Artsen vragen keurmerk voor zelfmeetapparaten

Huisartsen krijgen steeds vaker patiënten over de vloer die thuis zelf hun gezondheid opvolgen. Dat kan ook makkelijk, want er zijn ruim zevenhonderd zelfmeetapparaten op de markt. De betrouwbaarheid daarvan is echter moeilijk te beoordelen. In een Nederlands onderzoek naar de ‘doe-het-zelfpatiënt’ geven artsen dan ook aan dat een keurmerk of bewijs van effectiviteit voor zelfmeetapparaten dringend nodig is.

Medische meetinstrumenten die vroeger enkel gebruikt werden door zorgprofessionals en -instellingen komen nu ook in toenemende mate gewoon op de consumentenmarkt. De toestellen, waarmee men bijvoorbeeld de bloedglucosespiegel, hartslag of zuurstofsaturatie kan meten, blijken vooral nuttig te zijn bij patiënten met chronische aandoeningen en helpen problemen tijdig op te sporen. De artsen die voor het onderzoek werden geïnterviewd, gaven aan dat patiënten via zelfmetingen mogelijk een afwijking kunnen opsporen die anders wellicht over het hoofd werden gezien. Zeker voor het hartritme kan dit veel uitmaken, omdat hartritmestoornissen tijdens het spreekuur zelf vaak moeilijk op te merken zijn. Ook patronen die voorheen onzichtbaar waren, kunnen via zelfmeting worden opgespoord.

Zelf bijdragen tot behandeling

Vooral bij patiënten die al een indicatie hebben kunnen zelfmeettoestellen een meerwaarde bieden, omdat ze minder vaak op consult hoeven te gaan terwijl de arts op basis van de gekregen gegevens toch de behandeling kan opvolgen en indien nodig bijsuren. Zijn er nieuwe klachten, dan kunnen de patiënten die beter onderbouwen en de arts beter informeren over de ernst van de klacht. Een bijkomend voordeel is dat patiënten zelf bijdragen tot hun behandeling en zich minder een speelbal voelen.

Hoewel mensen zich dankzij de metingen geruster kunnen voelen, kan dit echter ook leiden tot ongerustheid bij gezonde mensen. Foutieve positieve resultaten kunnen leiden tot een toename van de doktersbezoeken, waarbij de arts meer tijd moet investeren aan controles en het wegnemen van onnodige ongerustheid. Anderzijds vermelden diverse artsen dat ze dit ook nu al dikwijls meemaken, aangezien heel wat patiënten voordien hun symptomen gaan opzoeken op Google.

Keurmerk voor efficiëntie en bruikbaarheid

Het nagaan of een zelfmeetinstrument betrouwbaar is of niet, is een andere taak die voor een huisarts echter haast onmogelijk is. Er zijn geen richtlijnen voor welke apparaten wel of niet betrouwbaar zijn, reden temeer om een keurmerk van een onafhankelijke instantie in te voeren. Er bestaat wel een CE-markering voor apparaten die dienen voor het meten van fysieke of vitale parameters voor diagnostische doeleinden of voor de behandeling van patiënten, maar zelfmeetinstrumenten die gericht zijn op de consument en die geen therapeutisch doel hebben, maar die wél gezondheidsparameters meten, mogen wel zonder CE-markering op de markt komen. Een goedgekeurd apparaat geeft meer vertrouwen in de data en dat maakt het werk voor de huisartsen makkelijker.

Barbara Vandenbussche