Naar een nieuw Duits model: ‘Schuldenrem in grondwet kan hinderpaal worden’

De links-conservatieve partij BSW van Sahra Wagenknecht kwam 14.000 stemmen tekort om de Duitse kiesdrempel van 5 procent te halen. Daardoor is een coalitie van de christendemocratische CDU/CSU en de sociaaldemocratische SPD mogelijk zonder de Grünen.

Onze oosterburen zijn op zoek naar een nieuw economisch model en met de groene visie op industrie en energie zou de weg daarnaartoe hobbelig verlopen. De gedoodverfde bondskanselier Friedrich Merz (CDU/CSU) wil de Duitse industrie een nieuwe gezondheidskuur geven. De pijlers daarvan zijn opnieuw investeren in kerncentrales om de energiefactuur voor de bedrijven te verlichten, de industrie moderniseren met aandacht voor technologie als AI, de regulitis afbouwen en de defensie-uitgaven aanzwengelen.

Een coalitie tussen CDU/CSU en SPD, die zich minder voorzichtig maar ook minder links zal positioneren, kan een steen in de rivier verleggen. Een extra voordeel is dat Merz afkomstig is uit het Rijnland, de regio van het naoorlogse Wirtschaftswunder. Ook Rijnlanders als Konrad Adenauer en Helmut Kohl hadden de beste relaties met Frankrijk, Europa’s tweede grootste economie.

Wat een hinderpaal kan worden, is de schuldenrem in de grondwet, die bepaalt dat Duitsland het jaarlijkse begrotingstekort onder 0,35 procent van het bbp moet houden. Die zou moeten worden versoepeld om extra investeringen in infrastructuur en defensie mogelijk te maken. Maar daarvoor is een tweederdemeerderheid nodig in de Duitse Bundestag, en die is er niet. Tenzij de volgende regering een noodsituatie inroept om toch extra uitgaven te doen. Alleen: in het extreem legalistische Duitsland kan het Grondwettelijk Hof daar een stokje voor steken.