Of we die overwinning zullen verzilveren, hangt vooral af van de belangrijkste geopolitieke verkiezing van 2024: de Amerikaanse presidentsverkiezing, zegt Marc De Vos.
De moeder aller verkiezingsjaren is begonnen. Zowat de helft van de wereldbevolking leeft in een land dat in 2024 verkiezingen houdt.
Verkiezingen betekenen niet noodzakelijk democratie, helaas. Soms zijn ze een vijgenblad van legitimiteit voor een autoritair regime, een echo van de globalisering die rijmde met democratisering, toen ook dictators zich verplicht voelden tot een knieval voor de stembus.
De wereld kent intussen een democratische recessie. Ook antidemocratische regimes zullen dit jaar verkiezingen manipuleren voor machtsbehoud. In Bangladesh is dat al gelukt. Rusland en Iran volgen nog.
Het canvas van de wereldwijde verkiezingsgolf is de toenemende polarisering tussen vrije en onvrije landen, gereflecteerd in het grootmachtenconflict tussen de Verenigde Staten en China. Verkiezingen in landen waarvan de bestemming in de balans ligt, krijgen een geopolitieke betekenis. Waar de democratie wint, groeit het alliantiepotentieel voor Amerika en Europa. Daarom is het uitkijken naar de stembusslag in Pakistan, Indonesië, India, Mexico en Zuid-Afrika, in chronologische volgorde.
Een overwinning heeft het vrijheidskamp al binnen. Ondanks de barrages van dreigementen, de overvliegende vliegtuigen, de agressieve marine, de economische chantage, de militaire oefeningen en de spionageballonnen vanuit China, heeft Taiwan opnieuw gekozen voor een president die staat voor autonomie.
Die keuze is vrij en eerlijk verlopen. Ze demonstreert een oprechte wens en een moedige standvastigheid van de Taiwanese bevolking tegenover de enorme Chinese druk. Zonder die nationale moed is een onafhankelijk en democratisch Taiwan sowieso ondenkbaar. Hopelijk kan zowel Taiwan als beschermheer VS daarop bouwen.
De presidentsverkiezing zal het virus van isolationisme verspreiden in de Amerikaanse democratie.
De uitslag in Taiwan demonstreert ook dat de Chinese cultuur, identiteit en democratie perfect samengaan. Dat klinkt vanzelfsprekend, maar is het niet. In Peking huist namelijk een ander Chinees regime dat uit de confucianistische traditie de theorie van een Chinees beschavingsmodel heeft geconstrueerd dat onverenigbaar zou zijn met de ‘westerse’ liberale democratie. De mythe van China als een aparte beschavingsstaat onderbouwt er de machtspositie van de Communistische Partij. Daarom was die gebrand op het muilkorven en onderdrukken van Hongkong. Daarom kan die een autonoom democratisch Taiwan niet verdragen, net zomin als Poetin een democratisch Oekraïne kan verdragen.
Taiwan is een geopolitieke overwinning en een morele opsteker nu wij, in het vrije Westen, democratie en vrijheid opnieuw internationaal moeten verdedigen. Of we die overwinning zullen verzilveren, hangt vooral af van de belangrijkste geopolitieke verkiezing van 2024: de Amerikaanse presidentsverkiezing. Die wordt pas begin november gehouden, maar de kans is reëel dat Amerika al veel vroeger in verkiezingsmodus zal opereren. Het ziet er immers naar uit dat Donald Trump al binnen een paar maanden de feitelijke Republikeinse presidentskandidaat kan zijn. Zodra dat het geval is, zal Trump constant president Biden aanvallen en zo binnenbreken in het Amerikaanse beleid.
De Amerikanen verkiezen in november ook het Huis van Afgevaardigden en groot deel van de Senaat. Niet alleen het presidentschap, maar het hele congres zijn in het spel. Het is daarom waarschijnlijk dat kandidaat Trump kan wegen op de koers van de Biden-regering, vooral in internationale zaken. Als president was Trump gestart met handelsprotectionisme. Biden is een stap verder gegaan met economisch nationalisme. Nu wil Trump geopolitiek isolationisme. Zijn campagne zal dat virus verspreiden in de Amerikaanse democratie, die nog kritischer zal worden voor buitenlandse verplichtingen. Wie er ook de moeder aller presidentsverkiezingen wint, Europa zal er kwetsbaarder uitkomen. Tijd voor een Taiwanees reveil.
De auteur is strategieconsultant, doceert aan de UGent en is fellow bij het Itinera Institute in Brussel. www.marcdevos.eu
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier