angst een verdere hausse te missen. Men verkoopt wel uit angst voor een nog diepere daling.

Het leven is een pak eenvoudiger wanneer men de huisregels volgt van de school van “value”-beleggers van Benjamin Graham en zijn discipel Warren Buffett. Neem het maar aan van Bill Gates, de rijkste man ter wereld: “Als je ooit 20 pagina’s over het zakenleven wil lezen, lees dan de eerste vijftien pagina’s van Warren Buffett en de vijf pagina’s van zijn partner Charlie Munger in de brief aan de aandeelhouders van Berkshire Hathaway in 2015”. Uiteraard mag je alle brieven van Buffett en boeken over dit beleggersgenie lezen, je zal er geen Buffett door worden zoals John Bogle, vurig verdediger van “zijn” indexfonds, beweerde. Maar The Buffett Residence is wel al meer dan een halve eeuw een bescheiden huis van vertrouwen. The master of the house legt elk jaar verantwoording af in een geestige brief aan zijn aandeelhouders.

Met een samengestelde jaarlijkse groeivoet van 19,2 procent over een periode van 51 jaar kan Warren enig gewicht in de schaal leggen. Buffett is echter veel meer dan een beleggingsgenie. Hij is een gewiekst zakenman en haalt het beste uit “zijn” mensen. Hoewel Buffett graag in het middelpunt van de belangstelling staat, verwijst hij met nadruk naar de leiders van zijn diverse ondernemingen.

Daarbij heeft hij wel te weinig aandacht voor het voetvolk. In naam van de winst en de efficiëntie worden duizenden werknemers op straat gezet. Berkshire mag dan wel enkel “vriendelijke” overnames doen, die “vriendelijkheid” geldt enkel voor de top. Het is een paradox voor een man die uiterst bescheiden leeft en zijn vermogen weggeeft.

We onderschrijven zijn afkeer van bureaucratie. Berkshire is de minst bureaucratische en meest efficiënte mega-onderneming ter wereld. Dat zorgt voor de beste resultaten. Een voortdurende toename van de productiviteit is de sleutel voor groei. Het verklaart waarom Amerika de voorbije 240 jaar zo’n vooruitgang kende.

Het zou interessant zijn om Buffetts mening te horen over de eerder pessimistische visie die Robert Gordon in zijn magistrale economische geschiedenis van Amerika (The Rise and Fall of American Growth) neerzet. Professor Gordon is een specialist inzake productiviteit en groei. Maar misschien ziet hij de zaken nu iets te somber in. Hij sluit zich aan bij een stoet eminente “declinists”, die vinden dat Amerika zijn beste tijd gekend heeft. Volgens Gordon gaat de productiviteit er maar mondjesmaat op vooruit en dus zal ook de groei anemisch zijn. Zijn scepticisme sluit aan bij het veel bredere pessimisme over de algemene toestand in de wereld.

Als onverbeterlijke optimist is Buffett het daarmee oneens. Amerika’s kinderen zijn vandaag de gelukkigste generatie aller tijden. Hangt er een beetje vanaf in welk Amerikaans nest je geboren wordt, maar gemiddeld bedraagt de Amerikaanse rijkdom 56.000 dollar per kop. Dat is zes keer meer dan in 1930, het geboortejaar van Warren. En Buffett rekent meteen voor dat de huidige reële groei van 2 procent nog steeds zorgt voor toenemende welvaart. Rekening houdt met een bevolkingsgroei van 0,8 procent per jaar betekent dit dat de gemiddelde Amerikaan zijn welvaart nog steeds met 1,2 procent per jaar ziet toenemen of met liefst 34 procent in de volgende vijfentwintig jaar. We hopen dat Warren het nog mag meemaken, maar statistisch gezien zijn zijn kansen klein. Wat we met zijn allen wel kunnen leren, is zijn aanstekelijk optimisme. Elke ouder leeft met de angst dan zijn kinderen het minder goed zullen hebben. Volgens Warren ten onrechte, want “Amerika’s kinderen zullen het veel beter hebben dan hun ouders”.

Buffett is geen beursgoeroe. Hij verfoeit eenieder die het ook maar aandurft “de beurs te voorspellen”. Maar hij toont ons wel de weg. En niemand is ooit te oud om te leren. Charlie en Warren betreden eindelijk het tijdperk van de 21^ste eeuw. Op zaterdag 30 april om 9u (a.m. Central Daylight Time) wordt de aandeelhoudershappening van Berkshire live gestreamed via Yahoo. Als dat maar niet “glitcht”, zoals onze jongste kinderen zouden zeggen. Maar Warren zou Warren niet zijn zonder de komische afsluiter. U kan meteen nagaan of zijn 92-jarige partner Charlie Munger en de 85-jarige Warren niet weggegleden zijn in “la-la land”. Ze zijn van plan om met voldoende hoeveelheden coca cola en snoep te bewijzen dat hun calorierijk dieet de garantie biedt voor een lang en gezond leven. May you stay, dear Warren, forever young.