‘Misschien moeten we hopen dat de nare week van boerenprotesten en een dreigende sluiting van Audi Brussels het beste is wat ons kon overkomen’, schrijft co-hoofdredacteur ad interim Stijn Fockedey. ‘Het zorgt ervoor dat de politieke campagne weer gaat over de zaken die er echt toe doen.’
De voorbije weken was de campagne voor de federale en regionale verkiezingen vooral “slecht theater met schitterende acteurs”, zoals Bart De Wever ooit het politieke bedrijf omschreef. Net voor de boerenprotesten was de Wetstraat vooral in de ban van een Instagram-post van Vooruit, als reactie op een opiniestuk van cd&v-voorzitter Sammy Mahdi over abortus. De vorm primeerde weer eens op de inhoud. We leken weer vertrokken voor een zoveelste nieuwscyclus met enkel politiek haantjesgedrag. Tot de boeren de snelwegen begonnen te blokkeren en het duidelijk werd dat het niet het moment is voor politieke spelletjes.
Het slechte nieuws over Audi Brussels was maandag een nieuwe wake-upcall. De productie van de Q8 e-tron, het enige model dat Audi Brussels bouwt, zou over drie jaar verhuizen naar fabrieken in Mexico en China, en er is geen opvolger in zicht. Enkele duizenden arbeiders bij Audi Brussels zelf en bij de toeleveranciers zitten nu in net hetzelfde schuitje als de boeren die massaal op straat kwamen. Ze weten niet of ze over een paar jaar hun job nog hebben. Het probleem voor Belgische politici is dat beide dossiers tonen dat hun voornaamste wapens bijna onbruikbaar is: ze kunnen geen zware beloftes meer doen. Het geld is op, door een overheidstekort van 30 miljard euro, en de politieke bewegingsruimte om aan Europese regels te morrelen is zeer beperkt.
‘Meer doen met minder, ook bij de overheid. Het is niet de gemakkelijkste, maar de enige juiste slogan’
De beste bondgenoten van de Belgische landbouwers zijn hun wild protesterende Franse tegenhangers. Franse politici kampen al jaren met een sluimerende revolte van het Franse platteland, denk maar aan de gele hesjes die daar zo massaal aanwezig waren. Het is goed mogelijk dat deze protesten de Franse politici zo intimideren dat ze bij de Europese Commissie meer soepele milieu-regels eisen. Frankrijk kan dat, als zwaargewicht in de Europese Unie, afdwingen. België kan dat niet, door zijn reputatie als luie leerling die zijn begroting maar niet op orde krijgt en niet de beloofde structurele hervormingen doorvoert. Er moet hoe dan ook een herstructurering van de Vlaamse landbouw komen, zelfs al worden de landbouwsubsidies niet afgebouwd en krijgen ze wat minder strenge regels opgelegd. Enkel de grote serrebouw verkeert in Vlaanderen in een goede gezondheid. De vee- en varkenshouderij is structureel ongezond (lees blz. 12). Politici zullen de sector moeten ondersteunen in een proces van inkrimping en schaalvergroting voor de overblijvers. Die harde boodschap zal op een empathische manier gebracht moeten worden. Dat besef is gelukkig wel al tot de meeste politici doorgedrongen.
Ook voor Audi Brussels zijn politici met handen en voeten gebonden. Bij de overgang van VW Vorst naar Audi Brussels hadden de Belgische overheden al veel ondersteuning gegeven: meer gunstige regeling voor overuren, transformatiesteun enzovoort. Zo veel extra kan het beleid niet meer uit de kast halen. Er is geen mirakeloplossing om het voorbestaan van Audi Brussels te verzekeren. De fabriek had in de Audi-groep een sterke reputatie opgebouwd vanwege zijn flexibiliteit en productiviteit, maar het blijft een relatief kleine fabriek in een duur land. De onzekerheid over Audi Brussels zal het debat over onze competitiviteit een broodnodige shot adrenaline geven, maar bedrijven zullen zich jammer genoeg weinig illusies kunnen maken. De automatische loonindexering blijft een kat met negen levens in België, zeker nu de consument de Belgische economie uit een recessie heeft gehouden. Bedrijven zijn in België gedoemd te innoveren en productiever te worden. Meer doen met minder, ook bij de overheid. Het is niet de gemakkelijkste, maar de enige juiste slogan. Maar daar haal je geen likes mee op Instagram. 
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier