‘Trump is chaos, maar we moeten Amerika volgen in zijn strijd om mondiaal leiderschap’

Met de eedaflegging in Washington DC is de tweede collectieve Trump-hype begonnen.

Als de definitie van waanzin is hetzelfde te doen en verschillende uitkomsten te verwachten, hebben veel media zich waanzinnig uitgelaten met voorspellingen over hoe het tweede Trump-presidentschap zou kunnen verschillen van het eerste. Trump, het vervolg, zal wellicht de originele Trump herhalen in permanente chaos en exorbitante uithalen, die pas nadien tot hun beleidsessentie kunnen worden herleid.

De beleidsessentie van Trump I was anti-immigratie (de muur en de vluchtelingen), anti-vrijhandel (tarieven), anti-China (hogere tarieven), anti-Europa (NAVO-geld), anti-oorlog (Afghanistan, Syrië, Irak, Noord-Korea) en pro-Israël. Ik vermoed niet dat de gedistilleerde essentie van zijn tweede ambtstermijn daarvan veel zal verschillen, al kunnen we natuurlijk nooit de onbekenden voorspellen. Wat Poetin wil in ruil voor vrede, wat China van plan is met Taiwan of in de Zuid-Chinese Zee, wat het Iraanse regime over heeft voor nucleaire wapens, hoever Noord-Korea wil gaan met een escalatie: dat zal allemaal fors wegen.

Op binnenlands vlak wil Trump opnieuw staan voor lagere belastingen, minder regels en meer schulden. Als de gok met Musk lukt, wenkt een radicale deregulering ten bate van een Amerikaanse sprong voorwaarts in technologie en industrie, bijvoorbeeld robotauto’s, raketten, artificiële intelligentie en crypto. De vraag is vooral of Trump II zich zal verliezen in een presidentiële vendetta tegen politieke tegenstanders, tegen de federale ambtenarij en tegen de vele miljoenen illegalen die in Amerika wonen en werken. Als de demonen van revanche, massaontslagen en massadeportatie het halen, zal een donkere wolk van intimidatie, protest en geweld Amerika overschaduwen.

Op buitenlands vlak wenkt een hellend vlak van protectionisme (Trump I) naar nationalisme (Biden) naar isolationisme in combinatie met jingoïsme (Trump II). Isolationisme is een Amerika dat internationaal vooral afwezig blijft wanneer zijn nationaal belang niet op het spel staat. Jingoïsme is een Amerika dat internationaal agressief en assertief handelt wanneer zijn nationaal belang wel op het spel staat. De intimidatie van Groenland, Canada en Panama is misschien de voorbode van een hemisferisch offensief Amerika dat mondiaal eerder defensief blijft. Maar misschien is het gewoon chaos.

Europa is niet de meester van zijn eigen lot, helaas. We hebben de Amerikanen nodig voor onze veiligheid en onze welvaart. We moeten ons afvragen wat de chaosmaker in het Witte Huis aan onze zijde zal houden. Een: genoeg geld op tafel leggen, in Oekraïne en bij de NAVO met vooral aankopen van Amerikaans materiaal, alsook voor Amerikaans gas in Europa. Als we diep in de buidel tasten, is sterk staan tegenover Rusland ook een goede businesszaak voor Amerika: een dubbele overwinning voor het ego van Trump.

Twee: we moeten Amerika volgen in zijn strijd met China om mondiaal leiderschap. Trump wil Amerikaanse technologische en industriële dominantie, deels op eigen kracht, deels door China te weren. Nogal wat Europese exportlanden, Duitsland voorop, zullen het niet graag horen, maar de weg naar een Europese handelsopbouw met het Amerika van Trump gaat finaal langs een handelsafbouw met China. Aan ons om daarbij vooral ook Europese autonomie te realiseren, zoals de Europese Unie het plant.

En België? Een woord: NAVO. De norm voor defensie-uitgaven van 2 procent van het bbp is voor ons nog een illusie, terwijl die al in de achteruitkijkspiegel staat, op weg naar 3 procent of meer. We hebben het voorrecht van het hoofdkwartier en we horen bij de slechtste betalers. Dat garandeert de toorn van Trump. Hopelijk leeft dat besef ook bij de Arizona-aspiranten in de Wetstraat.

De auteur is co-CEO van de denktank Itinera, strategieconsultant en doceert aan de UGent. www.marcdevos.eu