‘Minder marketing, meer beleid a.u.b.’

Één pennentrek, één beslissing die soms duizenden kilometers ver genomen wordt, kan een grote impact hebben op de Vlaamse economie. Dat ondervonden bijvoorbeeld onze jonge beloftevolle techbedrijven.

In mei slaagde amper een tiental erin vers geld op te halen, en de voorbije maanden waren niet veel beter. Dat had veel te maken met de Amerikaanse centrale bank. De Fed begon in het voorjaar van 2022 met een nooit geziene reeks forse renteverhogingen.

Dat veroorzaakte niet alleen een plaatselijke bankencrisis, maar maakte ook veel durfkapitaalinvesteringen minder aantrekkelijk. Amerikaanse investeerders en bedrijven, de spelers met de diepste zakken, zijn daardoor minder geneigd beloftevolle Vlaamse techbedrijven te ondersteunen of voor veel geld over te nemen. En omdat de Europese Centrale Bank de rente ook scherp verhoogde, worden ook onze banken en investeerders strenger. Ook dat weegt op de Vlaamse techbedrijven.

Een tweede Vlaanderen In Actie kunnen we ons niet permitteren.

Alsof de duivel ermee gemoeid is, denkt de federale regering uitgerekend op dit moment aan fiscale maatregelen die investeringen in techbedrijven fors onderdrukken. Een belastingverhoging voor durfkapitaalfondsen en hun beheerders is een van de puzzelstukken van de belastinghervorming die premier Alexander De Croo wil doordrukken (lees meer). De discussie zit muurvast, maar sommige Belgische investeerders willen het zekere voor het onzekere nemen. Ze denken aan verkassen naar Nederland, wat de financieringsproblemen van onze groeibedrijven nog groter zou maken.

Die opdrogende geldbronnen dreigen het project Flanders Technology & Innovation te dwarsbomen. Vlaams minister-president Jan Jambon lanceerde dat vorige week met een speciale treinrit tussen Antwerpen en Gent, heel gedurfd, gezien de kwalijke reputatie van onze spoorwegen. De komende maanden wordt de Vlaamse innovatie volop gestimuleerd en in maart volgend jaar is er een reeks innovatiefestivals. Het project refereert naar Flanders Technology, dat veertig jaar geleden een succes werd omdat er een ambitieus en actief industrieel beleid achter zat. De verouderde textielfabrieken en andere sectoren die niet meer meekonden, werden afgelost door gemoderniseerde bedrijven die in de meest uiteenlopende niches wereldspelers werden.

Deze en de vorige Vlaamse regeringen hebben aan ambitie geen gebrek, toch niet zolang het bij aankondigen blijft. Maar als puntje bij paaltje komt, doet Vlaanderen gewoon lekker mee aan de Belgische wafelijzer- en subsidiepolitiek. Elke sector, elke regio moet een graantje kunnen meepikken. Zo stoot je niemand voor het hoofd, maar een helder economisch beleid levert het niet op. Dat was vijftien jaar geleden ook het manco van Vlaanderen In Actie, die andere poging om Flanders Technology te reanimeren. Dat idee van toenmalig minister-president Kris Peeters stierf een stille dood.

Zoiets kunnen we ons deze keer niet permitteren. Want laten we eerlijk zijn, in technologie bengelt Vlaanderen achteraan de kopgroep. Jawel, we hebben een geavanceerde maak- en voedingsindustrie, en in biotech en farma hebben we sterke clusters van innovatieve bedrijven. Daarachter wordt het zoeken, zeker in sectoren waar het nu hard gaat. In hardware hebben we enkel imec, een wereldvermaard onderzoekscentrum. Maar dat is geen kroonjuweel op de beurs zoals het Nederlandse ASML, een onmisbare schakel in de productie van computerchips. In software hebben we veel dienstverleners, maar het echte geld zit in het ontwikkelen van software. Daarin is Vlaanderen nog altijd een middenmoter.

Ondanks alle hoeraberichten over onze unicorns en andere hooggewaardeerde techbedrijven, moeten we constateren dat Vlaanderen de trein van de artificiële intelligentie heeft gemist. De techsector is weinig geholpen met marketingacties, hij heeft een actief beleid nodig zoals dat van de jaren tachtig. De reïncarnatie van Flanders Technology is een kans om het volgende Barco te creëren. Benieuwd of deze Vlaamse regering dat durft te proberen.