Algemene regels bij de samenstelling van uw beleggingsportefeuille

Hoe u uw portefeuille samenstelt, hangt af van uw leeftijd en het risico dat u bereid bent te nemen. Het is verstandig dat u daarbij enkele algemene regels in acht neemt.

Als u geld stopt in een aandeel, kunt u uw hele inleg verliezen. Met obligaties riskeert u minder, want als een bedrijf failliet gaat, staan de obligatiehouders voor de aandeelhouders in de rij van de schuldeisers. Hoeveel risico’s u mag nemen, hangt onder meer af van uw leeftijd.

De vuistregel is dat uw leeftijd bepaalt hoeveel procent van uw roerende vermogen uit obligaties moet bestaan. Bent u vijftig, dan zou u 50 procent obligaties moeten hebben. Bent u dertig, dan is 30 procent obligaties raadzaam.

Hieronder proberen we een kader te geven waarop u zich kunt richten om een portefeuille op te bouwen of te herschikken, zonder dat we beleggingsadvies willen geven. Wij kennen uw persoonlijke situatie niet. Het maakt bijvoorbeeld een groot verschil of u een eigen woning bezit of niet, en of u bijvoorbeeld appartementen in eigendom hebt die elke maand huur opleveren.

De startende belegger

Het is nooit te laat om te beleggen. Doet u dat nog niet, dan was het achteraf bekeken beter daar vorig jaar al mee te beginnen, of in de herfst van 2014, of in de herfst van 2011. Het allerbeste instapmoment van de voorbije tien jaar was maart 2009, maar bijna niemand durfde zich toen op de beurs te wagen. Eerst stond het financiële systeem op instorten, daarna waren er twijfels over het voortbestaan van de euro, en ten slotte hield de economische crisis lelijk huis.

Hoe begin u eraan?

Als u begint te beleggen, moet u zeker zijn dat u dat geld de komende vijf tot tien jaar niet nodig hebt. Wees geduldig en investeer niet al uw geld ineens. Koop systematisch elke maand voor een vast bedrag aandelen. Het is onmogelijk het dieptepunt of het hoogtepunt van de aandelenmarkten te voorspellen. Het zou best kunnen dat de beurs volgend jaar een correctie ondergaat of crasht, maar voor hetzelfde geld blijft u aan de kant staan en mist u een sterk beursjaar. Als u periodiek investeert, koopt u zowel op het hoogtepunt als op het laagtepunt van de cyclus.

Waarin moet u beleggen?

Als we kijken naar het verleden, hebben aandelen op lange termijn het meest opgebracht. Als u uw geld een hele tijd kunt missen, mag u een groot deel ervan investeren in aandelen. Het percentage obligaties of andere vastrentende beleggingen in uw portefeuille is het beste gelijk aan uw leeftijd. Hoe jonger u bent, hoe meer aandelen u zou moeten kopen.

Begin bij voorkeur met investeringen in holdings, die investeren in verschillende beursgenoteerde en niet-beursgenoteerde bedrijven en in verschillende sectoren en regio’s. Een andere manier om meteen voldoende spreiding in uw portefeuille te stoppen, is te opteren voor een gemengd fonds of een aandelenfonds dat wereldwijd investeert.

U mag geen slaap laten als er rode lijntjes in uw effectenportefeuille zitten. Als u risicoavers bent of het geld binnenkort bijvoorbeeld nodig hebt voor een verbouwing, koopt u het beste geen aandelen. Bij aandelen wisselen zeer positieve jaren af met zeer negatieve jaren. Bij obligaties zijn er minder grote schommelingen.

Hoe stelt u uw portefeuille samen?

De cash en de obligaties in uw portefeuille dienen als kussen, om uw bips te beschermen als de beursrit hobbelig wordt. Het rendement – het einddoel van uw beleggingen – moet van de aandelen komen.

De ervaren belegger

U belegt al en vraagt zich vooral af of u nog op de trein moet blijven zitten. Het kan gebeuren dat de beurzen volgend jaar crashen, maar 2018 kan evengoed een nog een beter beursjaar worden dan 2017. Als u het geld binnen de twee jaar nodig hebt, is dit misschien wel het goede moment om uw beleggingen om te zetten in cash. Als u het geld nog een tijd kunt missen, neemt u beter het risico belegd te blijven. U kunt een paar kleine ingrepen doen om uw portefeuille weerbaarder te maken. Besef wel dat te veel aankopen en verkopen aan uw rendement vreet.

Hoe begin u eraan?

U kunt wat winsten veiligstellen en wat meer cash opbouwen. Die cash kunt u inzetten om koopjes te doen na een correctie. Zorg ook voor voldoende risicospreiding. Aandelen waarin u gelooft voor de lange termijn en die u vandaag opnieuw zou kopen, hoeft u niet van de hand te doen. Het is vaak ijdele hoop dat de grote verliezers in de portefeuille een comeback zullen maken. Probeer te vermijden dat emoties de bovenhand nemen bij uw aankoop- of verkoopbeslissingen. We geven enkele stelregels die specialisten, zoals beheerders van pensioenspaarfondsen, hanteren.

Hebt u meer dan 100 procent winst, verkoop dan de helft van uw positie. Zo hebt u uw inleg alvast terug. Als één aandeel meer dan 10 procent van uw portefeuille inneemt, verkoop dan een deel van die positie. Nemen de grootste vijf posities meer dan 40 procent van uw portefeuille in, dan is het ook raadzaam een deel ervan van de hand te doen. Verkoop een aandeel na het eerste slechte bedrijfsnieuws. Vaak volgt er nog slecht nieuws. Mik op minstens 10 procent smallcaps en stel u maximaal voor 20 procent bloot aan muntrisico’s.

Waarin moet u beleggen?

Als de mix in uw portefeuille goed zit, hoeft u misschien helemaal niets te doen. Wilt u nog aandelen kopen, dan kiest u het beste voor achterblijvers, smallcaps en aandelen die gevoelig zijn voor de economische cyclus. Vooral in de Verenigde Staten lijkt de cyclus over zijn hoogtepunt heen.

De trend is uw vriend, zegt een oude beurswijsheid, maar de trend zou dit jaar of het daaropvolgende jaar weleens kunnen keren. Maak goed uw huiswerk en blijf attent.

Hoe stelt u uw portefeuille samen?

U zou u uw leeftijd in obligaties moeten hebben, maar het is niet zo gemakkelijk obligaties die op vervaldag komen te vervangen. Vooral in 2012 en 2013 hebben Belgische bedrijven veel bedrijfsobligaties uitgegeven waar kleine beleggers op konden intekenen. Ze hadden een looptijd van vijf tot zeven jaar en beginnen dus stilaan op vervaldag te komen. We kunnen alleen maar hopen dat die bedrijven de kleine belegger niet vergeten als ze die obligaties moeten herfinancieren. Bij de overheid hebt u niet veel te zoeken. De jongste Belgische staatsbon op tien jaar bracht 0,5 procent bruto op. Na aftrek van roerende voorheffing blijft daar 0,35 procent van over.

U kunt een stukje obligaties vervangen door cash. De hoogste vergoeding op een spaarboekje zonder voorwaarden is 0,75 procent (0,25 procent basisrente en 0,5 procent getrouwheidspremie, als u het geld een jaar laat staan). Het voordeel van een spaarrekening is dat het geld meteen opvraagbaar en inzetbaar is. De intresten zijn belastingvrij tot 940 euro.

Tak21-levensverzekeringen bieden nog enig soelaas, voor wie zijn geld acht jaar lang kan vastzetten. U betaalt wel een belasting van 2 procent op uw storting, maar er is geen roerende voorheffing verschuldigd op de inkomsten. Zorg er wel voor dat u niet te veel instapkosten betaalt.

De voorzichtige belegger

Als u niet zo goed kunt omgaan met de schommelingen van de beurs, beperkt u het beste het percentage aandelen in uw portefeuille. Bent u niet zeker dat u nog voldoende jaren voor de boeg hebt om een beurscrash uit te zweten, dan neemt u het beste niet te veel risico.

Hoe begin u eraan?

Vooral als u dicht tegen uw pensioen aanzit, hebt u wellicht graag regelmatige inkomsten als aanvulling op uw pensioen. Er zijn bedrijven die er alles aan doen om regelmatig een dividend uit te keren. Op buitenlandse dividenden betaalt u naast de Belgische roerende voorheffing wel vaak nog een bronheffing in het buitenland. En als u ze koopt, doet u het voor het dividend en niet voor de koersstijging, want veel holdings noteren vrij duur.

De Belgische holding Sofina bijvoorbeeld trok sinds 1976 elk jaar haar dividend op. De Nederlandse holding HAL mikt op een brutodividendrendement van 4 procent. Vanaf 2019 verdwijnt de Nederlandse dividendbelasting en blijft daar netto 2,8 procent van over. Een dividend is cash dat elk jaar, of twee of vier keer per jaar op uw rekening komt. Dat biedt een houvast. Bpost en Proximus betalen twee keer per jaar een dividend. Coca-Cola, Johnson & Johnson en McDonald’s doen dat vier keer per jaar.

U kunt ook gaan voor beleggingsfondsen, met of zonder een regelmatige uitkering, die investeren in obligaties, dividendaandelen en andere activa die regelmatige inkomsten genereren. U laat de risicospreiding dan over aan professionele beheerders.

Waarin moet u beleggen?

Ook met obligaties en obligatiefondsen kunt u geld verliezen. U kunt aan koopkracht inboeten, maar ook kapitaal verliezen als u de obligaties bijvoorbeeld moet verkopen voor ze op vervaldag komen. Als alles goed gaat, krijgt u op de vervaldag wel uw volledige investering terug, maar dat betekent nog niet dat uw koopkracht beschermd is. Als de inflatie sterk stijgt, blijft van het schamele rendement van obligaties in reële termen niets of een negatief rendement over.

Als u een van de komende jaren deelbewijzen van een obligatiefonds wilt verkopen, slikt u mogelijk ook een verlies. De waarde-evolutie van die deelbewijzen hangt af van de waardestijging of de waardedaling van de obligaties in de portefeuille en van de intresten die de obligaties opleveren. Als de rente stijgt, zakken de obligaties in waarde. Is de waardedaling van de obligaties groter dan de coupons die het fonds int, dan boekt het fonds een negatief rendement. Die kans is reëel, omdat de intresten van de obligaties erg laag zijn. Een flexibel obligatiefonds kan mogelijk soelaas bieden.

Hoe stelt u uw portefeuille samen?

Zelfs voorzichtige beleggers doen er verstandig aan een stukje van hun roerend vermogen in aandelen te stoppen. U kunt ook defensief zijn in de keuze van de aandelen. Bedrijven zoals de Belgische netbeheerders Elia en Fluxys zijn voor een deel van hun inkomsten afhankelijk van de rente. Als de rente stijgt, stijgen hun inkomsten.