‘Welke partij durft aan de kiezer te zeggen dat alle Belgen het lot van Sisyphus delen?’

De vraag van 2024 wordt niet wie de verkiezingen zal winnen, maar welke partijen nog bereid zijn de belabberde Belgische overheidsfinanciën te saneren.

Er wacht de volgende regering onvervalste sisyfusarbeid. Bij ongewijzigd beleid stijgt het structurele begrotingstekort vanaf 2025 vanzelf met 0,4 procent van het bbp of 2 miljard euro per jaar, becijferde de Nationale Bank. Dat betekent dat tijdens de volgende legislatuur een begrotingsinspanning van 10 miljard euro nodig is, louter en alleen om het tekort te stabiliseren.

Lees verder onder de preview

De volgende regering zal dus een rotsblok de helling moeten opduwen, dat zonder volgehouden inspanning meteen weer naar beneden rolt. Sisyphus moest van de oppergod Zeus het rotsblok voor eeuwig opnieuw en opnieuw de berg opduwen, maar de Belgische politiek lijkt ook te kiezen voor een oneindige begrotingskwelling.

Telkens als de begroting de voorbije decennia enigszins op orde stond, zag of de regerende coalitie de kans de teugels te vieren, of veegde een economische schok de goede cijfers van de tabellen. De Belgische begrotingssteen rolde bij elke cyclus zelfs iets verder naar beneden.

De schuldgraad en het structurele begrotingstekort zijn na de covidcrisis zodanig uit het lood geslagen, dat de buffercapaciteit om nieuwe schokken op te vangen flink geslonken is. De regering-De Croo maakte het zich gemakkelijk door de steen te laten rollen.

Zelfs in relatief goede tijd dendert de steen nu de berg af door de stijgende rentelasten en de oplopende vergrijzingskosten. De rekening voor het laten oplopen van de overheidsschuld en het amper voorbereiden van de vergrijzing valt zonder pardon in de bus.

Er is bovendien amper nog politiek kapitaal om de steen op zijn plaats te houden, laat staan om hem weer naar boven te rollen, zoals de Europese Commissie en straks wellicht ook de financiële markten vragen. Toch is er weinig keus. Reken op een inspanning van 15 tot 20 miljard euro over een periode van vijf jaar. Welke partij durft aan de kiezer te zeggen dat alle Belgen het lot van Sisyphus delen.